Миллий динлар

Мил ав 621 йилда Яхудия подшохи Иосий диний ислохот ўтказди: дин ишлари қатъий марказлаштирилди.

• Мил ав 621 йилда Яхудия подшохи Иосий диний ислохот ўтказди: дин ишлари қатъий марказлаштирилди.
• Юқорида айтилганидек, мил ав 722 йилда Исроилни Оссурия (Шом, Сурия) подшохлиги ва милоддан аввалги 586 йилда Яхудияни Бобил подшохлиги босиб олди ва яхудийларнинг кўп қисмини асир қилиб хайдаб олиб кетдилар. Яхудийлар асирликда 50 йил қаттиқ азоб чекиб юрдилар.

Яхудийликда Яхве номини тилга олиш ман этилади, ўрнига «адонай» (менинг парвардигорим) деб ўқийдилар ва гапирадилар. «Яхве» сўзининг маъноси хозиргача ноаник. Яхве кадимги ибронийларнинг худоларидан бирини номи бўлган, у аввал бош худо. Кейинчалик бу қабила уни ягона худо деб эътиқод қила бошлаганлар.

• Яхудийликда Яхве номини тилга олиш ман этилади, ўрнига «адонай» (менинг парвардигорим) деб ўқийдилар ва гапирадилар. «Яхве» сўзининг маъноси хозиргача ноаник. Яхве кадимги ибронийларнинг худоларидан бирини номи бўлган, у аввал бош худо. Кейинчалик бу қабила уни ягона худо деб эътиқод қила бошлаганлар.

Беруний ўзининг “Қадимги халқлардан қолган ёдгорликлар” китобида ёзишича, яхудийлар бу сўзни сомий тилларидаги ҳода тавба қилмоқ , тавба қилганлар сўзидан келиб чиққан деб даъво қилсаларда бу фикр нотўғри. Аслида бу сўз Яъқуб пайғамбарнинг ўғли Яҳудо номига нисбат берилган.

• Беруний ўзининг “Қадимги халқлардан қолган ёдгорликлар” китобида ёзишича, яхудийлар бу сўзни сомий тилларидаги ҳода тавба қилмоқ , тавба қилганлар сўзидан келиб чиққан деб даъво қилсаларда бу фикр нотўғри. Аслида бу сўз Яъқуб пайғамбарнинг ўғли Яҳудо номига нисбат берилган.

Яҳудийлик манбалари

• 2 та манбаси бор.
• 1. эр.авв. XIII асрда Исроил халқини Мисрдан олиб чиқиб кетишга бошчилик қилган Мусо пайғамбарга Тур тоғида берилган Таврот.
• 2. Талмуд (қад. Яҳудий тилида ламейд-ўрганиш) милоддан ав.IV асрларда вужудга келган ва ёзма Тавротдан фарқли равишда оғзаки тарзда шаклланган. Унда 248 та васият, 365 та таъқиқ мавжуд. Эсхатологик, яъни охират тўғрисидаги тасаввурлар бор.