Миллий иқтисодиётнинг етакчи тармоғи 1-мавзу. Индустриал иқтисодиёт” фанига кириш

1.2. «Индустриал иқтисодиёт” фанининг предмети ва бошқа фанлар 
билан боғлиқлиги
Ишлаб чиқариш ва бозорни оқилона ташкил этиш, уларнинг 
самарадорлигини, натижалилигини оширмоқ учун жамиятнинг умумий 
иқтисодий қонунларини билиш, хўжаликка раҳбарлик қилишнинг илмий 
асосларини чуқур эгаллаш зарур. 
Иқтисодиёт соҳасида рўй бераётган барча воқеликлардан ҳабардор 
бўлиш, уларнинг моҳияти ва аҳамиятини тўғри тушуниш, иқтисодий 
муаммоларни оқилона ҳал этиш корхоналар, фирмалар, тармоқлар ва 
комплекслар олдида турган вазифаларни ўз вақтида амалга ошириш учун 
иқтисодий билимлар билан қуролланмоқ, уларни чуқур эгалламоқ керак. 
Бундай билимларни бизга иқтисодий фанлар тизими ўргатади (1-чизма).
 
Иқтисодий фанлар тизими 

---

1-чизма. Иқтисодий фанлар тизими 
Иқтисодий фанларни шартли равишда икки гуруҳга бўлиш мумкин. 
Биринчи- умумиқтисодий фанлар, яъни иқтисодни яхлит ўрганувчи фанлар. 
Иккинчи - хусусий иқтисодий фанлар, яъни иқтисоднинг у ёки бу соҳасини, 
ёхуд корхона иқтисодини ўрганувчи фанлар. Биринчи гуруҳга энг аввало 
«Иқтисодий назария» фани киради. Унинг ўзи ўз номи билан бошқа 
фанлардан ажралиб туради ва умум иқтисодга назарий жиҳатдан ёндашади, 
унга хос қонун ва қоидаларни ўрганади. 
«Иқтисодий назария» - инсонларнинг ишлаб чиқариш муносабат- ларини 
ишлаб чиқарувчи кучлар билан ўзаро алоқада ўрганувчи фандир. Бу фан 
кишилик жамияти тараққиётининг турли босқичларида моддий неъматлар 
ишлаб чиқариш, тақсимлаш ва истеъмол қилишни бошқариш қонунларини, 
шунингдек, улардан амалий фаолиятда фойдаланиш йўлларини ўрганади. 
Лекин «Иқтисодий назария» халқ хўжалигининг айрим тармоқлари ва 
Тармоқ иқтисодий
фанлари 
“Индустриал 
иқтисодиёт” 
Қишлоқ хўжалиги 
иқтисодиёти 
Қурилиш 
иқтисодиёти 
Транспорт 
иқтисодиёти 
Соф иқтисодий 
фанлар 
Сиёсий иқтисод 
Иқтисодий фанлар 
тарихи 
Иқтисодий 
таълимотлар тарихи 
Иқтисодий назария 
Экономикс ва
янги махсус фундаментал 
фанлар мажмуаси
Макроиқтисодиёт 
Микроиқтисодиёт 
Жаҳон иқтисодиёти
Туризм и
қ
тисодиёти
Функционал 
тармоқлараро 
фанлар иқтисодиёти
Молия ва кредит
Статистика 
Савдо иқтисодиёти 

---

тармоқлараро комплексларида иқтисодий қонунларнинг намоён бўлиш, рўй 
бериш шакллари ва хусусиятларини ўрганмайди. Бу билан аниқ иқтисодий 
фанлар шуғулланади. Ана шундай фанлардан бири «Индустриал иқтисодиёт” 
фани ҳисобланади. Бу фан жамиятнинг иқтисодий қонунлари ва зарурий 
қоидалари саноат ва унинг тармоқлари соҳасида намоён бўлиши, рўй 
бериши, тузилмавий ўзгаришларнинг «фалсафасини», бошқаришнинг илмий 
асосларини, режалаштириш ва башоратлашнинг методологияси ва 
методикасини, фан-техника таракқиётининг асосий йўналишлари, саноат 
ресурсларининг моҳияти, аҳамияти ва турлари ҳамда улардан фойдаланишни 
яхшилаш шарт-шароитлари ва саноатнинг бошқа қатор муаммоларини 
ўрганади. 
«Индустриал иқтисодиёт” фани бир қатор иқтисодий фанлар билан 
чамбарчас боғланган. Улар жумласига «Економикс», «Иқтисодий назария», 
«Макроиқтисодиёт», «Микроиқтисодиёт», «Ста¬тистика», айниқса, 
«Иқтисодий статистика», «Меҳнат иқтисодиёти», «Маркетинг», 
«Менежмент», «Бухгалтерия ҳисоби ва аудит», «Молия ва кредит», 
«Иқтисодий хавфсизлик», «Инновация стратегияси», «Хорижий мамлакатлар 
иқтисодиёти» ва бошқа бир қатор фанлар кира¬ди. 
«Индустриал иқтисодиёт” фани «Корхона иқтисодиёти» фани билан 
чамбарчас боғлиқдир. Бундай боғлиқлик саноат ва унинг алоҳида тармоқлари 
моддий-техника ва меҳнат салоҳиятидан тўла-тўкис фойдаланиш 
имкониятларини қидириб топиш учун меҳнат жамоасига иқтисодий таъсир 
кўрсатишнинг янгидан-янги усулларини топишда маҳорат ва ишнинг кўзини 
билишга ёрдам беради.
Иқтисодий ҳаёт жараёнлари ва ҳодисаларини ўрганиш даражаси нуқтаи 
назаридан, одатга кўра, макроиқтисодиёт ва микроиқтисодиётни 
фарқлайдилар. 
«Макроиқтисодиёт» фани иқтисодиётни бир бутун сифатида қарайди ва 
умумий (мажмуий) талаб ва таклифнинг, миллий даромад ва ялпи миллий 
маҳсулотнинг шаклланиш жараёнларини тадқиқ этади, бюджет сиёсатининг 
иқтисодий ўсишга, инфля¬сия ва ишсизлик даражасига таъсирини таҳлил 
этади. Бошқача айтганда, бу фан макроиқтисодий жараёнларни давлат 
томонидан тартибга солиш муаммоларини ўрганади ва ўргатади. 
«Микроиқтисодиёт» фани ишлаб чиқариш тармоғи ва корхона, товар ва 
молия бозорлари, банклар, турли фирмалар, уй хўжалиги каби алоҳида 
субъектлар ва тузилмаларнинг феъл - атворини тадқиқ этади. У алоҳида 
товарларнинг ишлаб чиқариш хажми ва уларга баҳо қандай белгиланишини, 
солиқлар ва бошқа тўловларнинг аҳоли жамғармаларига қандай таъсир 
этишини ўрганади. 

---

«Индустриал иқтисодиёт” фани «Менежмент» фани билан ҳам бевосита 
боғлиқдир. Чунки саноат бошқарувининг муҳим муаммолари менежмент 
назарияси ва амалиёти асосида ўз ечимини топиши мумкин. 
«Менежмент» фани - бошқарувчига танловни тўғри амалга ошириш ва ишчан 
қарорни қабул қилишни ўргатувчи фандир. Унинг асосий мақсади бозор 
муносабатлари шароитида барча бўғинларда ишлай оладиган юқори 
малакали бошқарувчиларни тайёрлашдан иборат. 
Бу фаннинг муҳим муаммоларини ўрганишда халқ хўжалигида техника ва 
технология тараққиётининг йўлларини белгилаб берадиган фанларнинг 
хулосаларидан ҳам кенг фойдаланиш ғоят зарурдир. Билим ва илмнинг турли 
соҳалари чегарасида туташган қатор фанлар тадқиқот ёки билиш, англаш 
йўлини шакллантириш жараёнида «Индустриал иқтисодиёт” фанининг 
тажрибасига суянади ва тарихий нуқтаи назардан ёндашади. 
Шундай қилиб, «Индустриал иқтисодиёт” фанининг предме¬ти деганда 
жамиятнинг объектив иқтисодий қонунлари ва зарурий қоидаларининг шу 
соҳада намоён бўлиш шаклларини, сано¬ат маҳсулоти ишлаб чиқариш 
жараёнида жонли ва буюмлашган меҳнатнинг энг оптимал харажатлари 
асосида энг яхши натижаларга эришишни таъминлайдиган шарт-шароитлар 
ва омилларни ўрганиш тушунилади. 
1.3. «Индустриал иқтисодиёт” фанини ўрганиш 
методологияси ва усуллари 
Илм – фан методологияси ва усуллари дейилганда, уни билиш ва ўрганиш 
фаолиятининг шакллари ва усуллари мажмуаси тушунила¬ди. Муайян фан 
бўйича масалани ўртага ташлаш, тадқиқот мавзуси ва илмий назарияни 
шакллантириш, шунингдек, аниқланган натижанинг ҳақиқийлиги, яъни 
ўрганилаётган объектга мувофиқлиги жиҳатидан текшириш методологияни 
қўллашнинг энг муҳим томони ҳисобланади. Демак, методология - тадқиқот 
ёки билиш, англаш йўли, воқеликни амалий ва назарий ўзлаштириш 
усуллари мажмуасидир. 
«Индустриал иқтисодиёт” фанининг назарий, методологик асосини 
саноатнинг вужудга келиши ва ривожланиш муаммолари бўйича ҳозирги 
назария, ўзбекистонлик ва хорижий мамлакатлар иқтисодчиларининг илмий 
асарлари, Ўзбекистон Республикаси қонунлари, Республика Президентининг 
асарлари ташкил этади. 
Иқтисодиётнинг етакчи соҳаси бўлган саноатда рўй берадиган барча ҳодиса 
ва ўзгаришларни тадқиқ этиш анчагина мураккаб жараёндир. У жонли 

---

мушоҳададан абстракт тафаккурга ва ундан амалиётга ўтишни, яъни 
ҳақиқатни билишнинг, объектив реалликни тан олишнинг диалектик йўлидан 
фойдаланишни тақозо этади. Бундай услубий ёндашиш саноат, унинг 
тармоқлари ва «ирмоқ»лари ҳамда корхоналарида рўй берадиган ҳодисалар, 
воқеликлар ва иқтисодий жараёнларнинг ўзаро боғлиқлигини, уларнинг 
узлуксиз ҳаракати, тараққиёт ва ўзгариши, миқдор кўрсаткичдан сифат 
кўрсаткичга ўтиши, макон ва замонда ривожланишини англаб олишга ёрдам 
беради. 
Диалектика усули муаммолар ўрганилаётган омиллар, шарт-шароитларнинг 
намоён бўлиши ва юз бериши зиддиятларга, қарама-қаршиликларга бой 
эканлигини инобатга олишни та¬қозо этади. 
«Индустриал иқтисодиёт” фани ва илмининг барча муаммо¬ларини 
ўрганишда унга тарихий ёндашиш керак. Айниқса, гу¬манитар фанлар 
масаласида энг ишонарли нарса - бу, асосий тарихий боғланишни 
унутмасликдир. Ҳар бир масалага тарихдаги маълум ҳодиса қандай пайдо 
бўлганлиги, бу ҳодиса ўз ривожланишида қандай босқичлардан ўтганлиги 
нуқтаи назаридан қараб, ана шу ривожланиш, тараққиёт қандай рўй 
берганлигига эътибор қаратиш зарур. 
«Индустриал иқтисодиёт” фанининг энг муҳим муаммолари¬ни ўрганишда 
бир қатор аниқ усуллардан фойдаланилади. Булар жумласига мушоҳада, 
абстракт тафаккур, индуксия ва де¬дуксия, анализ ва синтез, монографик 
усул, статистик усуллар (сифат ва миқдор, индекс, гуруҳлаш, баланслик ва у 
билан боғлиқ бўлган норматив усул, эхтимоллар), иқтисодий - математик 
моделлаштириш, оптималлаштириш, мувозанатни аниқлаш, ўз «Ақлий 
ҳужум» ("Мозговая атака") ва тажрибавий усул¬лари киради. 
«Индустриал иқтисодиёт” фанига оид барча масалаларни юқорида 
келтирилган ва бош қа бир қатор усуллар ёрдамида ўрганиш, таҳлил қилиш 
бу фанни ўрганувчиларнинг ва унинг муаммолари ечимини ҳал 
этувчиларнинг билими ва илмий салохиятини кучайтиради, ақлий заковатини 
бойитади. 
1.4. «Индустриал иқтисодиёт” фанининг демократик бозор иқтисодиёти 
шароитига ва ислоҳотлар талабига мос вазифалари 
Ҳар қандай фан каби «Индустриал иқтисодиёт” фани ҳам энг аввало, ўз 
йўналиши бўйича илмий қараш ва назарияларга таянади. Унинг асосий 
вазифаси саноат соҳасига тааллуқли иқтисо¬дий билим ва илм ҳамда муайян
кўникма билан қуроллантиришдан иборатдир. 

---

Бу фан, биринчидан, иқтисодиётнинг саноат соҳасидаги сир- асрорларини 
билиб олишга; иккинчидан, бу тармоқ иқтисодиётида қўлланиладиган барча 
иқтисодий тушунчаларни тавсифлашга, улар реал иқтисодий воқеликнинг 
илмий инъикоси, ифода этилиши эканлигини англашга кўмаклашади; 
учинчидан, ишлаб чиқариш санъатини эгаллаш бўйича билим ва кўникма 
беради. Демак, «Индустриал иқтисодиёт” фани фақат назарий томондангина 
эмас, балки амалий жиҳатдан ҳам билим бериш вазифасини бажаради. Бу 
фанни пухта эгаллаган ҳар бир иқтисодчи мавжуд иқти¬содий 
кўрсаткичларнинг моҳияти ва аҳамиятини яхши тушунадиган, уларни тўғри 
ҳисоблаш ва аниқлашни биладиган, улар динамикасидан тегишли хулосалар 
чиқара оладиган бўлади. 
Ҳар қандай билим ҳам, ҳатто, жамият ҳаётининг чуқур негизларига кириб 
борувчи илм ҳам муайян ҳаракат учун қўлланма бўлганлиги, жамиятни 
тубдан ўзгартиришнинг амалий мақсадларига хизмат қилганлиги учун 
қимматлидир. Шу сабабли «Индустриал иқтисодиёт” ҳам фундаментал 
фанлар қаторидан ўрин олиб, иқтисодий тараққиётнинг муҳим қонун-
қоидаларидан саноат соҳасида фойдаланиш йўлларини кўрсатиб 
бераётганлиги туфайли аҳамиятли ҳисобланади. 
«Индустриал иқтисодиёт” фанининг муҳим вазифаларидан бири - бу 
методологик вазифадир. «Индустриал иқтисодиёт” иқти¬содий фанлар 
мажмуида алоҳида ўрин эгаллайди, чунки барча иқтисодий-методологик 
масалаларнинг илмий ва амалий талқини, энг аввало, саноат соҳасида амалга 
оширилади.
«Индустриал иқтисодиёт” фанининг вазифалари республика ижтимоий-
иқтисодий тараққиётининг объектив шароитлари, давлат иқтисодий 
сиёсатининг асосий йўналишлари ва унга биноан амалга оширилаётган 
ислоҳотларнинг моҳияти, аҳамияти ва мазмуни билан белгиланади. Улардан 
энг муҳимлари қуйидагилардан иборат: 
- мустақил ва қудратли давлат иқтисодий сиёсатининг моҳияти ва мақсадини 
тушунган ҳолда саноат ишлаб чиқариши ҳамда унинг бўғинларида бу 
сиёсатни амалга оширишнинг йўл-йўриқларини тўла англаш; 
- саноат ишлаб чиқаришининг ҳолати ва ривожланиш хусусиятларини 
ўрганиш, таҳлил этиш ва унинг истиқболини белгилаш ҳақида фикрлаш; 
- саноат ишлаб чиқаришини ташкил этиш, бошқариш, самарадорлигини 
оширишнинг илмий ва амалий асосларини аниқлаш бўйича билим ва 
кўникма бериш; 
- саноат ресурслари, ишлаб чиқариш фондлари ва қувватларидан бекаму 
кўст, оқилона фойдаланиш; 

---

- фан-техника тараққиёти ва инновациянинг иқтисодий аҳамияти ва 
моҳиятини англаш, саноат маҳсулотларининг сифати ва 
рақобатбардошлигини таъминлаш, ишлаб чиқаришнинг фойдалилик 
даражасини ошира бориш санъатини эгаллашга кўмаклашуви буйича билим 
ва кўникма бериш; 
- саноат соҳасидаги ташқи иқтисодий фаолиятнинг моҳияти, аҳамияти ва 
мазмунини ҳамда бу борадаги ўзаро ҳамкорлик ва иқтисодий 
интегратсиянинг ролини тушунтириб беришдан ҳам иборат. 
Ушбу фаннинг яна бир энг муҳим вазифаси - бу саноат маҳсулотларини 
ишлаб чиқариш учун сарфланаётган харажатлар тизими, маҳсулот таннархи, 
нарҳларнинг шаклланиши, фойда ва рентабеллик, молиялаш ва кредитлаш 
масалалари бўиича билим, илм ва кўникмалар беришдан иборат. 
1.5. Саноатнинг миллий иқтисодиёт ривожидаги роли ва ўрни 
Саноат – моддий ишлаб чиқаришнинг энг йирик, етакчи тармоғидир. Унда 
меҳнат қуроллари (воситалари), меҳнат буюмлари ва халқ истеъмол 
товарларининг кўпчилик қисми яратилади; машина ва механизмларнинг 
барча турлари, бино ва иншоотларнинг конструктив элементлари ишлаб 
чиқарилади; эр ости бойликлари қазиб олиш амалга оширилади; минерал, 
ўсимлик ва ҳайвон хом ашёсига ишлов берилади, кенг истеъмол моллари 
тайёрланади ва ҳ.к.лар. 
Саноат халқ хўжалигининг барча тармоқларини ишлаб чиқариш воситалари, 
меҳнат қуроллари билан таъминлайди. Миллий иқтисодиёт, фан, маориф, 
маданият, соғлиқни сақлаш, спорт, туризм ва бошқа соҳалар ривожи 
саноатнинг тараққиёт даражасига боғлиқ. 
Ишлаб чиқариш кучлари ва муносабатлари тараққиётида саноатнинг тарихий 
роли беқиёсдир. Шу сабабли унинг ривожи ва самарадорлиги қанчалик 
юқори бўлса, давлатнинг мавқеи шунчалик кучли бўлади ва аҳоли турмуш 
даражаси янада яхшиланиб боради. 
Саноат жамиятнинг етакчи кучи бўлган ишчилар синфини ўзида 
бирлаштиради. Саноат ривожи туфайли унда банд бўлган ходимларнинг сони 
кўпаяди, уларнинг билими ва илми, маҳорати ортади, кадрлар салоҳияти 
юқори даражага кўтарилади. 
Саноат соҳасида меҳнатни ижтимоий ташкил этишнинг энг олий тури бўлган 
Консентрациянинг юқори даражаси ва шу асосда ижтимоий ишлаб 
чиқаришни уюштиршнинг илғор усуллари - маҳаллийлаштириш, 

---

ихтисослаштириш ва диверсификациялаш, кооперативлаштириш ва 
комбинатлаштириш соҳасида устунлик қилади. 
Фақат йирик машина индустриясигина фан ва техника ҳамда инновациянинг 
барча ютуқларини мужассамлаштириб, меҳнатни техника билан 
қуроллантириши ва унумдорлигини юқори даражага кўтара олади. 
Саноат ва айниқса, унинг энг муҳим соҳаси бўлган оғир саноат мамлакатда 
кенгайтирилган такрор ишлаб чиқаришнинг асоси ҳисобланади. У моддий-
техника воситаларини ўзи ва бошқа тармоқлар учун такрор ишлаб чиқариш 
билан бир вақтда жамият аъзолари ўртасидаги ижтимоий-ишлаб чиқа¬риш 
муносабатларини такомиллаштириб ҳам боради. 
Саноат қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини қайта қуришнинг негизи 
ҳисобланади. Уни янги техника билан таъминлаш орқали фермер, ширкат, 
деҳқон хўжаликларини ва бошқа шаклларда фаолият кўрсатаётган 
субъектларни иқтисодий ва маданий жиҳатдан юқори даражага кўтаришга, 
шаҳар билан қишлоқ ўртасидаги муҳим тафовутларни йўқотишга, деҳқон 
меҳнатини индустриал меҳнатга айлантиришга ёрдам беради. 
Саноат мамлакат мудофаа қобилиятининг моддий манбаи, дунёда тинчликни 
сақлашнинг муҳим омили, мамлакатлар мустақиллигини ва бирдамлигини 
таъминловчи муҳим соҳадир. Чунончи, мамлакатимиз мудофа қобилиятини 
мустаҳкамлашда саноатнинг роли ва аҳамияти беқиёсдир. 
Барча мамлакатларнинг сиёсий, иқтисодий ва ташкилий интилишлари, 
хўжалик жиҳатидан ҳамкорлиги саноат соҳасида ҳам ўз ифодасини топади. 
Табиий ва меҳнат ресурсларидан, фан ва техника ютуқларидан фойдаланиш 
имкониятлари кенгайишида саноатнинг аҳамияти каттадир. 
Саноат учун фан-техниканинг узлуксиз тараққиёти ва ишлаб чиқаришнинг 
ютуқлари билан қуролланиши даражасининг ўсиши характерлидир. Унда 
электрлаштириш ва электронизациялаш, комьпютерлаштириш ва 
кимёлаштириш, ишлаб чиқаришни модернизациялаш, техник ва технологик 
жиҳатдан қайта қуриш соҳасидаги илғор ютуқлардан кенг фойдаланилади. 
Уларни фақат тинчлик мақсадларида қўллайди. 
Саноат моддий ишлаб чиқаришнинг бош тармоғи, иқтисодиётнинг 
пойдеворидир. Миллий иқтисодиётнинг барча тармоқларини қайта қуришга 
қодир бўлган йирик машиналашган саноатгина мустақилликнинг бирдан - 
бир моддий негизи бўлиши мумкин. 
Мамлакат аҳолисининг иш билан бандлигини оширишда саноатнинг роли 
беқиёсдир.

---

Ўзбекистонда меҳнатга лаёқатли аҳолининг 13 фоизи са¬ноат ишлаб 
чиқаришида банд. Бу ўринда таъкидлаш керакки, республика саноатининг 
жадал суръатлар билан таъминланиши янада яхшиланиб, меҳнатга лаёқатли 
аҳолининг ижтимоий фойдали меҳнат билан машғул бўлиши, яъни бандлик 
даражаси анчагина юксалади. Тармоқнинг янада жадал ривожи саноат 
кадрлари сони ва уларнинг жамиятдаги мавқеи янада ошишига олиб келади. 
Мамлакатимиз саноатининг тараққиёти юқори малакали ишчи кадрлар, 
муҳандис ва техник ходимлар сафини кенгайтирди. Ҳозирги пайтда 
Ўзбекистон саноатида 1,6 миллионга яқин ходим ишламоқда. Улардан 650 
минг нафари олий, 950 минг нафардан ортиғи ўрта ва ўрта махсус 
маълумотли ходимлардир. 
Тараққиёт қонунлари ходимларнинг маданий - техник савияси ўсишини, 
ишлаб чиқариш малакаси ва тажрибаси тинмай ошиб боришини 
таъминлайди. Бу Ўзбекистон саноатида ҳам намоён бўлмоқда. 
Ижтимоий - иқтисодий тараққиёт жадаллашувини таъминловчи куч - рақобат 
ҳам аввало, республика саноатида вужудга келди ва ривожлана бошлади. 
Тадбиркорлар, ишбилармонлар беллашувнинг байроқдори бўлиб майдонга 
чиқдилар. Республика са¬ноатида ҳам рақобат ўзининг оддий босқичидан энг 
юқори босқичига кўтарилиб, чинакам умумий дастакка айланмоқда. 
Мустақилликнинг афзалликлари давлат иқтисодий сиёса¬тининг етакчилик 
ролини янада оширмоқда. Олий Мажлис Сенатининг қонунлари, Президент 
фармонлари, Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари, энг аввало, саноат 
соҳасида амалга оширилмоқда ва сезиларли самара бермоқда. 
Саноат табиатда учрайдиган моддий бойликларни қазиб чиқариш ва 
тайёрлашни, уларни ва қишлоқ хўжалигида этиш¬тирилган маҳсулотларни 
қайта ишлашни ўз ичига қамраб олади.
Саноат барча халқ хўжалиги тармоқлари учун ишлаб чиқариш кучларининг 
асосий элементларидан бири ҳисобланган жамиятнинг табиат устидан 
ҳукмронлигини бирмунча орттирадиган, техника тараққиётини 
белгилайдиган, инсон меҳнатининг унумдорлигини оширишга имкон 
берадиган меҳнат ва ишлаб чиқариш қуролларини яратадиган соҳадир. 
Саноат тараққиёти ишлаб чиқариш кучларининг бир томонлама 
ривожланишига хотима беради, мамлакат ва унинг ажралмас қисми бўлмиш 
вилоятларда табиий бойликлардан, хом ашё ва меҳнат ресурсларидан кенгроқ 
ва ҳар томонлама фойдаланиш имкониятини яратади. 
Ўзбекистон Республикасининг Биринчи Президенти Ислом Каримов 
раҳбарлигида ишлаб чиқилган ривожланишнинг “ўзбек модели”га ва 
замонавий давлатчиликни ташкил этиш йўли ва стратегик тамойилларига 

---

содиқлик ва 2015-2019-йилларда иқтисодиётни янада ислоҳ қилиш, таркибий 
ўзгартириш ва диверсификациялаш дастурларини комплекс амалга 
оширилиши ялпи ички маҳсулотнинг 7,8 фоиз ўсишини таъминлади.
Юқори иқтисодий ўсиш суръатларига ташқи савдо айланмасининг ижобий 
салдоси, давлат бюджетининг ялпи ички маҳсулотга нисбатан 0,1 фоиз 
профитсити ва 5,7 фоизни ташкил қилган инфлятсия даражасининг 
пастлигини ифода этган макроиқтисодий барқарорликни сақлаш орқали 
эришилди. 
Саноат ҳажми 6,6 фоиз, пудрат қурилиш ишлари 12,5 фоиз, чакана савдо 
айланмаси 14,4 фоиз, хизматлар 12,5 фоиз ўсди. 
1-жадвал 
2016 йилда Ўзбекистон Республикаси ижтимоий-иқтисодий 
ривожланишининг асосий кўрсаткичлари. (2015 йилга нисбатан фоиз 
ҳисобида)