5-MAVZU: MILLIY G‘OYa, MILLIY-MA'NAVIY QADRIYaTLAR VA ULARNING UMUBAShARIY TAMOYIDDARI
Milliy g‘oyaning ma'naviy kadiryatlar bilan uzviy bog‘likligi. Uning milliy tarakkiyot omili sifatida namoyon bulishi. Uning milliy va ma'naviy kadriyatlarda aks etishi. Milliy g‘oyaning shakllanishida milliy-ma'naviy kadriyatlar, til, urf-odat, an'ana, din, yozuv, san'at, musiqa, me'morchilik, xalq falsafasi, dunyokarashi, badiiy va og‘zaki ijodining o‘rni. Unda halqning, millatning ruxiyati, tafakkur tarzi, orzu-umidlarining aks etishi. Milliy-ma'naviy kadriyatlarga xurmat va uning milliy g‘oyadagi o‘rni. Jamoa timsoli bulgan oila, maxalla, el-yurt tushunchalarining mukaddasligi; ota-ona, mahalla oqsoqollari, yurt urug‘lariga, umuman jamoatga yuksak e'tibor; millatning kuzgusi bulgan ona tiliga muxabbat; kattaga hurmat va kichikka izzat; vafo va sadokat, guzallik va nafosat, xayot abadiyligining timsoli bulgan ayolga extirom, andisha sabr-bardosh va mexnatsevarlik; xalollik va mexr-muruvvat; omonatga xiyonat kilmaslik. Bozor iktisodiyoti sharoitida milliy-ma'naviy kadriyatlarga e'tiborning zarurligi. Tadbirkorlik va ishbilarmonlikda milliy-ma'naviy kadiryatlarga tayanishning umuminsoniy moxiyati. Ularning milliy g‘oya bilan bog‘likligi.
An'anaviy madaniyat va "milliy-ma'naviy kadriyatlar"ga fakat eskilik sarkiti sifatida karashning zararli ekanligi. Xalkni, millatni ichdan yemirishga yunaltrilgan giyoxvandlik, ekstremizm va terrorizm muammolariga aloxida e'tibor karatish zarurligi.
Umumbashariy kadriyatlar va tamoyillar tushunchasi. Milliy g‘oyaning umumbashariy kadriyatlar va tammoyillar bilan uyg‘unligi. Xar qanday umuinsoniy (umumbashariy) xodisaning milliy-ma'naviy negizda shakllanishi va rivojlanishi. Milliy g‘oyada umumbashariy tamoyillar: konun ustuvorligi; inson xak-huquqlari va xurfikrlilik; turli millat vakillariga xurmat va ular bilan baxamjixat yashash; diniy bagrikenglik; dunyoviy bilimlarga intilish, ma'rifatparvarlik; uzga xalklarning ilgor tajribalari va madaniyatini urganish zarurati.
Milliy-ma'naviy kadriyatlarda umuminsoniylikning aks etishi. Umumbashariyat erishgan yutuqlardan foydalanishning istikbol uchun zarurligi. Milliy-ma'naviy negizlarga tayangan holda, o‘z istiqlol va taraqqiyot yo‘lini amalga oshishrishning umubashariy tamoyillarga zid emasligi. Milliy-ma'naviy qadriyatlar tizimida umubashariyatga dahldor bulgan tamoyillarning mujassamlashishi. "Milliy bikiklik"ning jamiyat tarakkiyoti konuniyatlariga zidligi.
O‘zligini anglagan xar bir halk yoki millat, davlat yoki jamiyatning umubashariy tamoyillarni e'tirof etishi. Uning o‘zini saqlab qolish, o‘ziga xos va mos rivojlanishga harakat qilishning umumiy konuniyat ekanligi. Mas'uliyatlilik, intizomlilik, halollik, foizlik, ijtimoiy adolat va foydali faoliyatiga intilish kabi sifatlarning umummilliy taraqqiyot uchun zarurligi.
Do'stlaringiz bilan baham: |