Mikroprotsessor, basqasha atı oraylıq protsessor

Arifmetik-logikalıq apparat

Arifmetik-logikalıq apparat informaciyanı ózgertiwge tiyisli arifmetik hám logikalıq operatsiyalardı orınlaw ushın mólsherlengen apparat esaplanadi.

Funktsional tárepten AMQ, ádetde, eki registr, summator hám basqarıw sxemasınan (jergilikli basqarıw apparatınan ) shólkemlesken.



Summator - kirisiw bólegine kiyatırǵan ekilik sanlı kodlardı qosıw ámelin orınlawshı esaplaw sxeması bolıp, mashinanıń ikkilangan sózine tiyisli razryadlıq dárejesine iye.

Uzınlıǵı túrlishe bolǵan tez isleytuǵın yad registrlari: 1- registr (Pr1) ikkilangan sóz, 2- registr (Pr2) bolsa bir sózge tiyisli razryadlıq dárejesine iye.

Operatsiya atqarılıp atırǵan waqıtta Pr1 ishinde operatsiyada qatnasıw jetip atırǵan birinshi san, operatsiya juwmaǵına etgach - nátiyje jaylasadı ;

Pr2 ishinde bolsa operatsiyada qatnasıw jetip atırǵan ekinshi san jaylasıp, operatsiya juwmaǵına etgach, onıń ishindegi informaciya ózgermay qaladı. 1- registr informaciyanı maǵlıwmatlardıń kodlı shinasidan alıwı hám tap sol shinasi arqalı uzatıwı múmkin.

Basqarıw sxeması jol-jobalardıń kodlı shinasi arqalı basqarıw apparatınan basqarıw signalların qabıl etip, registrlar hám AMQ summatori jumısın basqarıw ushın mólsherlengen signallarǵa aylantıradı.

AMQ arifmetik qurilma operatsiyalardı tek sońǵı razryaddan keyin belgilengen útirli ekilik informaciyaǵa, yaǵnıy tek pútkil ekilik sanlarǵa salıstırǵanda atqaradı.

Ózgeriwshen útirli ekilik sanlar hám de ekilik-kodlasqan o'nli sanlarǵa salıstırǵanda operatsiyalar atqarıwı matematikalıq soprotsessor yamasa arnawlı dúzilgen programmalar qosılǵan tárzde atqarıladı.

Búgingi kúnde biz kompyuter CPU oraylıq protsessoriga (Oraylıq qayta islew punkti - oraylıq protsessor yamasa CPU) qaray turıpmız. Bul júrek yamasa eger qálesangiz onıń mıyı! Kompyuter adamlarınıń jargonida geyde " tosh" dep ataladı (kristallı silikon shınında da toshga uqsaydı ).

Bul kompyuterge kelgen maǵlıwmatlardıń tiykarǵı protsessori. Oray protsessor barlıq kerekli matematikalıq operatsiyalardı kiretuǵın maǵlıwmatlar menen atqaradı, maǵlıwmatlar bazasınan hár qıylı úlgiler jaratadı, fayllarimizni óshiredi, eń ardaqlı kompyuter oyınında bólekshelerdiń fizikalıq óz-ara tásir modelin isleydi, aqırında isleydi! Zamanagóy kompyuterdiń oraylıq protsessori júdá kóp isleydi, ol ne etpesligini dizimge alıw ańsatlaw boladı :)

CPU birqansha súwretleri:

Birinshi súwret Intel Intelli dual-yadrolı oraylıq protsessor, ekinshisi bolsa arqa tárepi bolıp tabıladı. Bul qaptal tárep protsessor rozetkasına (soket " soket") jalǵanadı. Bul fotosuratlarda biz " LGA-775" protsessorining faktorini kóremiz. " LGA" qısqartpası anglichan tilinde qısqa. " Land Grid Array" - baylanıs plataları matritsasi bolǵan dene túri. Eski model degi modeller PGA jaǵdaylarında (Pin Grid Array - pin baylanıslar matritsasi) usınıldı, tek joqarıdaǵı sońǵı fotosuratda bunday eskirib qalǵan protsessor kórsetiledi.

Ilgeri kompyuterler modellerinde, bir neshe júz PGA ayaqlarınan birin buzatuǵın málim bir mayısqaqlıq yamasa (qadaǵan etilgen Quday) qáwipi bar edi. Qáweterli tús jıynaw kompyuterleri! Endi bolsa hámme zat ańsatlaw.

Joqarıdaǵı fotosuratlarda biz kompyuterdiń oraylıq protsessorining sırtqı qabıǵı dep bilamiz. Funktsiyası yadronı (silikon kristaldıń ózin) mexanik tásirden qorǵaw, sawıpıw sisteması (radiator) menen baylanıs maydanın támiyinlew hám de apparattı energiya menen támiyinlew ushın (joqarıdaǵı fotosuratlar " 1" hám " 2" nomerler menen) támiyinlew bolıp tabıladı.

Kompyuterdiń oraylıq protsessori yadro (silikon kristallı ) bekkem ornatılǵanı menen bir qatarda kvadrat teńlikti ólshem degi plastinkadan, sonıń menen birge, elektr kontaktlarning terminalların hám joqarıdaǵı qorǵaw qatlamınan ibarat. Bul qoplam astında ne esaplanǵan.

Tayın chiplarni tayarlaw procesi tómendegishe tariyplanishi múmkin: Supero'tkazuvchilar, yarım ótkeriwshi hám bólek ójire qatlamları litografiya járdeminde kesilgen arnawlı " maskalar" arqalı názik silikon tayansh (substrat) ústine qollanıladı. Geyde kristallagi elementlerdi ósiriw procesi (" nıqap" dıń birdey tesikleri arqalı ) isletiledi. Process tawsılǵanınan keyin, substrat baylanıs pedi menen támiyinlengen qorǵawshı hám ıssılıq ótkeriwshi qaqpaq ishine qoyılǵan kvadratlarǵa sepiladi hám ónim tayın boladı!

Endi jumıs stoli protsessorlari bazarı ózlerin eki iri kompaniya bolıp tabıladı: " Intel" hám " AMD" ga bólinedi. 2011 jıl maǵlıwmatlarına kóre, birinshi " bul bazardıń 80 procentten kóplegeni ótkerildi, ekinshisi bolsa 10 procentten asdı". Taǵı bir zat - mobil protsessorlarning jedel ósip baratırǵan bazarı. Mine, óz sheshimlerin islep shıǵaratuǵın kóplegen kompaniyalar (bul erda " o'z" emes, bálki basqa maqalada bul haqqında gápiramiz).

Shpatik túrde, CPU ishki strukturası tómendegishe ańlatılıwı múmkin:

Bunnan tısqarı, basqa protsessorda kompyuter protsessori da bar. Bir waqtıniń ózinde, tap sonday úlgiler bolǵan, tekstolli taxtası vertikal túrde anakartdagi arnawlı konnektorga qoyılǵan. Ol (Slot A) dep ataldı, sol sebepli " slot protsessorlari" termini. Kóplegen kóriniste dizayn, qaptal tárep degi pán menen oyın konsoli kartriga uqsaydı :)

Eger biz CPU islewi sıyaqlı zárúrli táreplerge shaqırıq qilsak, ol jaǵdayda tikkeley bir neshe komponentlerge baylanıslı bolıp, olarda tómendegiler qosıladı :

saat chastotası

yadro sanı

yad keshining muǵdarı hám tezligi

Keling, hár bir zattı tolıq kórip shıǵayıq. Protsessorning saat chastotası Hertz (Hz) de olshenedi.

Esletpe: Hertz (Hz) - udayı tákirarlanatuǵın processlerdiń chastotasın ólshew ushın bir birlik (bul halda, salınımlar). Mısalı, 1 Hertz - hár bir sekundta bunday terbelis.

Xertzda protsessorning saat chastotasın (jumıs iskerligin ) ólshew oǵada quramalı bolıp tabıladı (nomerler kútá úlken). Usınıń sebepinen, megahertz hám gigahertz sıyaqlı qádiriyatlar bul erda qollanıladı. Megahertz (Mhz) - bir million Hertz (1, 000, 000 Hz). Gigahertz (G'z) - 1000 megahertz (MGts) yamasa 1 milliard Hertz (1, 000, 000, 000 Hz).

Joqarıda aytıp ótilgeni sıyaqlı, 3 gigagertsli saat tezligi bolǵan CPU 3000 Megahertz yamasa úsh milliard Gerts! Bunı shártli túrde búydew múmkin, chastotanıń qanshellilik bálentligi bolsa, odaǵı buyrıqlar bir waqtıniń ózinde qayta isleniwi múmkin. Belgilengen mısalǵa kóre, 3 gigagertsli (GHz) protsessor sekundına úsh milliardqa jaqın operatsiyanı ámelge asırıwı múmkin.

Jaqsı úyreniw ushın kishi tema daǵı videonı tamasha etiń :

Jumıs stolidagi Meniń Kompyuterim-ni oń tuymesin basıp, ashılǵan menyudan Ayrıqshalıqlar -ni tańlap, saat chastotasınıń ma`nisin kóriwińiz múmkin. Tómendegi suwretde " Windows 7" hám " Windows XP" operatsion sistemaları ushın bul maǵlıwmatqa iye suwretler kórsetilgen.

Processorlarning turlari va ularning asosiy ishlab chiqaruvchilari

Zaif bir yadrodan kuchli kuchli ko'p yadroli protsessorlarning ko'p turlari mavjud. O'yin va ishdan tortib to o'rtagacha. Biroq, ikki asosiy CPU lager bor: AMD va mashhur Intel. Ular bozorda eng ommabop va mashhur mikroprotsessorlar ishlab chiqaradigan ikkita kompaniya. AMD va Intel mahsulotlari o'rtasidagi asosiy farq yadro soni emas, balki ichki tuzilishdir. Har bir raqib o'z raqobatchilardan tubdan farq qiladigan o'ziga xos "protsessor" turini o'z tarkibiga oladi.

Har bir tomonning mahsulotlari o'zlarining afzalliklari va kamchiliklari bor, men ularni yaqinroq tanishish uchun qisqacha taklif qilaman.