Mirzamahmudov o, xakimov m.. T. M, A h. T. Mirzamahmudov amaliy geografiya o'qitish usullari mirzamahmudov o, xakimov m

Darsning  mazmunini  aniqlash.  Darsni  mazmunini  quyidagi  bilim 
manbalar asosida aniqlash mumkin:  
‐darslik  asosida.  Darslikda  har  bir  mavzu  uchun  alohida  matn 
ajratilgan  bo’ladi.  Matn,  rasmlar,  chizmalar  va  jadvallar  bilan 
jihozlangan  bo’ladi.  Matnni  oldida  o’tgan  darsga  doir  yoki  matnni 
mazmunini  tushu‐nishni  yengillashtiradigan  savollar  beriladi.  Matnni 
oxirida  esa  olingan  bilimlarni  va  ko’nikmalarni  mustahkamlash  uchun 
savol va topshiriqlar tizimi beriladi; 
‐ mazkur kurs uchun nashr qilingan metodik qo’llanmalarda xar bir 
mavzu  yoki  bo’limni  o’qitish  metodikasi  bo’yicha  tavsiyalar  berilgan. 
Demak,  darslik  bilan  birga  metodik  qo’llanma  ham  dars  mazmunini 
ishlab chiqishda asosiy manba bo’lishi mumkin; 
‐ qo’shimcha adabiyotlar dars mavzusi mazmunini ishlab chiqishda 
muxim manba bo’lib hisoblanadi. Masalan, O’zbekiston iqtisodiy rayon‐
larini  o’rganayotganda  har  bir  viloyat  bo’yicha  chiqarilgan  kitob  va 
risolalardan  foydalanish  mumkin.  Materiklar  va  okeanlar  kursini o’rga‐
nayotganda  har  bir  materik  yoki  okean  tabiiy  sharoitiga  bag’ishlangan 
kitoblardan foydalanish mumkin; 
‐  kundalik  matbuot.  Radio  va  tilevideniya  ma’lumotlaridan  ham 
dars mazmunini ishlab chiqishda foydalanish mumkin; 

---

78 
 
‐  dars  yanada  qiziqarliroq  o’tishini  ta’minlash  uchun  sayyoxlar  va 
olimlarning  esdaliklari,  turli  xil  xalqlarning  urf‐odatlari  haqidagi 
ma’lumotlardan foydalanish ham katta natija beradi. 
Dastlab  darsni  ta’limiy  va  g’oyaviy  mazmuni  ishlab  chiqiladi.  Dars 
nixoyatda murakkablashib, materiallar ko’payib ketmasligi uchun o’quv 
mavzusi  mazmuni  ishlab  chiqilayotganda  asosiy,  ikkinchi  darajali  va 
qo’shimcha  materiallar  ajratiladi.  Ikkinchi  darajali  va  qo’shimcha  mate‐
riallar  darsni  asosiy  mazmunini  oydinlashtirish  va  chuqurlashtirish 
maqsadida  ishlatiladi.  Ayrim  xollarda  darsda  ko’zlangan  materiallarni 
o’rganib  bo’lmaydi,  bunday  xollarda  qolgan  material  uyga  vazifa 
sifatida beriladi va uni o’quvchilar mustaqil o’rganishadi. 
Dars  mazmuni  ishlab  chiqilagandan  so’ng  o’qituvchi  uni  bayon 
qilish rejasini ishlab chiqadi.