Министерство высшего и среднего специального народного образования республики узбекистан

умумий тавсифи 
 
Дастлабки асосий тушунчалар: “Жисмоний тарбия”, “Жисмоний маданият тизими”, 
“Жисмоний маданият”, “Жисмоний ривожланиш”, “Жисмоний таълим”, “Жисмоний 
тайёргарлик” “Жисмоний камолот” “Спорт”. Мамлакатимизда жисмоний маданият тизими 
хақида, жисмоний маданият тизимининг принципларига тавсиф. 
Жисмоний маданият ижтимоий тизим сифатида 
 
Жисмоний тарбиянинг тарихий хусусиятлари: жисмоний тарбиянинг юзага келиши ва 
ривожланиши сабаблари: жисмоний маданият тизими маълум ижтимоий ташкилот сифатида. 
Жисмоний маданият назарияси ва амалиёти учун дирекктив ҳужжатларининг аҳамияти; 
жисмоний маданият тизимининг мақсад ва вазифалари (соғломлаштириш, таълимий, тарбиявий 
масалалари). Жисмоний маданият тизимининг қонун-қоидалари: соғломлаштиришга 
йўналтирилганлиги; шахснинг ҳар томонлама ривожлантириш, жисмоний тарбиянинг меҳнат ва 
ҳарбий амалиёт билан боғлиқлиги принципи. Жисмоний тарбиядаги йўналишлари: спорт 
машғулотлари ва умумий жисмоний тайёргарликнинг етакчи вазифалари. Меъёрий-дастур 
талаблари тизими: “Алпомиш” ва “Барчиной” меъёрий дастури хақида. 
Жисмоний машқларга ўргатиш 
Жисмоний маданият воситалари педагогик тушунчалар сифатида: Жисмоний маданият 
воситаларини туркумларга ажратиш; воситаларнинг турли-туманлиги, унинг таъсир кўрсатиши 
яхлит тизими сифатида. Жисмоний машқларнинг юзага келиши ва ривожланиши. Жисмоний 
машқларнинг таъсирини белгиловчи омиллар.
 
Жисмоний машқлар техникаси 
Техника тушунчаси: бажариш техникаси қисмлари; жисмоний машқни бажариш 
техникаси биодинамик тузилиш сифатида; жисмоний машқнинг босқичлари (фазалари); 
бажариш техникаси самаралилигини баҳолаш мезонлари; жисмоний машқларни педагогик 
турларга ажаритиш; назария ва амалиёт учун уларнинг аҳамияти, мавжуд турларининг тавсифи. 
 
Ўқитиш принциплари 
Қонун-қоидаларини туркумларга ажратиш: ҳаракатларга ўргатиш жараёнининг 
хусусиятлари, қонун-қоидаларининг ўзаро боғлиқлиги. “Онглилик ва фаоллик” принципи,
“Кўргазмалилик” принцпи, “Мунтазамлилик” принцпи, “Тушунарли ва индивидуаллаштириш” 
принцпи, “Талабларни аста секин ва тобора ошириб бориш” принцпларига тавсиф ҳамда уларни 
ўқувчи-ёшлар ва болаларни ўқитишда амалга оширишнинг ўзига хосликлари.