Milliy boylik va uni hajmini hisoblash usullari

8- MAVZU: MILLIY BOYLIK STATISTIKASI

Toshkent Moliya instituti
“Statistika va ekonometrikasi”
kafedrasi
Milliy boylik tushunchasi va tarkibi.
Milliy boylik hajmini aniqlash usuli.
Asosiy fondlar, ularni tasniflash va baholash usullari.
Asosiy fondlarning balanslari, ularning holati va takror ishlab chiqarish ko`rsatkichlari.
Reja:
Milliy boylik jamiyat ixtiyoridagi moddiy va ma’naviy ne’matlar majmuasidir. Milliy boylik yaratilishi manbai jihatidan ikki qismdan iborat
Jamg‘arilgan boylik
Tabiiy boylik
Milliy boylik o‘tmishdagi va hozirgi avlodlar mehnati bilan yaratilgan hamda tabiat in’om etgan barcha moddiy ne’matlar, to‘plangan bilimlar, malaka va mahoratlar majmuasidan iborat. U mamlakatning sotsial iqtisodiy qudratini ifodalash bilan bir qatorda aholi farovonligini oshirish omili bo‘lib ham hisoblanadi.
Tabiy boylik, ya’ni er, suv, er osti va ustidagi boyliklarni inson yaratgan emas. Ular tabiat in’omi. Tabiatdagi resurslar jamiyatning potensial boyligidir. Ular mehnat vositasida ishlatilgach, real boylikka aylanadi. Tabiiy boylikning ana shu qismi milliy boylikka qo‘shiladi.
Statistika amaliyotida milliy boylik hajmi tarkibini, dinamikasini va undan foydalanish darajasini tavsiflash maqsadida quyidagi ko‘rsatkichlar tizimidan foydalaniladi
milliy boylikning hajmi
milliy boylikning dinamikasi ko‘rsatkichlari
milliy boylikdan foydalanish ko‘rsatkichlari
atrof muhit va tabiat muxofazasini tavsiflovchi ko‘rsatkichlar
milliy boylikning nobudgarchiligi tavsiflovchi ko‘rsatkichlari
milliy boylikning tarkibi ko‘rsatkichlari
Milliy boylik muhim ijtimoiy-iqtisodiy kategoriya bo`lib, u ijtimoiy takror ishlab chiqarish jarayonining boshlang’ich va yakuniy xolatini ifodalaydi. Milliy boylik hajmining ortishi iqtisodiy o`sishning muhim omili hisoblanadi. Shu bilan birga milliy boylikda ishlab chiqarish jarayonining natijalari mujassamlanadi. U ishlab chiqarilgan mahsulot hisobiga to`ldiriladi va yangilanadi.