Министрество высшего и среднего образования республики узбекистана

TUZUVCHILAR: 
 
O.O.Rajapov 
- TTESI, “Yigirish texnologiyasi” kafedrasi 
mudiri, PhD, dotsent 
S.L.Matismailov 
- TTESI, “Yigirish texnologiyasi” kafedrasi, t.f.n., 
dotsent 
SH.R.Fayzullayev 
- TTESI, “Yigirish texnologiyasi” kafedrasi, t.f.n., 
dotsent 
Dastur “Tо‘qimachilik sanoati texnologiyasi” fakultetining 2021 yil ___ 
iyundagi ___ - sonli Kengashi yig‘ilishida muhokama qilingan va tasdiqlashga 
tavsiya etilgan. 

---

3 
KIRISH 
Respublikamizda iqtisodiy muammolarni hal etish, ichki va tashqi bozorlar 
ehtiyojlarini qondirish uchun faqat yuqori sifatli, raqobatbardosh bо‘lgan 
mahsulotlar ishlab chiqarish zarurdir. 
Istimolchilarning talablari kundan-kunga nafis matolarga, bejirim liboslarga, 
trikotaj buyumlariga, dekorativ matolarga ortib bormoqda, bu talablarni 
tо‘qimachilik sanoati muhandislari bilimlari asosida, ilg‘or tajribalarga suyanib, 
yangi texnologiyalarni boshqarish orqali qanoatlantirishi mumkin.
Mahsulot sifatini ta’minlash, faqat texnika va texnologiyaga bog‘liq bо‘lmay 
kо‘p jihatdan xizmat kо‘rsatayotgan mutaxassislarga bog‘liqdir. Mahsulot sifatini 
hal etish uchun texnologik jihozlar va kompyuter texnikasi sohasidagi yutuqlardan 
foydalanish muhim ahamiyatga ega. Bundan tashqari mahsulotning bozordagi 
о‘rnini mustahkam ushlab turish uchun texnika va texologiyalar rivojlanishi 
yо‘nalishini va undagi yangiliklarni baholash о‘ta muhim masaladir. 
Ip ishlab chiqarish jarayonlari murakkab jarayonlardan hisoblanib, asosan 
yigirish tizimiga, ya’ni tola turiga, ipning chiziqiy zichligiga, uning nima 
maqsadda ishlatilishiga qarab texnologik mashinalar va ularning ketma-ketligiga 
bog‘liq holda baholanadi. Mazkur dasturda yigirish texnikasi va texnologiyasining 
taraqqiyyoti holati ularning rivojlanish yо‘nalishidagi yangiliklari yigirish asoslari, 
ya’ni texnologik jarayonlar nuqtai nazaridan baholangan. Yigirish texnikasi va 
jihozlariga tegishli ma’lumotlar ham shu tarzda kо‘rilgan. Ayrim о‘timlar kengroq, 
ayrimlari esa qisqaroq tahlil qilinadi. Ipni sifatli qilib tayyorlashga katta ta’sir 
kо‘rsatuvchi texnologik о‘timlar mashinalari yaniliklariga alohida e’tibor berib 
bayon etilgan.
Aerodinamik tozalagichlar va changsizlantiruvchi separatorlar ahamiyati 
kengroq yoritilgan. 
 
Tarash jarayoni samaradorligi qisqa vaqtda keskin oshganligi asosini tashkil 
etuvchi omillar tahlil etilib, tarash mashinasi konstruktiv va texnologik 
yangiliklarga keng о‘rin berilgan. Yigirishgacha bо‘lgan о‘timlarning ishlab 
chiqarish samaradorligini oshirishda qо‘llanilayotgan yangiliklar batafsil 
yoritigan. Yigirish о‘timida mashina unumdorligi urchuq tezligini ip sifatini 
pasaytirmay oshirish, avtosyemniklarni joriy etib, qayta о‘rash avtomatlariga 
tutashtirish kabilar yangiliklar tariqasida izohlangan. 
Ta’lim yо‘nalishi negizidagi mutaxassisliklarning vazifasi - talabalar 
bilimlarini chuqurlashtirish tо‘qimachilik matolarini ishlab chiqarish texnologik 
jarayonlarini tuzish, ishlab chiqarish bazasida chiqindilarning miqdorini 
kamaytirishni 
intensifikatsiyalash, 
ishlab 
chiqarishning 
qisqa 
jarayonlar 
texnologiyasi, texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishni nazarga olgan holda 
EHM uskunalaridan ratsional foydalangan holda bilimlarini oshirish va kо‘nikma 
hosil qilishdan iboratdir. 

---

4 
5320900 - Yengil sanoat buyumlari konstruksiyasini ishlash va 
texnologiyasi (yigirilgan ip ishlab chiqarish) ta’lim yо‘nalishi negizidagi 
5A320901-Tо‘qimachilik mahsulotlari texnologiyasi (yigirish texnologiyasi) 
magistratura mutaxassisliklariga kiruvchi talabalar uchun ta’lim yо‘nalishi о‘quv 
rejasiga asosan 1 ta umumkasbiy fanlar blogi bо‘yicha “Tо‘qimachilik 
mahsulotlari texnologiyasi va jihozlari” va 3 ta ixtisoslik fanlar blogi bо‘yicha 
“Xom ashyoni yigirishga tayyorlash”, “Yigirish texnologiyasi” “Ikkilamchi iplar 
texnologiyasi” fanlaridan test savollari shakllantirilgan. Bu fanlar bо‘yicha о‘z 
negizida qamrab olingan ma’lumotlar quyida batafsil keltirilgan.