|
66
2.7. Multisim dasturida amaliy sxemalar.
Foydalanuvchi interfeysi
Dastutni kompyuterda o`rnatgandan kegin uni ishga tushursh quyidagicha amalga
oshiriladi: Ishga tushurish-Barcha dasturlar- National Instruments – Circuit Design
Suite – Multisim.
Multisim dasturini ochiladigan darchasi zamonaviy interfaol dasturiy maqsulot
uchun standart ko`rinishga ega. Foydalanuvchi interfeysni asosiy elementlari bo`lib
hisoblanadilar: bosh menyu, anjomlar paneli, holatlar satri, aylanishilar kengliklari va
Windows dasturini darchasini boshqa standart elementlari.
Multisim dasturini menyusini elementlari bilan ishlash xususiyatlari o’rganilgan
adabiyotlar ko’pdir.
Axborotlar darchasini faollashtirish uchun asosiy paneldagi belgini tanlash yoki
View-Spreadsheet View menyudan punktni tanlash va bosish kerak.
Multisim dasturini bosh menyusi sxemani tayyorlash va tahlilni o`tkazish uchun
anjomlarni kata to`plamiga ega.
Bosh menyuni File, Edit, View punktlari odddiy menyular hisoblanib fayllar bilan
ishlash uchun fayllar va loyihalar buyruqlar to`plamiga, yozishga (File), chizma
hossasini o`zgartirish va tahlil qilish, yo`naltirish, olib tashlash, ajratish sxema
elementlarini ko`chirish (Edit), foydalanuvchi interfeysini sozlash anjomla to`plamini
o`zgartirish imkoniyati bilan paneldagi, ishchi soxani masshtablash (View).
Menyuni punkti Place:
Component… – sxema komponentlarini tanlash va joylashtirish uchun
mo`ljallangan;
Wire – bog`lovchi simlarni kiritish;
Bus – axborot shinalarini qurish;
Junction – elektor tugunlarini-ulash joylarini aniqlash;
Comment – sxemadagi sharxlarni aniqlash;
Connectors – ulovchilarni kiritish;
Text – shuntiruvchi tekstni kiritish;
67
Graphics – tashqi fayldan grafik tasvirlarni elementar grafik elementlarni kiritish;
Title Block – sxema uchunshtamp parametrlarini berish.
Menyuni MCU punkti tanlangan mikropratsessorni ishlashi uchun dasturiy kodni
yozish va dasturni sozlash imkonini beradi.
Menyuning Simulate punkti o`tkaziladigan tahlil hilini beradi ichiga joylashtirilgan
asboblar tanlaydi natijalarni saqlaydi va ularga ishlob berish ishlarini amalga oshirish
imkonini beradi. Bu menyuda Interactive Simulation Settings punkt yordamida
modellashni qadami vaqtini o`zgartirish mumkin .
Jim turish bo`yicha dasturda modellash qadamini (10-5c) aftomatik generatsiyasi
tanlangan. Modellashni qadami vaqtini o`zgartirish uchun Maximum time step
(TMAX) satrni faollashtirish kerak va zarur qadamni ko`rsatish kerak.
Menyuni Transfer punkti – bu yerda yakuniy ma`lumotlarni Ultiboard dasturidagi
pechat platasini trassirlash uchun berish mumkin.
Tools menyusi dastur komponentlarini ma`lumotlar bazasi bilan ishlash imkonini
beradi, bunda aftomatlashtirilgan loyihalash imkoniyatlaridan foydalaniladi , 555
seriyadagi taymer asosidagi qurilma hillariga ega bo`lgan loyihalash ustasi, kenglikli
filtorlar, amaliy kuchaytirgichlar va bi qutbli tranzistorlarda yeg`ilgan kuchaytrish
kaskadlari, ular uchun talab qilingan chiqish parametrlarini tanlash mumkin.
Bu menyu bilan shuningdek tatqiq qilinadigan sxemani ko`p varyantli tahlili uchun
dastlabki ma`lumotlarni tanlash mumkin, sxemani hatolarda tekshirish, electron
komponentlar nomlarini tahlil qilish va olingan manzaralarni grafik fayl ko`rinishida
keyinchalik saqlashni ado etish ham mumkin.
Reports menyu punkti sxema haqida aniq hisobotni taklif qiladi: komponentlarni
hili va soni, ularni paramentrlari , sxema simlari haqida ma`lumotlarni va boshqalar.
Bundan tashqari olingan axborotni keyinchalik foydalanish uchun offis dasturlariga
ham berish mumkin.
Menyuni Option punkti sxemani tayyorlash va saqlash bo`yicha ish sharoitini,
sxemani tashqi ko`rinishini aniqlash va kiritish va elementlarni rasimini chizish
vaqtida joylashtirish sharoitlarini beradi. U quyidagi kichik menyularga ega: Global
Preferences…, Sheet Properties… va Customize User Interface…
68
Global Preferences kichik menyusi dasturni ish sharoiti va rejimini aniqlaydi
sxemaga kirish jarayoni kabi shuningdek sxemaga kliritilgan fayl ko`rinishini
saqlashdagi kabi. Paths ni joylastirishda sxemalarni fayllarini saqlovchi papkalar fayl
konfeguratsiyalari va malumotlar bazasiga yo`l beradi .
Save joylashtirishda fayldagi malumotlarni o`lchamlari va saqlash rejimlari
aniqlanadi. Parts joylashtirishda sxemalarni ishchi soxasiga o`rnatish komponentlarini
tanlashda dastur harakati aniqlanadi, shunda komponent ko`rinishini standarti, tahlil
natijalarini o`lchashni aftamatlashtirish parametrlari, va raqamli qurilmalarni
modellash paralmetrlari tanlanadi .
General joylashtirishda sichqonchani g`ildiragini harakatlanishida aniqlanadi,
shunda simlarni aftamatik ulanish imkoniyatlati va kursor soxasini harakatini ajratish
imkonniyati tanlanadi .
Sheet Properties kichik menyusi tayorlangan va chizilgan sxemalarni tashqi
ko`rinishini aniqlaydi. Circuit yotqizishni unga joylashtirganda kiritilgan komponent
yaqinidagi sxemalar maydonida qaysi axborot aks etayotdganini ko`rsatish mumkin .
Aks ettirish uchun eng kerakli axborotni qoldirish kerakligi tafsiya qilinadi: tekst
belgilari (Labels) pozitsiya belgilanishlari (RefDes), va uni qiymatlari (Values). Bu
joylashtirish yordamida elementlarni rangli yechimini ham, ulovchi simlarni standart
to`plamlaridan sxema fo`nini yoki foydalanuvchini rangli politrasini (Color) berish
mumkin. Agar OK darchani ekran tugmasini shundan kegin bossak shunda barcha
tanlangan sozlanishlar faqat shu sxema uchun saqlanadi va keying sxemalar uchun
foydalaniladi. Keyingi sxemalar uchun sozlanishlarni saqlash uchun Save as default
bayroqchani qayt etish zarur va shundan kegin OK bosiladi.
Workspace joylashtirish to`rni ko`rinishni o`rnatadi chizma chegaralari bet
chegaralarini ko`rsatadi standart to`plamlarni sxemalari uchun bet o`lchamini
aniqlaydi, ularni yo`nalishi yoki betni standart bo`lmagan o`lchamlari va
o`lchamlarini hajmi aniqanadi (rasm 8). Wiring joylashtirish bog`lovchi similar
liniyalarini va shinalar tasvirlarini qalinligini aniqlaydi .
69
Window menyu punkti – standart dasturni ichki darchalari orasida navigarsiyani
amalga oshiradi va bu darchalarni joylashuvini boshqaradi. Help menyusini punkiti
haqida ham shuni aytish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
