Министерство высшего и среднего специального образования СНГ

3.7.Signallarni hosil qilish, tahlil qilish va ularga ishlov berish. 
LabVIEW muhitida raqamli va “analogli” signallar farqlanadi. Raqamlilar 
faqat 2ta qiymat 0 va 1 ni qabul qiladi. Bunday signallar raqamli  chiziqni kirish 
va  chiqish  holatlarni  ifodalaydi  yoki  bir  necha  chiziqlarni  (registrni).  Raqamli 
signallarga  impuls  ketma  –  ketliklari  ham  kiradi.  Raqamli  signallarga 
ma’lumotlarni  mantiqiy  (Boolean)  manbalari  qabul  qilgichlari  mos  keladi. 
“Analogli” signallar ko’pchilik qiymatlarni qabul qiladi, ularni sonli namoyishiga 
yo’l  qo’yuvchi  (Numeric)  ular  vaqtni,  chastotani,  muhit  koordinatalari  va 
boshqalar  bo’lishi  mumkin.  Quyida  bu  faqat  “analogli”  signallar  bilan  ish  olib 
boramiz.  Ushbu  holda  qavslar  shuni  bildiradiki,  real  analog  signal  kiriladigan 
kompyuterga  raqamli  ko’rinishida  beriladi  ya’ni  hisobotlarni  yakuniy  soni  sathi 
bo’yicha kvantlangan bo’ladi. Vaqtga bog’lanmagan bunday signal (yoki boshqa 
mustaqil  o’zgaruvchi)  oddiy  raqamli  massiv  hisoblanadi.    LabVIEW  bo’yicha 
adabiyotlarda  bunday  signallar  uchun  “Pattern”  termini  ham  ishlatiladi  va  u 
signallar ketma – ketligi (signallarni hisoblanishi) deb tarjima qilinadi. Raqamga 
aylantirilgan  analog  signal  ARO’dan  o’lchashlar  vaqtida  olinishi  mumkin  va  u 
raqamli massiv hisoblanadi. ARO’ orqali kelayotgan bir necha signal  bir turdagi 
datchiklardan (kanallardan) 2 – o’lchamli massiv hosil qiladi bundan kelib chiqib, 
2 – o’lchamli signal haqida gapirish mumkin.  
LabVIEW  da  maxsus  formati  mavjud  ma’lumotlarning  Wave  form 
(muvaffaqiyatsiz  “tarjima”  –  ossilogramma)  bunda  vaqtga  absolyut  bog’langan 
signal  haqida  axborot  saqlanadi,  va  undan  keyin  keladiganlar  orasidagi  qadam 
DAQ  mx  kutubxonasidan  VA  massivni  ham  ossilogrammani  ham  o’qish  va 
yozishni  bajara  oladi.  Oxirgi  holatda  RAO’  larga  ma’lumotlar  uzatishda 
chastotani  uzatish  haqidagi  ko’rsatma  haqida  o’ylashga  hojat  yo’q:  agar  bu  uni 
texnik harakteristikalari bo’yicha ruhsat etilsa, chiqishda to’g’ri vaqt masshtabiga 
ega  analog  signal  olinadi.  Shunday  qilib  LabVIEW  da  “  signal  hosil  qilamiz  ”  

---

130 
 
  
“massiv  yaratishni”  bildiradi.  Yana  bir  torlikni  hisobga  olish  lozim:  VA 
chiqishida  jim  turishda  DAQ  mx  Read  sizib  chiquvchi  nuqtali  haqiqiy  sonlar 
olinishini. Bu o’zgarishlarni diapazoni va qiymati maksimal va minimal qiymatlar 
bilan aniqlanadi, ular DAQ mx Create Channel Vi va ARO’ni razryadliligi bilan 
VA  da  tanlanadi  (
16

  tipik  qiymatni 
15
2

dan 
15
2

) gacha bo’lgan butun sonlar 
beradi.  DAQ  mx  Read  chiqishga  butun  sonlarni  hech  qanday  o’zgarishlarsiz 
berishi  mumkin.  Signallarni  –  massivlarni  (yoki  ketma  –  ketlikni)  LabVIEW  da 
hosil  qilish  uchun  imkoniyatlarni  keng  tanlovi  mavjud.  Birinchidan  Numeric 
palitrasida  ichiga  joylashgan  funksiyadan  foydalanish  mumkin  uni  tsiklikligini 
chaqirib.   
Tasodifiy  sonlarni  hosil  qilishning  mavjudligi shu  bosqichni  o’zida  ularga 
shovqin qo’shish imkonini beradi. Expression Node va Format Node tugunlaridan 
foydalanib  signalni  har  bir  hisoblanishini  formula  yoki  uning  tartib  raqamini 
funksiyasi  singari  aniqlash  mumkin.  Ikkinchidan  Signal  Processing  palitrasidan 
Signal  Gereration  funksiyalari  to’plami  yordamida  bir  qator  standart  signallarni 
yaratish  mumkin.  Bu  funksiyalar  hisoblashlar  ketma  –  ketligini  hosil  qiladi. 
Uchinchidan  Wave  form  Generation  VA  kutubxonasi  yordamida    Signal 
Proccesing palitrasidagi vaqt bo’yicha masshtablangan signallarni darhol yaratish 
mumkin.  Shuni  qayd  etish  kerakki,  VA  ma’lumotlarni  VAП  sifatida  Signal 
Generation funksiyalaridan foydalanib yozilgan.