Milliy g‘oya va ma’naviyat asoslari kafedrasi intellektual va ma’naviy tarbiya asoslari fanining

 
BAXT-  ma’naviy  axloqiy  tushuncha.  Kishi  o‘z  faoliyati  natijalaridan  hayotda  qo‘lga  kiritilgan 
yutuqlaridan  to‘la  qoniqish,  yashash  tarzidan  mamnunlik,  muayyan  maqsadga  etganlik,  orzu-
umidning ushalishi, bearmonlik holati sifatida namoyon bo‘ladi.  Baxt nisbiy tushuncha, mutloq 
baxt  yo‘q.  Baxtni  qanday  ma’noda  tushunishning  shaxsning  ijtimoiy  o‘rniga,  bilimi,  yoshi, 
dunyoqarashiga  bog‘liq.  Baxt  haqidagi  kishilarning  tasavvurlari  ijtimoiy  tuzim  va  undagi 
ijtimoiy munosabatlar majmuasi b-n uzviy bog‘liq.  
BAG‘RIKENGLIK–  mehr-muruvvat,  g‘amxo‘rlik,  himoya,  panoh,  makon,  saxiy,  eshigi 
hamma  uchun  ochiq,  dargohi  keng;  kengfe’llik.  Bag‘rikenglik  –    o‘zgalarning  dunyoqarashi, 
diniy  e’tiqodi,  milliy  va  etnik  xususiyatlari,  an’ana-marosimlariga  hurmat-ehtiromda  bo‘lish, 
muomala-munosabatda  kamsitishlar,  tahqirlashlarga  yo‘l  qo‘ymaslik,  insoniylikni  hamma 
narsadan  ustun  hisoblab,  jamoada,  ish  joylarida,  mahalla-kuyda  bunga  rioya  etish.  Xullas,  turli 
dindagi,  turli  millat  va  elatlarga  mansub  kishilarning  bir  mamlakat  doirasida,  yagona  davlat 
tarkibida  bahamjihat,  osoyishta  yashashidir.  Bag‘rikenglik  ayrim  shaxslarga  yoki  butun  bir 
xalqqa xos xususiyat bo‘lishi mumkin. Bag‘rikenglik – o‘zbek xalqining eng olijanob fazilatidir.  
 
BAYRAMLAR  –  xalq  ma’naviyatining  tarkibiy  qismi  bo‘lgan,  inson  va  jamoalarning 
hayotida  muhim  sanalgan,  keng  nishonlanadigan  tantanali  kunlar.  Bayramlar  ma’naviy 
ko‘tarinkilik  va  birdamlik  bilan  birga,  shaxsiy,  milliy  va  umuminsoniy  qadriyatlar 
uyg‘unligining  ifodasi  hamdir.  O‘zbekistonda  nishonlanadigan  bayramlarda  milliy  istiqlol 
g‘oyasining  asosiy  tushuncha  va  tamoyillari  aks  etmoqda.  Mustaqillik  kuni  (1  sentyabr), 
Konstitutsiya  kuni  (8  dekabr)  vatanparvarlik,  yurtga  sadoqat  tuyg‘ularini,  Vatan  himoyachilari 
kuni  (14  yanvar) mardlik va fidoiylik fazilatlarini  tarbiyalashga xizmat qiladi. Mamlakatimizda 
shuningdek, O‘qituvchilar va murabbiylar kuni (1 oktyabr), Xotira va qadrlash kuni (9 may) kabi 
sanalarning  nishonlanishi  ham  avlodlar  o‘rtasidagi  bog‘liqlik,  o‘zaro  hurmat,  mehr-muhabbat, 

---

84 
 
insoniy  ehtirom  va  qadr-qimmatni  mustahkamlashga  xizmat  qiladi.  Mustaqillik  yillarida 
mamlakatimizda  Ro‘za  va  Qurbon  hayiti  ham  bayram  sifatida  qayta  tiklandi.  Bu  bayramlar 
odamlarda imon-e’tiqod, shukronalik fazilatlarini kamol toptiradi, kelajakka ishonch tuyg‘ularini 
mustahkamlaydi.  Navro‘z  bayrami  (21  mart)  har  yili  yurtimizda  alohida  tantana  bilan 
nishonlanib,  yurtdoshlarimiz  qalbiga  yasharish,  yaratuvchanlik,  ko‘tarinkilik  ruhini  olib  kiradi. 
Mamlakatimizda xalqaro bayramlar - YAngi yil (1 yanvar), Xalqaro xotin-qizlar kuni (8 mart) va 
Xalqaro  bolalarni  himoya  qilish  kunining  (1  iyun)  nishonlanishi  umuminsoniy  qadriyatlarga 
sadoqatimiz ramzidir. 
 
 
BARKAMOLLIK– kamolot, balog‘atga erishgan, bekamu ko‘st, etuk, mukammal, nuq-sonsiz,  
kamoli xirad – aql komilligi, kamoli ma’rifat – ilmu ma’rifatda mukammallik, kamol ahli – ilmu 
hikmat  egalari,  olimlar.  Barkamollik  insonning  aqliy  axloqiy  va  bilimdonlik  jihatidan  etukligi, 
o‘zi tanlagan kasbu hunarning ustasi bo‘lishi, shaxs sifatida shakllanib, vatan taraqqiyoti, el-yurt 
farovonligi  uchun  jon  kuydirishi,  ezgu  g‘oya  va  niyatlar  b-n  bunyodkorlik  va  yaratuvchanlik 
qobiliyatiga ega bo‘lishi.