Miofibrilla – kontraktil oqsil birikmalari mavjud. Miozin – yo’g’on oqsil- soni 1500lar atrofida, aktin

Mushak bo’shashishi( relaksatsiyasi) 
- 
qachonki Ca ionlari konsatratsiyasi 10 
mkM/l dan kamaysa kuzatiladi. 
1.
Ca SR ga Ca-ATFaza aktiv transporti bilan tashiladi; 
2.
Sarkoplazmada Ca kons. kamayadi; 
3.
Ca troponin-C dan ajraladi; 
4.
Kesishgan ko’prik jarayoni to’xtatiladi; 
5.
Mushak bo’shashadi. 
Muskul qo’zg’aluvchanligiva qisqaruvchanligi 
Qo’zg’aluvchanlik-
Qisqaruvchanlik- 
qisqaruvchi va elastic mushak komponentlariga ; 
-
muskul uzunligiga; 
-
muskul tolasi tipiga; 
-
motor o’lchoviga bog’liq bo’ladi. 
Mushak qisqarish turlari 
1.
Yakka mushak qisqarishlari- qo’zg’atuvchi ta’sirga yakka mushak tolasining o’zi yoki 
alohida mushakning qisqarish bilan javob berishi tushuniladi. Yakka qisqarish 2 fazadan 

---

iborat :tezlanish(latent davr) va bo’shashish. Yakka qisqarishda har bir faza qancha davom 
etishi mushak marfofunksional holatiga bog’liq bo’ladi: ko’z soqqasini harakatlantiruvchi 
mushakda tezlanish davri-7-10 ms, qalqonsimon mushak tolasida – 50-100 ms davom etadi. 
Yakka qisqarishda tezlanish davri relaksatsiyaga qaraganda uzoqroq davom etadi.Mushak 
yakka qisqarishlari davomli vaqt birligida mushaklarni uzoq muddat charchamay ishalashini 
ta’minlaydi. 
2.
Mushaklarning tetanik qisqarishlari – tetanus, mushak yakka qisqarishlarining 
summatsiyalanishi. Tishsimon va silliq bo’ladi.Nisbatan past bo’lgan impuls bilan ritmik 
ta’sir ko’rsatilganda yishli tetanus kelib chiqadi.Oxirgi berilgan impulsdan keyin mushakda 
bo’shashish kuzatiladi. Tishli tetanusda mushakning qisqarish kuchi yakka qisqarishga 
qaraganda kuchli bo’ladi. Silliq tetanus- 
3.
Izometrik qisqarish- mushak tarang vaqtida haddan ziyoda bosim beriladi,lekin mushak 
uzunligi o’zgarmaydi. Bunda mushakdagi sarkomerlar uzunligi o’zgaradi,lekin umumiy 
uzunlik mushakning elastik elementlari hisobiga o’zgarishsiz saqlab qolinadi. 
4.
Izotonik qisqarish- Qisqarish boshida mushakka og’irlik bilan ta’sir ko’rsatilganda uning 
qisqarishi o’zgarmaydi.
Bundan tashqari mushakda aralash ,ya’ni auksotonik (anizotonik) qisqarish uchraydi.