Milliy g‘oya tarixi va nazariyasi

inson ongining tarkibiy qismi;	tashqi olamning obrazli in’ikosi va aksi;	insonning voqea va hodisalarni anglash shakli;
inson ongining tashqi olam va hayot hodisalariga nisbatan aks ta’sirning namoyon bо‘lish shakllaridan biri.

G‘oyaning “fikr” va “mafkura”, “maqsad”, “ideal tushunchalar bilan aloqasi. “G‘oyalar” aslida fikr shaklida bо‘lib, о‘zining ijtimoiy zalvori bilan g‘oya darajasiga kо‘tarilishi mumkin, aks holda ju’ziy tasnifga ega bо‘lsa, fikr bо‘lib qolaveradi. Mafkura esa muayyan g‘oyalar tiziminiо‘zida ifoda etib, ularni amalga oshirish usul vositalarini anglatadi. Har qanday g‘oyalar muayyan xalqning maqsad-muddaolarini ifodalaydigan, harakatga keltiradigan kuch bо‘lib, har qanday maqsad g‘oyalar vositasida namoyon bо‘ladi. Ideal, orzu-intilishning oliy maqsadi hisoblanib, bu ham g‘oyalarda о‘z ifodasini topadi.

Shu о‘rinda, ta’kidlash kerakki, falsafiy dunyoqarashning asosida ham falsafiy g‘oyalar, diniy dunyoqarash asosida esa diniy g‘oyalar yotishi yuqoridagi fikrlarimizga dalil bо‘la oladi.

G‘oya mohiyatan ijtimoiy xarakterga ega. Muayyan g‘oyalar odatda alohida olingan shaxs ongida shakllanadi, keyinchalik esa jamiyatning turli qatlam-lariga tarqaladi, turli elatlar va millatlar orasida yoyiladi. Mustaqil hayotga qadam qo‘yayotgan yangi avlod jamiyatda mavjud g‘oyalar ta’sirida tarbiyalanadi, muayyan qarashlar va g‘oyalarni o‘z e’tiqodiga singdiradi, o‘z navbatida yangi g‘oyalarni yaratadi va targ‘ib etadi.



G‘oyalarning ijtimoiy xarakteri deb, tarixiy makon va zamonda yashagan tarixiy shaxslar tomonidan o‘rtaga tashlanib, muayyan ijtimoiy guruhlar tomonidan qo‘llab-quvvatlanib: elat, millat va xalqlarning ruhiyatga kuchli ta’sir o‘tkazib, jamiyat va odamlarni harakatga chorlagan, maqsad- muddao sari yetaklagan kuchli, teran fikrlarning paydo bo‘lish, shakllanish va rivojlanib borish jarayonlariga aytiladi.