Министерство высшего и среднего специального образования Республики Узбекистан



Download 8,6 Mb.
bet223/309
Sana30.12.2021
Hajmi8,6 Mb.
#195279
1   ...   219   220   221   222   223   224   225   226   ...   309
Bog'liq
ОМК ум псих1

Инстинкт тушунчасининг мазмуни


Ушбу юз йиллик бошида, Чарльз Дарвиннинг эволюция назарияси таъсирининг ошиб боргани сари, барча хулқ турларини инстинктлар кўринишида таснифлаш қабул қилинди. Агар инсонлар ўзларини танқид қилишса, бу уларнинг “ўзини-ўзи камситиш инстинкти” оқибатида содир бўлган. Агар улар мақтансалар, бу уларнинг “ўз шахсини намоён қилиш инстинктини” акс этган. Социологлардан бири, беш юз китобни кўриб чиқиб, 5759 та эҳтимолдаги одам инстинктларидан иборат рўйхат тузган эди! Ҳар бир хулқга ўз инстинктини белгилаш билан боғлиқ интилиш алақачон ўз оғирлиги остида йўқ бўлиб кетган. Бу шунинг учун юз бердики, биринчи назариячи-инстинктшунослар инсоннинг хулқини тушунтирмасдан, унга фақат ном бериш билан машғул бўлган. Ушбу жараён ақлли болага “дарсларни ўзлаштира олмайдиган” ном бериб, унинг паст баҳоларини “тушунтиришни” эслатиб турган. Хулқни номлаш, уни тушунтириб бериш дегани эмас.

Инстинкт сифатида таснифлаш учун мажмуавий хулқ ушбу тур орасида турғун моделга эга бўлиши ва орттирилмаган бўлиши керак (Tinberg, 1951). Шунга ўхшаш хулқ ҳайвонот оламининг бошқа турлари вакилларига хос (қушлардаги импринтингини (ҳотирада сақлаб қолиш) ва лососнинг увулдириқ сочиш учун ўз жойларига қатишини эсга олинг). Инсоннинг хулқида ҳам туғма мойилликлар, шу жумладан гўдакдаги эмиш ва ҳаракатланиш рефлекслари каби оддий турғун моделлар намоён бўлади. Бироқ, кўпчилик психологлар инсоннинг хулқи физиологик эҳтиёжларга ва руҳий интилишларга боғлиқ деб ҳисоблайди.






Download 8,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   219   220   221   222   223   224   225   226   ...   309




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish