«mikroiqtisodiyot»



Download 0,55 Mb.
bet6/16
Sana16.12.2019
Hajmi0,55 Mb.
#30521
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
Bog'liq
2 5280882201347490945



Ushbu jadval ma'lumotlari asosida 3 ta befarqlik egri chizig'ini chizing. Ulardan qaysi biri nafliliknung eng yuqori darajasini va qaysi biri eng past darajasini ko'rsatadi. Grafikka I-masaladagi byudjet chizig'ini kiritib, talaba maksimum naflilik oladigan tovarlar to’plamini aniqlang.


  1. 3. Iste’molchi daromadi 10 $ ni tashkil etadi. U bu daromadni a va b turdagi mahsulotlarga sarflaydi. Jadvalda mahsulot birliklari va ularning nafliligi berilgan, a mahsulot birligi - 1 $, b mahsulot birligii - 2 $. Iste’molchining maksimum nafliligini va umumiy naflilikni hisoblang:




Mahsulot birligi

PA=1$

PB=2$

Chegaraviy naflilik

1$ hisobidagi naflilik

Chegaraviy naflilik

1$ hisobidagi naflilik

1

10




24




2

8




20




3

7




18




4

6




16




5

5




12




6

4




6




7

3




4






  1. Ushbu jadval ma'lumotlari asosida 3 ta befarqlik egri chizig'ini chizing. Ulardan qaysi biri nafliliknung eng yuqori darajasini va qaysi biri eng past darajasini ko'rsatadi. Grafikka I-masaladagi byudjet chizig'ini kiritib, talaba maksimum naflilik oladigan tovarlar toplamini aniqlang.




  2. 4. Iste’molchi daromadi 10 $ ni tashkil etadi. U bu daromadni a va b turdagi mahsulotlarga sarflaydi. Jadvalda mahsulot birliklari va ularning nafliligi berilgan, a mahsulot birligi - 1 $, b mahsulot birligii - 2 $. Iste’molchining maksimum nafliligini va umumiy naflilikni hisoblang:




Mahsulot birligi

PA=1$

PB=2$

Chegaraviy naflilik

1$ hisobidagi naflilik

Chegaraviy naflilik

1$ hisobidagi naflilik

1

10




24




2

8




20




3

7




18




4

6




16




5

5




12




6

4




6




7

3




4





5. Iste’molchi x va y tovarlari orasida tanlovni amalga oshirmoqda. Ularning miqdori va nafliligi jadvalda keltirilgan. Iste’molchi daromadi 9 $ ga teng. U maksimum naflilik olish uchun har bir tovardan qanchadan sotib olishi kerak va umumiy naflilik hisoblansin.


Mahsulot birligi

PA=2$

PB=1$

Chegaraviy naflilik

1$ hisobidagi naflilik

Chegaraviy naflilik

1$ hisobidagi naflilik

1

10




8




2

8




7




3

6




6




4

4




5




5

3




4




6

2




3





6 . Bir kg olmaning narxi 4000 som, nokniki esa 6000 somga teng. Iste’molchining

daromadi 60000 som

Aniqlansin:

a) Byudjet chizig'i chizilsin.

b) Byudjet chizig'ining yotiqlik burchagi aniqlansin.

c) Daromad 10 %ga oshsa ushbu burchak koeffitsienti qanday o'zgaradi?

d) Nok narxi 20 foizga tushsa byudjet chizig'i yotiqligi aniqlansin.

e) Iste’molchi 2 kg nokdan voz kechsa uni qancha kg olma bilan almashtiradi?


7. Birinchi ne’mat narxi 1500 som. Ikkinchisiniki – 3000 som. Iste’molchi daromadlari R1= 15000, R2 = 18000, R3 = 30000

Naflik funksiyalari

1) U1 X1X2

“Daromad-iste'mol” chizig'i chizilsin.



7. MAVZU . DAROMAD SAMARASI VA ALMASHTIRISH SAMARASI.
Reja:


  1. Daromad – iste`mol chizig`i

  2. Normal tovarlar uchun daromad samarasi va almashtirish samarasi

  3. Past kategoriyali tovarlar uchun daromad samarasi va almashtirish samarasi


Umumiy naflik – iste'mol qilingan ne’matlardan olingan jami naflik.

Chekli naflik – oxirgi yoki navbatdagi birlik ne’matni iste'mol qilishdan olinadigan naflik.

Chekli naflikning kamayish qonuni - biror-bir ne’matdan har birlik qo'shimcha iste'mol (boshqa ne’matlar iste'moli hajmi o'zgarmaganda) oldingisiga nisbatan kamroq naf berib borishi tushuniladi.

Naflik funksiyasi – iste'mol qilingan ne’matlar miqdorining o'zgarishi natijasida olinadigan naflikni o'zgarishini ifodalovchi funksiya. ; U – naflik; x1x2…xn – iste'mol qilingan ne’matlar miqdorlari.

Ne’matning chekli nafligi naflik funksiyasidan ne’mat miqdori bo'yicha olingan xususiy hosilaga teng:

MUxi – i- ne’matning chekli nafligi, bu yerda i=1,2,3……n.

Pi – i- ne’matning narxi.



Funksional talab – tovar sifatiga bog'liq bo'lgan talab.

Nofunksional talab – tovar sifatiga bog'liq bo'lmagan omillarga asoslangan talab.

Ko'pchilikka qo'shilish samaradorligi – bu iste’molchi talabining o'sish samarasi bo'lib, ko'pchilik sotib oladigan tovarni umumiy qabul qilingan me’yorlarga ko'ra sotib olish.

Snoba samarasi – talabning o'zgarish samarasi bo'lib boshqalar iste'mol qilgani uchun iste'mol qilinadi.

Veblen samarasi – tovarning narxi juda yuqori bo'lganligi bilan bog'liq bo'lgan iste'mol talabining o'sish samarasi.

Chayqovchilik muhiti talabi (spekulyativ) – narxni kelajakda ortishining kutilishi tovarga bo'lgan talabning bugungi kunda ortishiga olib keladi (tovarni bugungi kunda iste'mol qilishdan naflik ortadi).

Noratsional talab – bu rejalashtirilmagan talab bo'lib, shaxsning hozirgi hoxishi, kayfiyati, injiqligi o'zgarishi bilan vujudga keladigan vaqtinchalik talab.

Befarqlik chizig'i – bir xil darajadagi naflik beruvchi ne’matlar miqdorlari kombinatsiyalarini ifodalovchi egri chiziq.

Orindosh ne’matlarning chekli almashtirish normasi (marginal rate of substitution) – umumiy naflik darajasi o'zgarmaganda iste’molchi bir birlik birinchi ne’matni qancha birlik ikkinchi ne’mat bilan almashtirishini ko'rsatadi:

Bu erda: MRS – birinchi ne’mat bilan ikkinchi ne’matni chekli almashtirish normasi;

MU1 va MU2 – mos holda birinchi va ikkinchi ne’matning chekli nafliklari.

Byudjet – iste’molchining ma’lum vaqt oraliida oladigan barcha daromadlari yiindisi.

Byudjet chizig'i – byudjetni to'liq sarflash sharti bilan iste’molchi sotib oladigan tovarlar kombinatsiyalarini ifodalovchi chiziq. Byudjet chegarasi tenglamasi quyidagicha yoziladi:
Bu erda: R – daromad;

P1, P2 – 1-2-tovarlar narxi;

X1, X2 – sotib olinadigan 1-2-tovarlar miqdori.

Byudjet chizig'ini befarqlik chizig'i bilan urinish nuqtasi iste’molchining muvozanat holatini bildiradi.



Grafikdagi ko'rinishi quyidagicha:

Ne’matlarning bir-birini o'rnini bosishi-- ne’matlarning bir-birini o'rnini bosish zonasi deb - bir ne’mat bilan ikkinchi ne’matni samarali almashtirish mumkin bo'lgan oraliqga aytiladi

O'rindosh tovarlarni almashtirish samarasi – iste’molchining iste'mol majmuasiga kiruvchi ne’matlardan birining narxi o'zgarishi natijasida iste'mol tarkibining o'zgarishi.

Daromad samarasi – iste'mol majmuasiga kiruvchi ne’matlardan birining narxi o'zgarishi natijasida hosil bo'lgan real daromad hisobidan iste'mol tarkibini o'zgarishi.

Almashtirish va daromad samarasi
(X1-X2) – almashtirish samarasi

(X3-X2) – daromad samarasi



(X3-X1) – umumiy samara

(X3-X1) (X2 – X1) (X3 – X2)


Iste’molchi tanlovi masalasi. Iste’molchining naflik funksiyasi 2 ta tovar uchun berilgan U(X1X2), daromadi R bo'lsa va P1 va P2 – 1-2-tovar narxlari ma’lum bo'lganda iste’molchi 1-2-tovardan shunday X1 va X2 miqdorda sotib olsinki, ular iste’molchining naflik funksiyasini maksimal qiymatga erishishini ta’minlasin.
Engel chiziqlari – iste'mol qilingan tovarlar miqdorini iste’molchi daromadining o'zgarishidan bog'liqligini ko’rsatuvchi chiziq.
Oliy kategoriyali tovar – daromad oshganda talab oshib ketadigan tovarlar.
Normal tovarlar – daromad oshganda talab oshadigan tovarlar.
Past kategoriyali tovarlar – daromad oshganda talab kamayadigan tovarlar.

Mavzuga doir masalalar
1. Ikkita X va Y tovarlarning naflik funksiyasi berilgan U=XY. Iste’molchi daromadi 1200 somga, tovarlar narxi esa 30 som va 40 somga teng bo'lsa, muvozanat tovarlar majmuasi va naflik qiymati aniqlansin.

Maksimal naflik qiymati

U = 20 × 15 = 300

Javob: X tovardan 20 birlik, Y tovardan 15 birlik va naflik 300 yutilga teng.
2. Naflik funksiyasi U = XY. Y tovar narxi 2 som, iste’molchi daromadi 40 somga teng. X tovarning narx 5 somdan, 4 somga pasaydi. Berilgan shartdan foydalanib almashtirish samarasi, daromad samarasi va umumiy samara topilsin.
X= 4 va Y =10. Birinchi naflik U= 40 birinchi befarqlik chizig'i tenglama orqali izohlanadi. Narx Px= 4 som bo'lganda 2Y+ 4X = 40ga teng bo'ladi.
U2 = 10×5=50

Birinchi naflikni ta’minlovchi Y va X qiymatlarini topamiz.

C = 35,8; Y=8,95; X=4,47

Daromad samarasi (5-4,47) =0,53

Almashtirish samarasi (4,47-4) =0,47

Umumiy samara (5-4) =1

Ikkinchi usulda birinchi befarqlik chiziq tenglamasi, ya’ni hosila olib, uni yangi narxlar nisbatiga tenglashtiramiz.
3. Nurmuhammadning 2 ta oti va 3 ta sigiri bor. Ot narxi sigir narxiga teng. Ot va sigirning chekli nafliklari quyidagi jadvalda berilgan. Muvozanat majmua miqdori aniqlansin.




Otning chekli nafligi

Sigirning chekli nafligi

1

60

50

2

50

40

3

30

20

4

10

20


Download 0,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish