Mikroprotsessor va kompyuter texnikasi asoslari

 
 

---

132 
 
         21-Mavzu:Ona plata bilan tanishish, uning turini, imkoniyatlarini aniqlash 
           Reja: 
1)Ona plata haqida ma’lumot 
2)Ona plata turlari 
3) Tizimli platani tanlashning ba`zi masalalari 
           Tizimli yoki bosh (maotherboad) plata maydoni 100—150 sm
2
 bo`lgan bosmali plata 
ko`rinishga еga bo`lib, unga ko`p sO’nli turli xil mikrosxemalar, raz`yomlar (ajratgichlar) va 
boshqa еlementlar joylashtiriladi. Tizimli plata (TP) konstrukciyasining ikki asosiy ko`rinishi 
mavjuddir: 
• platada ishlash uchun kerakli hamma mikrosxemalar qattiq maxkamlangan — hozir bunday 
platalar bitta platali deb ataluvchi faqat oddiy uy kompyuterlarida ishlatilmoqda; 
• bevosita tizimli platada faqat minimal sondagi mikrosxemalar joylashtiriladi, qolgan barcha 
komponentalar еsa tizimli shina  yordamida va konstruktiv tomondan TP da  mavjud  bo`lgan 
maxsus  raz`yomlarga  (slotlarga)  o`rnatiladigan  qo`shimcha  platalarda  (kengaytirish 
platalarida)  birlashtiriladi;  bunday  texnologiyani  ishlatuvchi  kompyuterlar  shinali 
arxitekturali hisoblash tizimlariga taalluqlidir. Zamonaviy professional shaxsiy kompyuterlar 
aynan shu shinali arxitekturaga еgadir.