Министерство высшего и среднего специального образования Республики Узбекистан

IZOHLI LUG‘AT
MOTIVLAR KURASHI - qaror qabul qilish bilan bog‘liq irodaviy harakatlar bosqichi

IRODAVIY ZO‘R BERISH - irodaviy xarakatlarning sub’ektiv komponenti bo‘lib, kuchli kechinmalarni kechinishi.

IRODA - psixik aks ettirish jarayonlaridan bo‘lib, bu tashqi yoki ichki to‘siqlarni yengish bilan bog‘liq harakatlarni tanlash qobiliyatida namoyon bo‘ladi.

IMPULSIV HARAKATLAR - ixtiyorsiz bajariladigan va ong bilan yetarli darajada nazorat qilinmaydigan ish harakatlar.

QAROR QABUL QILISH - masalani hal qilish, yechish variantlaridan, usullaridan birini tanlash.

IRODA KUCHI - maqsadga erishish irodaviy zo‘r berishning zaruriy darajasi (qatiylik, uddaburonlik va h.k.)

TOPSHIRIQLAR

• 
  Iroda mavzusiga oid so‘zlarning asl ma’nosi ko‘rsatilgan qatorni toping
  

№	so‘zlar			#	ma’nosi
1	IRODA			A	qaror qabul qilish bilan bog‘liq irodaviy harakatlar bosqichi
2	IRODAVIY ZO‘R BERISH			B	irodaviy xarakatlarning sub’ektiv komponenti bo‘lib, kuchli kechinmalarni kechinishi
3	IRODA KUCHI			C	psixik aks ettirish jarayonlaridan bo‘lib, bu tashqi yoki ichki to‘siqlarni yengish bilan bog‘liq harakatlarni tanlash qobiliyatida namoyon bo‘ladi
4	MOTIVLAR KURASHI			D	ixtiyorsiz bajariladigan va ong bilan yetarli darajada nazorat qilinmaydigan ish harakatlar
5	IMPULSIV HARAKATLAR			E	masalani hal qilish, yechish variantlaridan, usullaridan birini tanlash
6	QAROR QABUL QILISH			F	maqsadga erishish irodaviy zo‘r berishning zaruriy darajasi
Javoblar		1-	2-		3-	4-	5-	6-

MAVZU BO‘YICHA TEST TOPSHIRIQLARI
1. Insonning maqsadga yo‘naltirilgan harakat va faoliyatni bajarishda tashqi va ichki qiyinchiliklarni yengish malakasida ifodalangan ongli tarzda o‘z hulq-atvori va faoliyatini boshqarishi:

a) tafakkur;

b) iroda;

v) diqqat;

g) tasavvur.
2. Iroda jarayonlari qanday vazifalarning ijro etilishini ta’minlaydilar:
a) rag‘batlantiruvchi, boshqaruvchi;

b) daraklovchi, konativ;

v) maqsadli, tormozlovchi;

g) bilish, mustahkamlovchi.

3. Iroda aktining psixologik tuzilishiga .... kiradilar:
a) harakatni ijro etish istagi;

b) harakatning anglangan maqsadlari;

v) harakatga qaror qilish;

g) iroda kuchi;

d) barcha javoblar to‘g‘ri.
4. Ko‘zlangan maqsadga erishish yo‘lida paydo bo‘ladigan qiyinchiliklarni yengib o‘tish umumlashgan layoqati:
a) ongli intizom;

b) iroda kuchi;

v) vazminlik;

g) mustaqillik.

1-topshiriq

Hissiyot

Emotsiya

Emotsional holat

2-topshiriq.

Hissiy holatlarni ifodalanishi

3-topshiriq.

Hislarning kechirish shakllari

4-topshiriq.

Yuksak hislar











Axloqiy hislar













5-topshiriq



Intellektual hislar








7- Mavzu: EMOTSIONAL HOLATLAR
TOPSHIRIQLAR

• 
  Hissiyotga oid atamalarning ma’nosini toping
  

№	Atamalar	izoh
1	AFFEKT	tushkunlik kayfiyati bo‘lib, bu kishida intilishlarning susayishi, harakatlarning tormozlanishi bilan bog‘liq ravishda yuzaga keladigan ruhiy holatdir
2	DEPRESSIYA	kuchli qo‘zg‘ovchilar ta’sirida yuzaga keladigan jiddiylik holati
3	EHTIROS	odam yoki hayvonlarning sub’ektiv ifodalangan ichki yoki tashqi qo‘zg‘ovchilar ta’siriga javob reaktsiyasi
4	AMBIVALENTLIK	boshqa kishilarning emotsional holatlariga hamdardlik qilish jarayoni va boshqalarning qayg‘u-hasratini tushuna bilish qobiliyati
5	STRESS	kuchli, jo‘shqin va nisbatan qisqa muddatli emotsional kechinmalar tariqasida ro‘y beradigan psixologik xolat
6	KAYFIYAT	bironta emotsiyaning barqaror kechinishi
7	EMOTSIYA	kishining o‘z yuksak ehtiyojlarini qondirish yoki qondirmaslik natijasida uning tevarak-atrofdagi olamga bo‘lgan munosabatlarining ongda aks ettirilishidan iborat jarayoni
8	HISSIYOT	kishida irodaviy yo‘nalishlar bilan xarakterlanadigan emotsiyalarning namoyon bo‘lishi
9	EMPATIYA	kishining og‘ir kechinmalar, yoki kasalliklardan toliqishi natijasida kelib chiqadigan, hamda uning tevarak-atrofdagi olamga nisbatan hech qanday qiziqishlarsiz befarq qarashlarda ifodalanadigan psixik holat
10	APATIYA	kishining bir vaqtning o‘zida bir-biriga qarama-qarshi bo‘lgan emotsiya va tuyg‘ularni (jumladan, quvonch - musibat, kulgi va qayg‘u-hasrat) kechinishidan iborat psixik holati

MAVZU BO‘YICHA TEST TOPSHIRIQLARI
1. Odam va hayvonlarning ichki va tashqi seskantiruvchilardan yorqin ifodalangan sub’ektiv tusga ega bo‘lgan ta’sirlanishi:

a) hissiyot;

b) emotsiya;

v) sezgi;

g) tafakkur.

2. Inson sezgilari – bu:

a) hissiyot jarayonining emotsional toni;

b) individning organik holati;

v) organik ehtiyojlarning qondirilishi bilan bog‘liq bo‘lgan sezish;

g) barcha javoblar noto‘g‘ri.

3. Emotsional jarayonlar va holatlarning organizm hayotida bajaradigan vazifalari:

a) faqat moslashuvchi;

b) faqat safarbarlikka oid;

v) faqat moslashuvchi va integratsiyalovchi;

g) moslashuvchi, safarbarlikka oid va integratsiyalovchi.

4. Emotsional holatlar:

a) kayfiyat, ruhlanish, ehtiroslar, affektlar, stresslar;

b) qiziqish, kechinma, barqarorlik, insonparvarlik;

v) muhabbat, shubha, ajablanish, hazil, jadallik;

g) nafrat, hayajon, uyalish, do‘stlik, ehtiyojlar.