Milliy g„oya tarixi va nazariyasi

2-masalaning bayoni:
 Insoniyat XX asrning sо‗nggi 10 yilligidan boshlab, 
yangi tarixiy davrga qadam qо‗ydi va istiqbol rivojlanishining yangi yо‗nalishlarini 
belgilab olmoqda. Bu tarixiy davr xususiyatlari, eng avvalo, jamiyatning ijtimoiy-
siyosiy  munosabatlari  paradigmalari  о‗zgarishida  namoyon  bо‗lmoqda.  Ijtimoiy-
siyosiy  hayotning  turli  sohalariga  doir  an‘anaviy  shakllangan  tushunchalar 
mazmuni,  g‗oyaviy-mafkuraviy  munosabatlar  kо‗lami,  harakteri  gorizontal  va 
vertikal  yо‗nalishlarda  о‗zgarmoqda.  Bu  dunyo  miqyosida  ijtimoiy,  iqtisodiy, 
siyosiy, 
ma‘anaviy 
jarayonlarning 
globallashuvi, 
integratsiyalashuvi, 
universallashuvi va intensivlashuvida о‗z ifodasini topmoqda. Aynan ana shunday 
jarayonlarda  millatning,  О‗zbekiston  davlatining  jahon  hamjamiyatida  munosib 
о‗rin  topishiga  bо‗lgan  intilishlari  kuchaymoqda.  «Biz  demokratik  jamiyat  barpo 
etish  maqsadi  sari  qadamlarimizni  kimgadir  yaxshi  kо‗rinish,  kimgadir  hisobot 
berish va soxta obrо‗ topish uchun emas, avvalo, xalqimizning xohish-irodasi bilan 
tanlab  olgan,  milliy  manfaatlarimizga  javob  beradigan  manzilga  bosqichma-
bosqich  rivojlanish  yо‗li  bilan  yetib  borish  uchun  qо‗ymoqdamiz.  Va  ana  shu 
yо‗limizdan aslo qaytmaymiz»
31
.  
Istiqlol  tufayli  yangilanish  va  bunyodkorlik  yо‗lidan  borayotgan  millat  va 
davlat, jamiyat boshqaruvining о‗ziga xos milliy tarixiy tajribalariga, an‘analariga 
asoslanadi.  Boshqacha  aytganda,  demokratik  milliy  davlatchilikning  tarixiy 
boshqaruv  merosi,  tajribalari  bugungi  kunda  davlat  siyosatining  ustuvor 
vazifalarini 
belgilab 
bermoqda. 
Qolaversa, 
О‗zbekistonda  mustaqillikka 
erishgandan  keyin  demokratik  davlat,  fuqarolik  jamiyati  qurilishining  konseptual 
asoslari  yaratilishi  bilan,  ijtimoiy-siyosiy  munosabatlarni  boshqarishda  tarixiy 
milliy  ma‘naviy-axloqiy  qadriyatlarga  bо‗lgan  ehtiyoj  ham,  talab  ham,  ortib 
bormoqda.  Zero,  jamiyat  hayotida  demokratik  tamoyillarning  qaror  topishi  va 
ijtimoiy  munosabatlarning  barcha  sohalariga  singib  borishi  yangi  tipdagi  inson 
shakllanishida  muhim  omil  bо‗lib  xizmat  qilmoqda.  Prezident  I.A.Karimov 
«Bizning  asosiy  uzoq  muddatli  va  strategik  vazifamiz  avvalgicha  qoladi  —  bu 
demokratik  davlat,  fuqarolik  jamiyati  qurish  jarayonlari  va  bozor  islohotlarini 
yanada chuqurlashtirish, odamlar ongida demokratik qadriyatlarni mustahkamlash 
yо‗lidan og‗ishmay, izchil va qat‘iyat bilan borishdir»
32
, — deb ta‘kidlaydi.  
Bunday mushtarak strategik maqsad, bir tomondan, milliy, о‗ziga xos davlat 
boshqaruvining ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy, ma‘naviy shart-sharoitlarini, g‗oyaviy-
                                                 
31
 Каримов И.А. Инсон, унинг ҳуқуқ ва эркинликлари ҳамда манфаатлари – энг олий қадрият. Инсон, унинг 
ҳуқуқ ва эркинликлари – олий қадрият. Т.14. –Т.: Ўзбекистон, 2006. –Б. 70-71.  
32
  Каримов  И.А.  Бизнинг  бош  мақсадимиз  —  жамиятни  демократлаштириш  ва  янгилаш, 
мамлакатни  модернизация  ва  ислоҳ  этишдир.  Ўзбек  халқи  ҳеч  қачон,  ҳеч  кимга  қарам 
бўлмайди. Т. 13.  -Т.: Ўзбекистон, 2005. - Б. 177.  

---

mafkuraviy imkoniyatlarini taqozo qiladi. Ikkinchi tomondan, muqobil demokratik 
tamoyillar  va  andozalar  (standartlar)ning  zamon  talabiga  mos  dinamik  о‗zgarib 
borishi, 
ularning 
yangi 
nazariy-metodologik 
asoslariga, 
mafkuraviy 
ta‘minlashnishga  ehtiyojni  vujudga  keltirmoqda.  Bu  esa,  о‗z  navbatida, 
demokratiya  fenomenini  о‗rganishda  turli  fanlarning  integratsiyalashish  va 
differensiatsiyalashish  yо‗nalishlarini  belgilab  bermoqda.  Xususan,  fuqarolarning 
erkinliklarini  ta‘minlash,  huquqini  muhofaza  qilish;  ijtimoiy  himoyalash;  siyosiy 
madaniyati  va  faolligini  oshirish;  milliy  demokratik  qadriyatlari  rivojini 
umuminsoniy  qadriyatlar  bilan  boyitish  va  uyg‗unlashtirish;  jamiyat  siyosiy 
institutlar  faoliyatini  umuminsoniyat  e‘tirof  etgan  demokratik  tamoyillar  asosida 
takomillashtirish;  ijtimoiy  munosabatlarda  turli-tuman  kuchlar  muvozanatini 
ta‘minlash  mexanizmlarining  samaradorligini  aniqlash  mezonini  belgilash; 
fuqarolarning  konstitusion  huquqlarini  muhofaza  qilish  asoslarini  tashkil  etishdan 
iboratdir.  Aynan  mana  shunday  siyosiy  sharoit  mustaqillik  g‗oyasi  va  uni 
mustaxkamlash tufayli vujudga kelmoqda.