Mikroorganizmlar hayot faoliyatiga tashqi omillarning ta’siri

I. — Gracilicutes` bo`limi
Bu bo`limga grammanfiy hujayra devoriga ega, sharsimon, ipsimon yoki tayoqchasimon bakteriyalar kiritilgan bo`lib ular harakatchan yoki harakatsiz: endospora hosil qilmaydi. Lekin, meva tanalar hosil tayoqcha miksobakteriyalar miksosporalar hosil taqsim Ko`ayishi kurtaklanish yoki binar bo`linib sodir bo`ladi.. Bo`limga 3 sinf kiradi.
I. Scotobacteria sinfi
Bu sinf eng katta sinf bo`lib 10 guruhni o`z ichiga oladi.
1 — guruhga Spirochaetaceae va Leptospiraceae oilalari kiradi. Saprofit, odam va hayvonlarda yukumli kasallik ko`zgatadigan vakillari bor.
2 — guruhga Spirillaceae oilasi kirib, qattiq, spiralsimon buralgan tayoqcha shakliga ega. Saprofit va parazit vakillari bor. Bdelvibrio degan vakili bakteriyalarda parazitlik tayoqcha mayda, bir hujayrali mikroorganizmdir.
3 — guruhga Pseudomonaceae (vakillari tayoqchasimon shaklga ega), Azotobacteriaceae {vakillari oval, tayoqchasimon), Rhizobiaceae (vakillari tayoqchasimon), Methylcoccaceae (vakillari tayoqcha va sharsimon) va boshqa oilalarini o`z ichiga olib, vakillari azot o`zlashtirish jarayonida qatnashadi yoki o`simliklarda har xil kasalliklar yuzaga keltiradi va hokazo.
4 - guruh Entherobacteriaceae va Vibrionaceae oilalaridan tashkil topgan bo`lib Esherihia, Salmonella, Shigeila, Ervinia koida Vibrio, Protobacterium. va boshqa avlodlarni o`z ichiga olib, ba`zi vakillari odam va hayvonlarda kasallik ko`zgatsa, ba`zilari tuproqda, suvda yoki epifat mikroflora shaklida uchraydi.
5 - guruhga odam va hayvonlar ichida uchraydigan Bacterioidaceae oilasiga mansub vakillar kiradi
6 - guruhga ammiak yoki nitratlarni nitratdagacha oksidlaydigan tayoqchasimon, sharsimon, oval shaklli Nitrobacteriaceae oilasi vakillari hamda sharsimon, tayoqcha shaklli kapsulali va kapsula ustida temir yoki marganets oksidlarini to`playdigan Siderocapsaceae oilasiga mansub vakillar kiradi.
7 - guruhga sirpanuvchi bakteriyalar — miksobakteriyalar kirib, ular ikki tartibga (Myxobacteriales va Cytofagales) kiruvchi oilalar vakillaridantashkil topadi. Miksobakteriyalar bir hujayrali, shilliq qalin: bilan qoplangan organizmlar. Ularning hujayra devorlari oson egiluvchan — elastik bo`lib hujayra shaklini o`zgartirishi mumkin. Sirpanib harakatlanish xususiyatiga ega. Rivojlanishining ma`lum davrida meva tanasi hosil taqsim
8 – guruh xlamidobakteriyalar deb atalib, bakteriya hujayrasi usti kobik bilan uralgan.
9 — guruhga kurtaklanuvchi yoki poyali bakteriyalar kirib, tayoqchasimon oval yoki loviyasimon shaklli bo`ladi.
10 — guruhga riketsiya va xlamidalar deb nomlangan Rikcettsiales va Chlamidiales tartiblari kiradi. Tayoqchasimon, sharsimon yoki ipsimon shaklga ega bo`lib har xil yuqumli kasalliklarga sabab bo`ladi.. Masalan, Rhycketsia prawarekii toshma tif kasalligini yuzaga keltiradi.
Gracilacates bo`limiga kiruvchi ikkinchi sinf Anocyphotobacteria o`z ichiga fototrof bakteriyalarni oladi va ularga Rhodospirillaies (kirmizi bakteriyalar) va Chlorobiales (yashil bakteriyalar) tartiblari ham kiradi.
Fototrof bakteriyalar sharsimon, tayoqchasimon, vibrion va spiral shakllariga ega. Hujayralar oltingugurt tomchilari to`tadi. fototrof bakteriyalar bakterioxlorofill va karatinoid pigmentlarga ega bo`lib fotosintez jarayonini amalga oshiradi. Atmosfera molekulyar azotini o`zlashtirishi mumkin. Bular aksari suv muhiti bakteriyalaridir.
Oxyphotobacteria sinfiga Cyanobacteriales (sianobakteriyalar) va Prochlorales (proxlorofitlar) tartiblari kiradi. Fotosintez jarayonida molekulyar kislorod ajraladi.
Sianobakteriyalar hujayrasi kapsula bilan qoplangan bo`lib sirpanib harakatlanadi. Sianobakteriyalar bir hujayrali, koloniyali va ko`p hujayrali organizmlarda hujayralari sharsimon, tayoqchasimon yoki buralgan shaklga ega. Ko`p hujayralilari ipsimon shaklga ega bo`lib trixoma deb ataladi. Sianobakteriyalarning 1000 dan ortik turlari mavjud bo`lib ular tuproqda, suv havzalarida keng tarkalgan.
Proxlorofitlar — bir hujayrali, simbioz holda yashovchi sharsimon organizmlaridir. Sianobakteriyalardan tarkibidagi pigmenti va fotosintetik apparatini ichki tuzilishi bilan farqi