"mineral o’G’itlar texnologiyasi"

Bug’latishning bo’limining issiqlik balansi
20 - jadval

Kirish		Sarf
Ko’rsatkichlar	kJ/soat	Ko’rsatkichlar	kJ/soat
Ammoniyli selitra eritmasi bilan Suv bug’i bilan	9600000 19070000	Ammoniyli selitra eritmasi bilan SHarbat bug’i bilan Atrof - muhitga yo’qotilayotgan issiqlik	4940000 23330000 400000
Jami	28670000	Jami	28670000

Nazorat topshiriqlari.


Misol. I.5. Ammoniyli selitra ishlab chiqarishning bug’latish bo’limini moddiy va issiqlik balansini tuzing.
21 - jadval

№	Qurilmaga kelayotga eritma miqdori	Eritmaning boshlang’ich konsentra-siyasi	Eritmaning oxirgi konsentra-siyasi	Eritmaning harorati	Qurilmaning absalyut bosimi
t/r	kg/soat	NH4NO3, S,%	NH4NO3, S,%	NH4NO3, tb, ^0S	n/m^2
1	38700	63	84	90	0,213·10^5
2	25700	67	99	100	0,213·10^5
3	26000	66	87	99	0,213·10^5
4	35500	64,5	82	102	0,213·10^5
5	34400	68	81	106	0,213·10^5
6	33900	63	84	110	0,213·10^5
7	32100	61	89	115	0,213·10^5
8	32900	63	90	107	0,213·10^5
9	38410	65	90,5	99	0,213·10^5
10	27700	68	90,2	100	0,213·10^5
11	33910	65	89	103	0,213·10^5
12	33600	64	83	110	0,213·10^5
13	30100	64	95	105	0,213·10^5
14	23800	65,5	94	98	0,213·10^5
15	37600	64	93	104	0,213·10^5
16	33110	63	91	107	0,213·10^5
17	33700	61	90,4	119	0,213·10^5
18	40300	68	90,8	117	0,213·10^5
19	27000	62	95	99	0,213·10^5
20	39500	63	97	100	0,213·10^5
21	30700	67	88	109	0,213·10^5
22	38090	65	84	105	0,213·10^5
23	48700	62	85	120	0,213·10^5
24	30900	64	95	120	0,213·10^5
25	29800	65	87	98	0,213·10^5
26	38800	65,5	86	99	0,213·10^5
27	37800	66	98	100	0,213·10^5
28	33800	64	81	112	0,213·10^5
29	29600	63	86	97	0,213·10^5
30	36800	62	98,5	101	0,213·10^5

Donadorlash bo’limining moddiy hisobi
Dastlabki ma’lumotlar:

Ammoniyli selitra suyuqlanmasini donadorlash minorasiga

kelayotgan miqdori, (kg/soat). . . ..….. . .. 24072
Qurilmaga kelayotgan suyuqlanma konsentrasiyasi,(%). . . . . . . . . . . ... . . .99,7
Qurilmadan chiqayotgan donalarning konsentrasiyasi,(%). . . . . .. . . . . . . .99,8
Donadorlash minorasidan chiqayotgan ammoniyli selitra
tarkibidagi namlik, (%). . . . . . .0,2
Minoradan kelayotgan eritmaning miqdori, kg/soat:


24000 · 100/99,7 = 24072

Tarkibidagi suvning miqdori, kg/soat:

24072 – 24000 = 72

Minoradan chiqayotgan eritma miqdori, kg/soat:

24000 · 100/99,8 = 24048

Minorada bug’latilgan suv miqdori, kg/soat:

72 – 48 = 24

Olingan natijalarni jadval shakliga keltiramiz.

Donadorlash bo’limining moddiy balansi
22 – jadval

Kirish			Sarf
Ko’rsatkichlar	kg/soat	%	Ko’rsatkichlar	kg/soat	%
Suyuqlanma: Ammoniyli selitra tarkibidagi suv	24000 72	99,7 0,3	Kristall holidagi mahsulot: Ammoniyli selitra tarkibidagi suv bug’langan suv bug’i	24000 48 24	99,7 0,2 0,1
Jami:	24072	100	Jami:	24072	100

Donadorlash bo’limining issiqlik hisobi


Dastlabki ma’lumotlar:

Minoraga kelayotgan havoning maksimal harorati,(⁰S). . . . .. . . . . . . . 30

Qurilmaga kelayotgan suyuqlanma harorati,(⁰S). . . . . . . . . ... . .. . . . . . 150
Minoradan chiqayotgan danadorlashgan selitraning harorati, (⁰S). . . . ..80
Donadorlash minorasining yuklamasi,(NH₄NO₃, kJ/soat). . . . . . . 24000
Minoraga kelayotgan havoning miqdori, (m³/soat). . . . . . . . .. . . . . . . . . 200000

Ammoniy selitra atmosfera bosimida minus 50⁰S dan suyuqlanish harorati 169,6⁰S gacha oraliqda beshta kristall modifikasiyaga ega. Ammoniy selitra bir kristall holatidan ikkinchi kristall holatiga o’tishda issiqlik ajralishi yoki issiqlik yutilishi mumkin.

Quyida ammoniyli selitra kristallarining issiqlik ta’sirida o’zgarishi berilgan.
23 – jadval

Kristall modifikasiyaga aylanishi	Harorati, ^0S	Hosil bo’lish issiqligi, kJ/kg
Eritilgan tuz—I	169.6	70.25
I – II	125.2	51.28
II – III	84.2	17.47
III – IV	32.3	20.91
IV – V	-16.9	6.70

Issiqlikning kelishi
Kristallizasiya jarayonida eritilgan tuzning III modifikasion holati 32,3 – 84,2 ⁰S ni tashkil etadi.

70,25 + 51,28 + 17,47 = 139 kJ/soat.

Ammoniyli selitra yuklamasi 24000 kg/soat ni tashkil etsa, bir soatda ajralib chiqqan issiqlik miqdori, kJ/soat:

24000 ·139 = 3340000

Suyuqlanma bilan kelayotgan issiqlik miqdori, kJ/soat:

24072 · 1,76 · 150 = 6440000

bu erda 1,76 – 98,5% li ammoniyli selitrasining issiqlik sig’imi, kJ/kg grad; 150 – suyuqlanma harorati, ⁰S.

Havo bilan kelayotgan issiqlik miqdori, kJ/soat:

200000 · 1,29 · 1,006 · 30 = 7750000

bu erda 1,29 – havoning zichligi; 1,006 – havoning issiqlik sig’imi, kJ/kg grad; 30 – havoning harorati, ⁰S.

Donadorlash minorasiga kelayotgan umumiy issiqlik miqdori, kJ/soat:

3340000 + 6440000 + 7750000 = 17530000

Issiqlik sarfi

Donadorlashgan selitra bilan chiqib ketayotgan issiqlik miqdori, kJ/soat:

24048 · 1,761 · 80 = 3420000

bu erda 1,761 – 99,8 % li ammoniyli selitrasining issiqlik sig’imi, kJ/kg · grad; 80 – donadorlashgan selitraning harorati, ⁰S.

Havo bilan chiqib ketayotgan issiqlik miqdori, kJ/soat:

17530000 - 3420000 = 14110000

Minoradan chiqib ketayotgan havoning harorati, ⁰S.

14110000/200000 · 1,29 · 1,007 = 54,5

SHunday qilib donadorlash minorasidagi havoning isitilishi

54,5 – 30 = 24,5 ⁰S

Donadorlash bo’limining issiqlik balansi
24 - jadval

Kirish			Sarf
Ko’rsatkichlar	kJ/soat	%	Ko’rsatkichlar	kJ/soat	%
Havo bilan Suyuqlanma bilan Kristallanish issiqligi	7750000 6440000 3340000	44,2 36,7 19,1	Havo bilan Donalar bilan	14110000 3420000	80,5 19,5
Jami:	17530000	100	Jami:	17530000	100