|
JAMOANING NEGIZI (YADROSI) - umumiy fikr, maqsad va ishlab chiqarishga taalluqli qarorlarni shakllantiruvchi jamoa a’zolari guruhi.
TOPSHIRIQLAR
1. Jadvalni to‘ldiring
№
|
Atama
|
Ma’nosi
|
1
|
AUTSAYDER
|
|
2
|
INDIVID
|
|
3
|
INDIVIDUALLIK
|
|
4
|
KONFORMLIK
|
|
5
|
LIDER
|
|
6
|
SHAXS
|
|
7
|
STATUS
|
|
Tushuncha va uning ma’nolarini birlashtiring
№
|
Tushunchalar
|
#
|
Ma’nosi
|
1
|
GURUH
|
A
|
a’zolari birgalikdagi faoliyat bilan shug‘ullanuvchi va bevosita shaxsiy munosabatlarda bo‘luvchi kishilar guruhidir
|
2
|
DIFFUZ GURUH
|
B
|
odamlarning ayrim belgilari (ishi, kasbi va h.k.)ga qarab birlashuvi.
|
3
|
JAMOA
|
C
|
shaxsning har tomonlama ishongan, o‘zini yaqin tutgan guruhi -"etalon guruh". Bu guruh haqiqiy bo‘lishi va shu bilan birga hayoliy bo‘lishi ham mumkin.
|
4
|
KORPORATSIYA
|
D
|
maqsadlari jamiyat maqsadiga mos keladigan umumiy faoliyat bilan birlashgan odamlar guruhidir.
|
5
|
KICHIK GURUH
|
E
|
faoliyat maqsadlari o‘z ichida saqlanib qolgan, "faqat o‘zi uchungina ishlaydigan" guruh.
|
6
|
REFERENT GURUH
|
F
|
birgalikdagi faoliyat mazmuni bilan bel- gilanmaydigan shaxslararo munosabatlarga kiruvchi guruh.
|
7
|
SHARTLI GURUH
|
G
|
odamlarning birgalikdagi faoliyat mazmuni yoki muloqotda bo‘lish xarakteri kabi qator belgilariga asoslangan ijtimoiy jamoadir.
|
Shaxs mavzusi yuzasidan anagramma
D
|
N
|
I
|
I
|
X
|
I
|
K
|
A
|
O
|
Z
|
K
|
E
|
I
|
O
|
P
|
S
|
R
|
E
|
K
|
A
|
P
|
S
|
I
|
X
|
V
|
D
|
A
|
L
|
U
|
T
|
I
|
P
|
Sh
|
A
|
K
|
I
|
I
|
N
|
T
|
S
|
I
|
Y
|
A
|
S
|
O
|
T
|
S
|
I
|
D
|
E
|
T
|
I
|
K
|
Sh
|
A
|
X
|
S
|
K
|
O
|
O
|
B
|
N
|
E
|
E
|
R
|
V
|
I
|
T
|
I
|
N
|
G
|
G
|
I
|
E
|
K
|
T
|
Q
|
I
|
Z
|
I
|
Q
|
I
|
Sh
|
E
|
O
|
G
|
A
|
M
|
O
|
T
|
I
|
V
|
E
|
T
|
I
|
N
|
H
|
A
|
R
|
M
|
A
|
L
|
A
|
K
|
A
|
A
|
Q
|
E
|
I
|
N
|
T
|
E
|
R
|
F
|
E
|
R
|
E
|
N
|
O
|
T
|
O
|
S
|
N
|
I
|
A
|
Y
|
I
|
S
|
N
|
T
|
D
|
I
|
N
|
Q
|
T
|
U
|
N
|
A
|
Х
|
M
|
Z
|
I
|
S
|
K
|
Harflar orasiga yashiringan so’zni toping!
-
1. Individ
|
8. Qiziqish
|
2. Endopsixika
|
9. Motiv
|
3. Ekzopsixika
|
10. Harakter
|
4. Biogenetik
|
11. Interferensiya
|
5. Rekapitulatsiya
|
12. Malaka
|
6. Sotsiogenetik
|
13. E’tiqod
|
7. Shaxs
|
14. Inson
15. Nutq
|
IZOHLI LUG‘AT
APPERTSEPTSIYA - shaxs idrok qilishining avvalgi bilim va tajribalarga hamda uning umumiy qiziqish-havaslariga bog‘liqligi.
AUDIOVIZUAL IDROK - bir vaqtning o‘zida ham eshitib, ham ko‘rib idrok qilish.
IDROK - sezgi a’zolariga ta’sir etib turgan narsa va hodisalarning bevosita yaxlitligicha aks ettirilishi jarayoni.
TANLOVCHANLIK (IDROKDA) - idrokning sifati bo‘lib, bu shaxsning yo‘nalishi yoki uning tajribasi belgilab beradi.
ILLYUZIYA - barqaror xarakterga ega bo‘lgan borliq haqiqatni noto‘g‘ri idrok qilish.
IDROKNING KONSTANTLIGI - idrok sharoiti o‘zgarsada, idrok qilishdan hosil bo‘lgan predmet obrazlari (ularning shakli, rangi, hajmi)ning nisbatan o‘zgarmasligi, turg‘unligi holati.
KUZATUVCHANLIK - shaxs xususiyatlaridan bo‘lib, bu kishining idrok qilish jarayonida narsalarning kamdan-kam uchraydigan, ammo muhim tomonlarini payqay olish qobiliyatida namoyon bo‘ladi.
TUYUSH - idrok turlaridan biri bo‘lib, bu tana va muskul harakat sezgilaridan iboratdir.
PERTSEPTIV HARAKATLAR - idrok jarayonining asosiy tuzilish birligi bo‘lib, bu idrok ob’ektlarini bilib olish va uni xotira obrazlari bilan solishtirishdan iboratdir.
PERTSEPTIV TIZIM - idrokning muayyan aktini ta’minlovchi analizatorlar yig‘indisidir.
IDROKNING PREDMETLIGI - tashqi olamdan olingan ma’lumotlarni, axborotlarni ichki olam ob’ektiga kiritish xususiyati.
IDROKNING BUTUNLIGI - shaxs xususiyatlaridan bo‘lib, bu sezgi a’zolariga bevosita ta’sir etib turgan ob’ektlarni ularning belgi va xususiyatlari bilan birgalikda qo‘shib idrok qilishdan iboratdir.
TOPSHIRIQLAR
Illuziya turlariga ta’rif bering va qaysi shakl qaysi illuziya turiga mos kelishini belgilang.
Ob’ektiv illyuziya -
Sub’ektiv illyuziya –
Nuqtalar o‘rniga mos raqamlarni qo‘ying.
Nerv markazlaridagi nerv hujayralari qo‘zg‘algan vaqtda .............
Nerv markazlaridagi nerv hujayralari tormozlanish vaqtida .............
1) ular ish bajaradi;
2) nerv hujayralari dam oladi;
3) nerv hujayralari o‘ziga energiya to‘playdi;
4) nerv markazining ishi yaxshilanadi;
5) refleks hosil bo‘ladi.
Xotira biz ilgari idrok qilgan, boshdan kechirgan va bajargan ishlarimizni yodda saqlash, keyinchalik ularni eslash yoki xotirlash jarayonidir.
Harakat xotirasi – inson faoliyatining har bir turida ruhiy faollikning u yoki bu ko‘rinishlarini ustunlik qilishida kuzatiladi.
Operativ xotira inson tomonidan bevosita amalga oshirilayotgan faol tezkor harakatlar, usullar uchun xizmat qiluvchi jarayonni anglatuvchi mnemik holat operativ xotira deb ataladi.
Xotira turlari
Harakat xotirasi – inson faoliyatining har bir turida ruhiy faollikning u yoki bu ko‘rinishlarini ustunlik qilishida kuzatiladi.
His-tuyg‘u yoki hissiyot xotirasi. Bu xotira his-tuyg‘ular, ruhiy kechinmalar, hissiyotlar, ehtiyojlarimiz va qiziqishlarimiz qanday qondirilayotganligidan, atrofimizdagi narsa va hodisalarning xususiyatiga nisbatan munosabatimiz qay tarzda amalga oshirilayotganligidan doimo xabar berib turish imkoniyatiga ega.
Obrazli xotira – tasavvurlar va turmush manzaralari, shuning bilan birga, tovushlar, ta’mlar, ranglar shakllar, bilan bog‘liq bo‘lgan xotira turidir.
So‘z-mantiq xotirasi mazmunini fikr va mulohazalar, aniq hukm hamda xulosa chiqarishlar tashkil etadi. Insonda fikr va mulohaza turli xil shakllar yordamida ifodalanganligi tufayli ularni ifodalash faqat o‘zlashtirilayotgan materiallarning asosiy ma’nosini izohlash, talqin qilib berish yoki ularni so‘zma-so‘z ifodalanishini aynan aytib berishga qaratilgan bo‘lishi mumkin.
Ixtiyoriy xotira deganda ma’lum maqsadni ro‘yobga chiqarish uchun muayyan davrlarda aqliy harakatlarga suyangan holda amalga oshirilishidan iborat xotira jarayoni tushuniladi.
Ixtiyorsiz xotiraning turmushda va faoliyatda katta o‘rin egallashini har kim o‘z shaxsiy tajribasidan biladi. Ixtiyorsiz xotiraning muhim xususiyatlaridan biri ma’lum maqsadsiz aqliy, asabiy, irodaviy zo‘r berishsiz hayotiy ahamiyatga ega bo‘lgan keng ko‘lamdagi ma’lumot, xabar, axborot, ta’surotlarning ko‘pchilik qismini aks ettirishdir.
Operativ xotira inson tomonidan bevosita amalga oshirilayotgan faol tezkor harakatlar, usullar uchun xizmat qiluvchi jarayonni anglatuvchi mnemik holat operativ xotira deb ataladi.
Esda qoldirish o‘zining faolligi jihatidan ikkiga bo‘linadi:
a) ixtiyoriy esda qoldirish;
b) ixtiyorsiz esda qoldirish.
Esda saqlash deganda ilgari tug‘ilgan taassurot, fikr, his-tuyg‘u va ish-harakatlarning takrorlanishiga moyillik paydo qilishi va mustahkamlanishi tushuniladi.
Unutilgan narsalarni yana xotirada qaytadan tiklanishi reministsentsiya hodisasi (xira esga keltirish) deyiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
