«Mintakaviy iktisodiyot va buxgalteriya xisobi» kafedrasi «Yashil iqtisodiyot» fanidan

Tiklanadigan energiya manbalarini o‘zlashtirishga yangidan yo‘naltirilayotgan investitsiyalar. Tiklanadigan energiya manbalarini o'zlashtirishga yangidan yo‘naltirilayotgan investitsiyalar ob’ekllari nuqtai nazaridan yangi texnologiyalar va ishlab chiqarishni kengaytirish biian bog'liq sarf-xarajatlarga bo‘linadi. Mablag¹ laming sohani texnologik rivojlantirish, ilmiy-texnik izlanishlarga yo‘naltirilgan qismi birinchi guruhga, ishlab chiqarish jarayonini yangi asbob-uskunalar biian qurollantirish va samaradorligini oshirishga yo‘naltirilgan qismi esa ikkinchi guruhga kiritiladi. Loyihalar doirasida yangi texnologiyalamirivojlantirish ihniy-tadqiqot va tajriba konstruktorlik ishlariga asoslanadi. Yangi investitsiyalar ilmiy izlanish, yangi texnologiyalami ishlab chiqish, samaradorligini oshirish kabi tadqiqotlarga sarflanadi. Ishlab chiqarishni kengaytirishga yo'naltirilgan investitsiyalar esa mavjud texnika va texnologiyalar sonini ko'paytirish orqali energiya ishlab chiqarish miqdorini ekstensiv oshirishga xizmat qiladi.
Tiklanadigan energiya manbalarini o'zlashtirishga sarflanayotgan yangi investitsiyalar miqdori 2005-2019 yillarda 69,0 mlrd. doliardan 301,7 mlrd. dollarga qadar yoki 4,4 martaga ortgan. 2019 yilda investitsiyalarning texnologik tarkibida tadqiqotlarga sarflangan investitsiyalar ulushi 21,7%ni tashkil etib, o'rganilayotgan davrda xususiy investorlar tomonidan ilmiy tadqiqotlar uchun sarflangan investitsiyalar hajmi 4,1 martaga o‘sgan. Sohada amalga oshirilayotgan texnologik tadqiqotlarda venchur kapitalidan foydalanish jadal sur’atlarda o‘sib bormoqda.
Venchur (ing. Venture - qaltis, risk ma’nosini beradi) kapitali yangi, o'sib yoki bozorda o‘z o‘mini egallashga harakat qilayotgan kompaniyalami moliyalashtirish uchun tashqi investor tomonidan bevosita xususiy qo‘yi!malarni amalga oshirishda foydalaniladigan kapital hisoblanadi. Venchur kapitali odatda innovatsion kompaniy alarga sarflanadi. O‘rganilayotgan davrda venchur kapitali miqdori 2.4 martaga o‘sib, 2019 yilda 2018 yilga nisbatan 5,1 martaga ortib 1,2 mlrd. dollarni tashkil etdi (4.5.1-jadval).
4.5.1-jadval.