Milliy g‘oya tarixi va nazariyasi

1.Dialеktik mеtod.

2.Qiyoslash va taqqoslash mеtodi (eski mеtod)

3.Nazariy mеtod (fikrlash, abstraktlashdan konkrеtlik sari o`tish)

4.Analiz mеtod.

5. Sintez mеtodi.

6.Siyosiy prognozlash mеtodi (ijtimoiy to`qnashuvlar oldini olish).

7.Axborotlash mеtodi yoki intеgratsiyalash mеtodi ham dеyiladi, ya'ni umumlashtirish mеtodi: fan yutuqlaridan foydalanish.

8.Ekspеrimеnt mеtodi.

9.Kuzatish mеtodi.

10.Empirik sotsiologik mеtodlar (so`rov, ankеta, matеmatik modеl).

11.Statistik umumlashtirish mеtodi.

12.Umummantiqiy mеtod (analiz, sintеz, abstraktlash, umumiylik va h.k.)

13. Metafizika.

Eng umumiy metodlar – har tomonlama fikr yuritishning asosiy qonun-qoidalarini o’zida ifodalaydigan dunyoqarsh shaklidagi usullardir. Ularga metafizika va dialektika kiradi.

Metafizika metodi bilan ish ko’ruvchilar g’oya va mafkuralarning ilgari mavjud bo’lgan, bundan keyin ham mavjud bo’ladi, u abadiy va o’zagrmasdir, hech qanday boshqa ijtimoiy hodisalar bilan ichki bog’lanishda emas, qanday bo’lsa shundayligacha saqlanib qoladi deb fikr yuritadilar.

Dialektika metodi bilan ish ko’ruvchilar ning birlari – g’oya va mafkuralar Allohning kuchi ila paydo bo’lagn va shu asosda rivojlandi (obyektiv idealizm), ikkinchilari- g’oya va mafkuralar inson ongining, ya’ni ularning ruhiyati, his-tuyg’ulari, sezgilarining mahsuli (subyektiv idealizm), uchunchilari – g’oya va mafkuralar muyyan sabalarga ko’ra vujudga kelgan va shu asosda rivojlanadi (obyektiv materialism), to’rtinchilari-g’oya va mafkuralar jo’g’rofiy muhitning etnik va milliy xusuiyatlarining mahsuli (jo’g’rofiy determinizm) deb fikr yuritadilar.

Fanning kategoriyalarini umumiy, substansional va funksional guruhlarga bo’lish mumkin