Министерство высшего и среднего специального образования СНГ

SPlan-da formalardan foydalanish. 
       SPlan-dagi  har  qanday  loyiha  varag'iga  siz  fon  deb  ataladigan  shaklni 
qo'yishingiz  mumkin.  Forma  alohida  qavat  bo'lib,  u  rasm  ostida  joylashgan,  ya'ni 
fonda  joylashgan.  Chizish  rejimida  shaklni  o'zi  tahrirlab  bo'lmaydi.  Formadan 
foydalanishning  afzalligi  shundaki,  uning  elementlari  sxemani  tahrirlashda  sizning 
ishingizga xalaqit bermaydi. 

---

261 
 
  
     Siz 
o'zingizning 
shakllaringizni 
yaratishingiz 
yoki 
mavjud 
shakllarni 
tahrirlashingiz mumkin, ayniqsa sizning loyihangiz uchun. 
SPlan-da o'zingizning shaklingizni yarating. 
    Agar  siz  Form-ga  o'zgartirish  kiritmoqchi  bo'lsangiz  yoki  Form  menyusida 
o'zingizning  shaklingizni  yaratmoqchi  bo'lsangiz,  Form  Editor-ni  tanlang.  Bunday 
holda, sizning rasmingiz yashiriladi va shakl tahrirlash uchun mavjud bo'ladi. Endi siz 
sPlan  standart  vositalari  va  usullaridan  foydalangan  holda  shaklni  o'zgartirishingiz 
mumkin. 
     Formani  tahrirlashni  tugatgandan  so'ng,  Form  menyusidagi  Form  Editor  bandini 
tanlab, formalarni tahrirlash rejimidan chiqish kerak. Natijada, shakl chizmaning orqa 
tomoniga o'rnatiladi va diagramma yana varaqda paydo bo'ladi. 
    Formalarni faylga qanday saqlash kerak. 
       Yaratilgan  yoki  tahrirlangan  shakl  keyinchalik  boshqa  varaqlar  va  loyihalarda 
foydalanish  uchun  faylga  saqlanishi  mumkin.  Buning  uchun  Form  menyusida 
"Formani  saqlash  ..."  bandini  faollashtiring.  Ochilgan  oynada  saqlash  uchun  yo'lni 
tanlang  va  "Saqlash"  tugmasini  bosing.  Formalarni  o'z  ichiga  olgan  fayllar 
kengaytmasiga ega *. SBK. 
   Formalarni fayldan qanday yuklash kerak. 
   Mavjud  shakllarni  joriy  sahifaga  yuklashingiz  mumkin.  Formaning  menyusidagi 
"Formani oching ..." bandiga qo'ng'iroq qiling va kengaytmali * faylni tanlang. SBK. 
Shuni  esda  tutingki, agar  siz  yangi  shaklni  yuklasangiz,  joriy  sahifada  mavjud  shakl 
yo'qoladi. 
      Kutubxonadagi buyumning xususiyatlari. 
     Agar siz kutubxonadagi biron bir elementni yoki diagrammani chertsangiz, ushbu 
elementning xususiyatlar oynasi ochiladi. 
    Bu erda siz har bir tarkibiy qism uchun raqam bilan belgini qo'lda kiritishingiz yoki 
avtomatik raqamlashning juda foydali variantini yoqishingiz, biron bir element ustida 
yurganingizda  kutubxonada  ko'rsatilgan  nomni  yozishingiz  yoki  ushbu  elementni 
tahrirlashingiz mumkin. 

---

262 
 
  
Elementni  tahrirlash  uchun  "Editor"  tugmachasini  bosishingiz  kerak  va  bu 
elementning muharriri ochiladi. 
      Unda,  printsipial  jihatdan,  hamma  narsa  bir  xil,  faqat  elementni  tahrirlashdan 
so'ng,  tahrirlash  natijalarini  tuzatish  uchun  "OK"  tugmasini  yashil  belgini  bosishni 
unutishingiz kerak (246- rasm). 
 
246- rasm. Elementni tahrirlash oynasi. 
       Agar  siz  diagrammadagi  elementni  tahrir  qilgan  bo'lsangiz  (boshqa  elementdan 
qilingan) va uni kutubxonada yo'q bo'lsa, uni kutubxonaga qo'shishingiz mumkin. 
    Buning  uchun  kutubxonadagi  tegishli bo'limni tanlang, elementni  (yoki qo'shilishi 
kerak  bo'lgan  elementlarni)  tanlang  va  "Element"  menyusidagi  "Kutubxonada  yangi 
nomlangan element" elementini tanlang va tanlangan element yoki bir nechta element 
kutubxonaga  qo'shiladi.  Keyin,  agar  xohlasangiz,  ularni  kursor  bilan  kutubxonaning 
yuqori yoki past qismiga o'tkazish mumkin, ya'ni joyiga qo'yish kerak (247- rasm). 

---

263 
 
  
 
247- rasm. Elementlar redaktori. 
            Agar biz bularning barchasini oxirigacha o'qish uchun etarli vaqt va jasoratga 
ega  bo'lsamiz,  sPlan  7.0-da  ishlashni  tezroq  o'rganamiz.  Endi  biz  elementlarni 
kutubxonalardan  varaqqa  qanday  qilib  tortib  chiqarish  va  diagrammalarni  chizishni 
bilib oldik. 
      
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

264