Mikroprotsessor va kompyuter texnikasi asoslari

Mikroprosessorli  xotira  (MPX) 
-  unchalik  katta 
bo’lmagan, lekin o’ta tezkor xotiradir (MPX ga  murojaat qilish 
vaqti,  ya’ni  bu  xotiradan  ma’lumotlarni  o’qish,  qidirish  yoki 
yozish  vaqti  nanosekundlar  -  mikrosekundning  mingdan  bir 
ulushlari bilan o’lchanadi). 
     U  mashina  ishlashining  yaqin  taktlarida  hisoblashlarda 
qatnashadigan  ma’lumotlarni  qisqa  vaqt  saqlash,  yozish  yoki 
berish 
uchun 
mo’ljallangan; 
mikroprosessorli 
xotira 
mashinaning  yuqori  tezkorliligini  ta’minlash  uchun  ishlatiladi, 
negaki 
asosiy 
xotira 
(AX) 
tez 
harakat 
qiladigan 
mikroprosessorni  samarali  ishlashi  uchun  kerak  bo’lgan  ma’lumotlarni  qidirish,  o’qish  va 
yozish  tezligini  har  doim  ham  ta’minlay  olmaydi.Mikroprosessorli  xotira  razryadliligi 
mashina  so’zidan  kam  bo’lmagan  tez  harakat  qiladigan 
registrlardan  t
ashkil  topgan. 
Registrlarni  soni  va  razryadliligi  turli  mikroprosessorlarda  turlicha:  8086  MP  da  14  ta  ikki 
baytli  registrlardan  to  Pentium  mikroprotsesoridagi  turli  uzO’nlikdagi  bir  nechta  o’nlab 
registrlargachadir. 
  Mikroprosessor registrlari 
umumiy vazifali va maxsus registrlarga bo’linadi. 
  Maxsus  registrlar 
turli  adreslarni  (xotira  segmentlarining  adreslari  -  A
segm
,  xotira 
yacheykalarining  segmentlar  ichida  siljish  adreslari  -  A
baza
,  A
qayd
  ,  A
sil
  buyruqlar  va  b.), 
amallarni  bajarilish  natijalari  va  SHK  ning  ish  rejimlari  belgilarini  (masalan,  bayroqchalar 
registri) saqlash uchun ishlatiladi. 

---

86 
 
  Umumiy  vazifali  registrlar 
universal  hisoblanadi  va  istalgan  ma’lumotlarni  saqlash  uchun 
ishlatilishi  mumkin,  lekin  ularning  ba’zilari  bir  qator  jarayonlarni  bajarishda  albatta 
ishlatilgan bo’lishlari shart.