Milliy gu`restin` basqa gu`res qag`ıydaları menen uqsaslıg`ı ha`m ayırmashılıqları

• Milliy gu`restin` basqa gu`res qag`ıydaları menen uqsaslıg`ı ha`m ayırmashılıqları

• O`zbek gu`resi a`yemgi zamanda du`niyag`a kelgen bolıp, ol ko`p sanlı tarıyxıy esteliklerinde o`z ornın tapqan.
• Alısıwlardı tınıshlıq jolı menen sheshiw, sonday aq, dushpandı qolg`a alıw usılların o`z ishine alatug`ın gu`res usılların su`wretlewshi a`yemgi suwretler ha`zirgi O`zbekstan aymag`ında alıp barılg`an arxeologik qazılmalar dawamında tabılg`an. Sonnı aytıp o`tiw kerek, jarıslar aldınan ılaqtırıwlar sekiriwler, ku`shin ko`rsetiwdi o`z ishine alıwshı shınıg`ıwlar orınlang`an. Olar qarsılasının` o`z-ara bellesiwleri aldınan deneni qızdırıw qa`siyeti sıpatında xızmet etken. Palwanlar bir-birinin` teriden islengen belbewinen yaki u`stki kiyiminin` tu`rli jerinen uslap palwandı tartqan. Qarsılastı jerge taslaw usılın orınlawda ayaqlardın` ishine ha`mde shalıw usılına u`lken itibar berilgen.

• Palwanlar bellesiwleri g`alaba, semyada bayram yamaa ma`wsimlik bayramlar mu`na`siybeti menen o`tkeriletug`ın bayramlar bezegi bolg`an. Ullı saqıpquranlarımız ha`m alımlarımız: Abu Ali İbn Sino (980-1037), Alisher Navoiy (1441-1501) shıg`armalarında ku`shli palwanlardın` ta`svirlengen ha`m ayırım usıllarının ta`riypi keltirilgen. Sol shıg`armalardan ko`rinip turg`anınday, o`zbeklerde usıllar dizimi jeterli rawajlang`an milliy kurash bar bolg`an.
• Ha`zirgi Wo`zbekstan aymag`ında a`yemnen eki gu`res tu`ri formalang`an: qarsılas belbewin aldınnan uslap alıw ha`m qarsılastı erkin uslap alıw. Palwannın` birinshi tu`ri «ferg`ana» ekinshisi – «buxara» usılı dep ataldı. Kurashtın` bul tu`rleri ha`zirgi ku`nde de respublikamızda ken` tarqalg`an. Sol tu`rleri boyınsha respublika, Aziya ha`m xalıqaralıq jarıslar o`tkeriledi
• 1998 jılda Xalqaralıq kurash asotsatsiyası du`zildi. 1999 jıldan baslap ja`han chempionatlari o`tkerilip kelinbekte. A.Qurbonov, K.Murodov ha`m T.Muxammadievlar birinshi ja`xan chempionı atag`ın kiritken sportshılar.

• Milliy kurash

• Abu Ali İbn Sino (980-1037),

• Alisher Navoiy (1441-1501)

• Dzyudo
• Yaponsha djiu-djitsu kurashı zamanagoy dzyudo tiykarı esaplanadı. Onın` a`psanalıq imkaniyatları XIX a`sirdin` aqırında, sol quralsız qol urısın alıp barıw diziminin` en` rawajlang`an da`wirinde Evropag`a kirip kelgen
• Doktor Dzigaro Kano zamanagoy dzyudonın` atası esaplanadı. Ele talabalaıq da`wirlerinen aq ol dene ha`m rux uyg`ınlasıwına erisiw mu`mkinligi u`stinde tuwra pikir ju`ritti. 18 jasqa kelip onda jan`a kurash tu`rin jaratıw qararı payda boldı. Kano kewildegidey qa`biliytlerge iye bolmasada, qısqa waqıt ishinde djiu-djitsu, karate, summo, ha`m basqa milliy kurash tu`rlerinin` ko`p sanlı usılların texnikasın iyelep aldı. Olar ishinen en` jaqsıların tan`lar alıp ha`mde qa`wipli uslasıwlar ham soqqılardı shıg`arıp taslap, jan`a dizim yaki kurashtı jarattı. Ol dzyudo, yag`nıy –«jumsaq jol» dep at aldı.
• Dzyudonın` pu`tkil a`lemge artıp baratırg`anlıg`ı sebepli 1961 jılda ja`han chempionatı birinshi ma`rte Evropada Parijde o`tkerildi

• Sambo
• XX a`sirdin` 30 –jıllarının` baslarında Rossiyada jan`a gu`res tu`ri- sambo formalana basladı. Sol sport tu`rinin` payda bolıwı ha`m rawajlanıwında V.A.Spiridonov, V.S.Oshchepkov va A.A.Xarlampievlar u`lken u`les qostı. Sambo kurashı texnik taktik bo`listiriwlerge ko`re dzyudo kurashına jaqın. Sambo kurashının` tiykarshılarınan biri. V. Oshchepkov dzyudo kurashın Yaponiyadag`ı «Kadokan» mektebinde u`yrengen. Onın` qol astında 1931 jılda Moskva ma`mleketlik dene ta`rbiya institutında jan`a kurash tu`rin u`yreniw baslandı.

• Торешилер исленетугын усыллар

• Paydalang`an a`debiyatlar dizimi
• Tiykarg`ı
• A.Q.Atoev «Kurash» -Toshkent, Wqituvchi 1987 yil.
• A.Q. Atoev «Sredstva i metodı podgotovki podrostkov i yunoshey po bor`be kurash» -T., Wqituvchi 1982 yil.
• A. Kerimov. Sport kurashi nazariyasi va uslubiyati. –T., 2005 y.
• A.Q.Ataev. Esh-usmirlarga o`zbek kurashini wrgatish uslubiyati. T-2005.
•  
• Qosımsha
•  
• I.A.Karimov «Wzbekistonda bolalar sportini rivojlantirish jamg`armasini tuzish twg`risida» farmoni 2006 yil 24-oktyabr.
• Abu Rayxon Beruniy «Qadimgi xalqlardan qolgan edgorliklar»
• Tanlangan asarlar. -T., «Fan» 1968.
• A.Q.Atoev, G.Salimov «Xalq milliy harakatli o`yinlari» Buxoro-
• yil.
• A.Obidov. O`zbek polvonlari. -T., 1979 yil.
• Sport gazetalari. 1992-2006 yillar.
•  

• DIQKATLARIN`IZ UShIN RAXMET