Tafakkur
|
narsa va hodisalar o’rtasidagi eng muhim bog’lanishlar va munosabatlarning ongimizda aks ettirilishi.
|
Analysis
|
Analiz
|
Analiz
|
narsa va hodisalarni fikran yoki amaliy jihatdan xususiyatlarini tahlil qilish.
|
Synthesis
|
Sintez
|
Sintez
|
narsa va hodisalarning analizda bo’lingan, ajratilgan ayrim qismlarini, bo’laklarini sintez yordami bilan fikran va amaliy ravishda birlashtirib, butun holiga keltirish
|
Abstraction
|
Abstraktsiya
|
Abstraktsiya
|
moddiy dunyodagi narsa va hodisalarning muhim xususiyatlarini farqlab olib, ana shu xususiyatlardan narsa va hodisalarning muhim bo’lmagan ikkinchi darajali xususiyatlarini fikran ajratish.
|
Intellect
|
Test intellekta
|
Intellekt testi
|
insondagi aqliy qobiliyatlarni boshqalarning aqliy qobiliyati bilan solishtirish yo’li orqali aniqlanadi.
|
Reasonable age
|
Razumniy vozrast
|
Aqliy yosh
|
Fanga Bine tomonidan kiritilib, test natijalarining darajasiga mos keluvchi yosh.
|
IQ Coefficient
|
IQ koiffitsent
|
IQ koeffittsenti
|
aqliy yoshni xronologik yoshga bo’lib, uni 100 ko’paytirishimizdan xosil bo’ladi. Asosan o’rta yoshli odamnnig Iq koeffitsenti 100 ga teng bo’lishi kerak.
|
Classification
|
Klassifikatsiya
|
Klassifikatsiya
|
tevarak-atrofdagi olamni o‘rganishda birgina narsa bilan emas, balki ko‘p va xilma narsalar bilan ish ko‘rishga to‘g‘keladi, ya’ni narsalarni o‘rganish maqsadida guruhlarga, sinflarga ajratishdir.
|
Associative
|
Assotsiativ
|
Assotsiativ
|
XVII-XIX asrlarda maydonga kelgan psixologiya fani yo‘nalishi bo‘lib, ko‘proq Angliyada tarqalgandir, ya’ni psixik hodisalarning o‘zaro bog‘lanishi bo‘lib, ma’lum qonunlar bo‘yicha tarkib topishdir.
|
Activity
|
Deyatelnost
|
Faoliyat
|
odamga xos bo’lgan, ong tomonidan boshqariladigan, ehtiyojlarni qondirishda yuzaga keladigan, tashqi olam va insonni bilish, shuningdek, ularni o’zgartirishga qaratilgan faollik.
|
Internalization
|
Interiorizatsiya
|
Interiorizatsiya
|
tashqi real ishdan ichki ideal ishga o’tish jarayoni.
|
Externalization
|
Eksteriorizatsiya
|
Eksteriorizatsiya
|
oldin ichida o’ylab, so’ngra bevosita tashqi munosabatga o’tish jarayoni.
|
Actions
|
Deytviya
|
Harakat
|
maqsadni amalga oshirishga yo’naltirilgan jarayon.
|
Need
|
Potrebnost
|
Ehtiyoj
|
tirik organizmlar faolligining boshlang’ich shakli
|
Target
|
Sel
|
Maqsad
|
inson faoliyati so’nggi natijasining obrazi sifatida namoyon bo’lib, ehtiyojlarni amalga oshirilishi.
|
Motive
|
Motiv
|
Motiv
|
harakatning nima sababdan amalga oshirilishi
|
Communication
|
Obщeniya
|
Muloqot
|
odamlar o’rtasida hamkorlik faoliyati ehtiyojidan yuzaga keladigan va axborot almashinuvi
|
Communication
|
Kommunikatsiya
|
Kommunikatsiya
|
o’zaro hamfikrlilikka boshlovchi, ikki tomonlama axborot almashinuvi jarayoni.
|
Individual
|
Individ
|
Individ
|
biologik turning umumiy irsiy xossalarini tashuvchi biologik organizm (har bir odam individ bo’lib tug’iladi).
|
Personality
|
Lichnost
|
Shaxs
|
muayyan jamiyatda yashovchi faoliyatning biror turi bilan shug`ullanuvchi, kishilar bilan normal til orqali munosabatga kirishuvchi ongli individga aytiladi
|
Individuality
|
individualnost
|
Individuallik
|
bu ma’lum insonning, uning noyobligi, betakrorligi nuqtai nazaridan o’ziga xos bo’lgan ruhiy, fiziologik va ijtimoiy xususiyatlar yig’indisi.
|
Temperament
|
Temperament
|
Temperament
|
bu inson faoliyati va hulq-atvorining dinamik va emotsional holatini xarakterlovchi shaxs individual xususiyatlarining yig’indi.
|
Choleric subject
|
xolerik
|
xolerik
|
tez, ba’zida, hatto, juda keskin, nutqda, mimika va imo-ishoralarda yaqqol ifodalanadigan kuchli tezda alangalanadigan hislarga ega, jadal emotsional ta’sirlanishga moyil odam;
|
Sanguine person
|
sangvinik
|
sangvinik
|
tez, harakatchan, barcha taassurotlarga emotsional javob beruvchi odam, uning hislari bevosita tashqi xulq-atvorida ifodalanadi, lekin ular kuchli emas, va bir-birini oson almashtiradi;
|
Melancholiac
|
melanxolik
|
melanxolik
|
emotsional kechinmalar xilma-xilligining uncha katta emasligi, lekin katta kuchga va davomiylikka egaligi bilan farq qiluvchi inson, u barchasiga ham munosabat bildirmaydi, agar bildirgudek bo’lsa ham chuqur o’ylaydi, o’z hislarini u darajada namoyon qilmaydi;
|
Phlegmatic person
|
flegmatik
|
flegmatik
|
sust, mutanosib va xotirjam odam, uning emotsional ta’sirlanishi oson emas, va o’zidan chiqarish qiyin, hislari tashqaridan deyarli namoyon bo’lmaydi.
|
Character
|
Xarakter
|
Xarakter
|
Psixologiya fanida xarakterga turlicha ta’rif berilishiga qaramay, uning asosiy belgilari ta’kidlanganligi bilan bir-biriga muvofiq tushadi. Masalan, shaxs xulqining tipik usullar bilan bog’liq faoliyat muomala va munosabatda namoyon bo’luvchi, mujassamlanuvchi uning barqaror xususiyatlari majmuasi xarakter deyiladi. Shaxsning jamiyatga nisbatan munosabatlari uning asosiy belgisi hisoblanadi.
|
Ability
|
Sposobnost
|
Qobiliyat
|
insonni u yoki bu faoliyatning samarali bajarilish imkoniyati bilan ta’minlovchi layoqatlarning o’ziga xos uyg’unligiga aytiladi.
|
