Мирзо улу/бек номидаги ызбекистон миллий университети

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1-BO‘LIM. KINO SAN’ATI BO‘YICHA 
Kino san’atining shakllanish va rivojlanish davri. Kinematografiya tasviri. 
Predmet va vokealarni harakatda ko‘rsatish metodlari. Dastlabki filmlar. Hujjatli va ilmiy-
ommabop filmlarning olinishi. Birinchi kinooperatorlar: Lui va Ogyust Lumer, J.Promno, 
F.Mesgish, L.Foreste, F.Verigo-Darovskiy va boshqalar. Birinchi ovozsiz badiiy filmlar. 
Kinotasvir san’atining vujudga kelishi. Yorug‘lik, kompozitsiya, aktyor portreti kabi 
jihatlar ustida ishlash. So‘zsiz film davrida uzbek kinosi yutuklari. Operatorlarning 
pavilon, tabiat va intererda ish olib borishlari. Uzbekistan xududida tabiiiy sharoitda 

---

21 
yorug‘lik bilan ishlash jarayoni. Urushgacha va urush davrida uzbek filmlarida tasviriy 
yechim hamda operatorlik san’ati. Ovozli filmlarning paydo bo‘lishi bilan ifoda 
vositalarining 
rivojlanishi. 
Operator-jurnalistlar. 
Urush 
davri 
operatorlari. 
Kinodokumentalislarning ish uslubi. A.Lemberg, G.Giber, V.Shevchenko, V.Asmus, 
A.Bulinskiy, A.Ibragimov, A.Odilov, M.Kovnat, A.Saidov, N.Ryadov, A.Tursunov, 
M.Qayumov kabi xujjatli kino operatorlari.Urushdan keyingi davrda yaratilgan dastlabki 
o‘zbek badiiy filmlari. Filmlarda tasviriy yechim va sifat. Mahalliy kino-operatorlarning 
yetishib chiqishi. 50-yillarda kinoda rang. Turli operatorlar ijodida rangli filmlarning 
paydo bo‘lishi. Film koloriti ustida ish olib borish.Televizion kinematografiya Y. Turli 
janrlardagi ko‘p seriyali filmlarning yaratilishi. Televizion kinojurnalistika va uning o‘ziga 
xos xususiyatlari. Ko‘pkamerali tizim bilan ishlash. Sport musobakalarini tasvirga 
olish.Uzbek televideniesi operatorlari tomonidan suratga olingan filmlar. P.Rasulov, 
F.Alimov A.Ismoilov, K.Maksudxodjaev, R.Poltuelov, M.Azimov kabi teleoperatorlarning 
ish faoliyati.
60-90-yillarda uzbek kinodokumentalistlarining son va sifat jihatidan o‘sishi. 
Operatorlar O.Karimov, T.Nodirov, T.Ro‘ziev, N.Azimov, M.Ismoilov, D.Salimov, 
Sh.Maxmudovlarning ijodiy faoliyati.70-80-yillarda uzbek kino san’atining rivoji. Yangi 
ijodiy kadrlarning yetishib chikishi. Suratga olish jarayonining tezlashishi va shu kabi 
boshqa asosiy tushunchalar haqida bilim va tasavvurga ega bo‘ladilar.
O‘zbekistonda kino madaniyatining tarixi va taraqqiyoti; kino san’atining tarixiy 
taraqqiyoti; kino san’ati shakllanishining asosiy tamoyil va usullari; taraqqiyot davrida 
kinooperatorlik mahorati; operatorlik tarixi hamda nazariyasi; Mustaqil O‘zbekistonda 
operatorlik san’ati darajasiga aylanishi; hududimizda mavjud operatorlik amaliyoti; keng 
qamrovli operatorlik mahoratiga oid materiallar; operatorlik ishlarida tanqidiy va taxliliy 
asoslarini his-tuyg‘ularda ifodalash. Operatorlikga oid adabiyotlarninig mohiyati va zamon 
talabiga moslash; kino namunalarini mustaqil ravishda tahlil eta olish; o‘z kasbi doirasida 
o‘z-o‘zini rivojlantira olish madaniyatini bilish voqelikni dramaturgik tasviriy badiiy-
estetik baholash.