Miofibrilla – kontraktil oqsil birikmalari mavjud. Miozin – yo’g’on oqsil- soni 1500lar atrofida, aktin

 
 
SILLIQ MUSHAK
Ko’ndalang –targ’il mushak kabi aktin va miozinga ega ,undan farqli troponin sistemasi 
mavjud emas. SRga ega ,biroq T-naycha o’zgarishga uchragan bo’lib kaveolani hosil qiladi. 
Skelet mushaklari neyronala yo’l bilangina boshqarilsa silliq mushaklar esa neyronal va 
gormonal yo’llar bilan ham boshqariladi. Gormonla boshqarishda G oqsillari muhim o’rin 
tutadi.
 Qo’zg’alish va qisqarish.
Silliq mushakda qisqarish yuzaga kelishida Ca “kalit” hisoblanadi. Ca kons. oshganda 
kalmodulin oqsili bilan birikadi va Ca kalmodulin kompleksi miozin –kinaza fermaentini 
aktivlaydi. MIozin-kinaza vazifasi miozinga birikkan ATF ni fosforillab ADF va Fosfat kis-a 
hosil qilish. Silliq mushaklarda ham skelet mushaklari kabi kesishgan ko’prik mexanizmida 
aktin-miozin bog’lanadi va muskul qisqaradi, lekin, bu jarayon skelet mushaklariga nisbatan 
sust bo’ladi. 
 Silliq mushakning relaksatsiyasi. 
Relaksatsiya miozin fosfataza aktivlanishi bilan bog’liq.
Hujayra membranasida HP generatsiyasini to’xtatilishi Ca ionlari konsentratsiyasini SR da 
kamayib ketishiga sabab bo’ladi.Ca ionlari Ca ATFaza va Na/Ca almashtiruvchi oqsillar 
yordamida aktiv ravishta sarkolemmadan SR ga tashiladi. Ca konsentratsiyasini kamayishi 
miozin fosfatazani miozin boshchasini defosfarillashiga imkon beradi, natijada kaktin –
miozin bir –biridan ajraladi va muskul bo’shashadi. 
Silliq mushakning 2 tipi farqlanadi:
1.
Unitar silliq mushak- ichki a’zolar- me’da,ichak, siydik pufagi va ba’zi qon tomirlarda 
uchraydi. O’ziga xos tuzilishi –ularning hujayralari bir-biri bilan neksuslar, 
desmosomalar,chok birikmalari va adgeziyalanish orqali bog’langan bo’ladi. Chok 
birlashmalari ahamiyat, ular 2ta geksomer oqsillari orasida hosil bo’ladi.Geksomer oqsillar 
o’zara konneksonlar bilan birikkan . Bunday birlashish bir hujayradagi HP ni ikkinchisiga 
o’tkazilishini va hujayralarni o’zaro aloqda bo’lib turishini ta’minlaydi.Unitar muskullarda 
faqatgina ba’zi muskul hujayralari nerv tolasidan impulsni qabul qiladi va ular 
qo’zg’alishdan keyin boshqa unitary hujayralarni qisqarishini ta’minlab beradi . Bunday 
hujayralar peysmekerlar , ya’ni qisqarish ritmini boshlab beruvchilar deyiladi. 

---

2.
Multiunitar silliq mushak- alohida silliq mushak hujayralaridan iboratligi ahamiyatli. Har 
bir hujayra vegetative nerv sistemasi nerv tolalari bilan innervatsiya qilinadi.Misol, ko’zning 
siliar mushaklari, qon tomir silliq mushalaridir.