Mineral elementlarning fiziologik ahamiyati

Minerallarning klassifikatsiyasi. Er po‘stini tashkil qilgan tog‘ jinslari minerallardan tuzilgan. Mineralogiya faniga ma’lum bo‘lgan minerallar 4000 dan oshib ketgan. Ularni ilmiy tadqiqot institutlarida tekshirish, hosil bo‘lgan sharoitini aniqlash, foydali qazilmalarni qidirishda muhim ahamiyatga ega. SHuning uchun hamma minerallarni tartibga solish, ya’ni klassifikatsiyalash kerak.
Umuman minerallarni o‘rganishda ularning birinchi galda paydo bo‘lish sharoiti, sababi, tarkibi, kiristallanishi hisobga olinib klassifikatsiyalanadi. Hozirgi vaqtda minerallar paydo bo‘lishiga (genetik), tarkibiga (kimyoviy), tuzilishi (kristallanish) ga qarab klassifikatsiyalangan.
Minerallar ko‘pincha kimyoviy xususiyatiga qarab tekshiriladi va o‘rganiladi. CHunki minerallarning kimyoviy tarkibi asos qilib olingan. Minerallar shu klassifikatsiya bo‘yicha bir necha sinflarga bo‘linadi. Har bir sinfda keltirilgan minerallarning fizik xossasi va kimyoviy tarkibini bilish kerak.
Minerallarning xossalari ularning ichki tuzilishiga hamda kimyoviy tarkibiga chambarchas bog‘liqdir. Mana shu belgilar minerallarni klassifikatsiyalashda asos qilib olinib, ular quyidagi sinflarga ajratiladi:
1. S o f e l e m e n t l a r s i n f i. Tabiatda uchraydigan sof metallar alohida-alohida elementdan tashkil topgan bo‘lib, sof holda uchraydi. Masalan, metall xillariga – oltin, kumush, mis va boshqalar ; sof nometall elementlarga – oltingugurt, olmos, grafit kiradi. Bulardan tashqari, sof elementlarga suyuq holdagi simob va oltingugurt kristali ham kiritiladi. Qattiq holda uchraydigan sof elementlar yaxshi kristallangan holda uchraydi.
2. S u l f i d l a r s i n f i. Metallarning oltingugurt bilan birikkan elementlarining soni 40 dan ortiq , mis, rux, qo‘rg‘oshin , margimush (mishyak) , kumush va boshqalar shular jumlasidandir. Sulfidlar er po‘stidagi minerallarning 15% ini tashkil etadi. Bu sinfdagi minerallar sanoatda muhim ahamiyatga ega, ayniqsa, qo‘rg‘oshin, mis, nikel, kobalt va boshqa metallar asosiy xom ashyo hisoblanadi. Bu sinf minerallaridan eng muhimlari:
Galenit RbS Molibdenit Mo S₂
Sfalarit ZnS Antimonit Sb₂ S₃
Xalkopirit CuFeS₂ Vismunit Bi₂ S₃ 
Bornit Cu₅ Fe S₂ Kirovar Hg S
Xalkozin Cu₂ S Realgar As S
Kovellin Cu S Arsenopirit Fe As  S
Pirit Fe S₂ Kobaltin Co As S 
Markazit Fe S₂ Stannin Cu₂ Fe Sn S₄
Pirrotin Fe^1-xS Pentlandit (Fe, Ni)₉S₈ 
Sulfidlar sinfiga kiruvchi minerallar koni ko‘p, jumladan, O‘zbekistonda Olmaliq , Qo‘rg‘onishkon, Ingichka va boshqa konlar. 
3. Ga l o i d l a r s i n f i. Bu sinfga vodorodli kislotalarning tuzlari va yodidlar hosil qilgan minerallar kiradi.
Er po‘stida tog‘ jinslari orasida galoidlar sinfi minerallari 200 ga yaqin. Galoidlar sinfidan xloridlar va ftoridlar ko‘p o‘chraydi. Xloridlardan: galit –osh tuzi – Na CI, silvin – KCI, karnallit – MgCI₂ . KCI.6 H₂O minerallari xarakterlidir.
Galoidlar sinfiga kiruvchi minerallar O‘zbekistonning Qurama, CHotqol, Hisor tog‘larida va tekisliklaridagi tuz konlarida uchraydi. 
4. O k s i d l a r va g i d r o o k s i d l a r s i n f i. Bu sinfga metall va metallsimonlarning kislorod va suv molekulalari bilan birikkan minerallari kiradi. 
Kislorod bilan birikuvchi elementlar 40 dan ortiq bo‘lib, 250 ga yaqin minerallarni hosil qiladi. Oksidlar sinfiga kiruvchi minerallar umum minerallarning 17% ini tashkil qiladi, bundan 12,6 % ini kremniy oksidi, 3,9 % ini temir oksidi va qolgan qismini gidrooksidlar tashkil etadi. Oksidlar va gidrooksidlar sinfiga kiruvchi minerallarning ko‘pchiligi sanoatning ko‘p sohalarida amaliy ahamiyatga ega. 
Bu sinfga kiruvchi minerallar: sodda, murakkab gidrooksidlarga ajratilgan.