Milliy iqtisodiyotda foizsiz banklarni tashkil etilishi va muammolari

Milliy iqtisodiyotda foizsiz banklarni tashkil etilishi va muammolari

Ahmadaliyeva Zulfizar

IIM-1

Reja:

Foizsiz bank tushunchasi va uning mohiyati.
01
O’zbekistonda foizsiz banklarni tashkil etish imkoniyatlari.
02
Milliy iqtisodiyotda foizsiz bankchilik tashkil etilish chora-tadbirlari.
03

Dars maqsadlari:

• Talabalarga foizsiz bank tushunchasi va uning mohiyatini tushintirish.
• Foizsiz bank va an’anaviy bank tizimlari o’rtasidagi farqlarni ajrata olish ko’nikmasini yaratish.
• Milliy iqtisodiyotda foizsiz bank yaratishda to’sqinlik qilayotgan to’siqlarni aniqlab olish.
• O’zbekistonda foizsiz bank tizimlarini yaratish bo’yicha amalga oshirilayotgan chora-tadbirlarni muhokama qilish.

Foizsiz bank nima?

Foizsiz bank nima?

Uning an’anaviy bank tizimidan farqi nimadan iborat?

ISLOM MOLIYASI VS AN’ANAVIY TIZIM

Islomiy moliyalashtirishning anʼanaviy moliyalashtirishdan asosiy farqi shundan iboratki, islomiy moliya foyda va zararni boʻlishish hamda real aktivlarga asoslangan moliyalashtirishni oʻzida namoyon qiladi. Boshqacha qilib aytganda, islomiy moliyalashtirish sherikchilikka, hamkorlikka asoslangan.

Bunda islomiy banklar mijoz talabi boʻyicha obyektni qurib berishi, asbob-uskunalar, tovar, xom ashyolar sotib olib berishi yoki ularni ijaraga berishi mumkin. Moliyalashtirish asosida savdo amaliyoti yotadi.

Bunda islomiy banklar mijoz talabi boʻyicha obyektni qurib berishi, asbob-uskunalar, tovar, xom ashyolar sotib olib berishi yoki ularni ijaraga berishi mumkin. Moliyalashtirish asosida savdo amaliyoti yotadi.

Pul muomala vositasi sifatida koʻriladi, yaʼni pulni oʻzini foizga yoki biron-bir naf/foyda evaziga qarz sifatida berish ta’qiqlanadi.

FARQ

• Ijara yoki islomiy lizingni unga muqobil boʻlgan anʼanaviy lizingga avtomobil sotib olishni solishtiradigan boʻlsak:
• Anʼanaviy bank avval siz bilan lizing shartnomasini tuzadi,
• Keyin 25 % yoki bankni ixtiyoriga qarab boshqa miqdorda oldindan toʻlov oladi.
• So’ng mijoz salon bilan avtomobil oldi-sotdi shartnomasiga asosan toʻlovni amalga oshiradi.
• Keyin yillik 25 % (misol tariqasida) miqdorida ustama haqini hisoblab, sizga 3 yilga bir xil toʻlovda oyma-oy toʻlash jadvalini taqdim etadi.
• Toʻlov kechikadigan boʻlsa, unga nisbatan jarima sifatida komissiya undiriladi va u foydaga kiritiladi.