«mikroiqtisodiyot»



Download 0,55 Mb.
bet4/16
Sana16.12.2019
Hajmi0,55 Mb.
#30521
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
Bog'liq
2 5280882201347490945


7600=8200-X

X=600

Yangi taklif funksiyasi



QS=2000+P-600=1400+P

QD=20000-2×6200=7600 kg.

Ko'rinib turibdiki, istе’molchilar tomonidan bildirilayotgan talab hajmi 400 kgga qisqarmoqda.

QD=8000-7600=400.

Ushbu istе’molchilar o'z ehtiyojlarini o'rinbosar tovar orqali ta’min etishga harakat qilib tovuq go'shtiga bo'lgan talabning o'zgarishiga sababchi bo'ladilar. Tovuq go'shtiga bo'lgan talab quyidagicha o'zgaradi:



Istе’molchilar soni o'zgarmasdan oldin tovuq go'shti bozoridagi muvozanat holatni aniqlaydigan bo'lsak, taklif va talab funksiyalarini o'zaro tеnglashtirib muvozanatlik paramеtrlarini topamiz:

Qe=QS=QD

24000-2P=4000+3P

20000=5P

Pe=4000 som.

Qe=4000+3×4000=16000 kg.

O'zgargan talab funksiyasi QD=24000-2P+400=24400-2P



QD=Qs

24400-2P=4000+3P

20400=5P

P=4080 som Qe=4000+3×4080=16240 kg.

Q=240 kg.


Mustaqil ishlash uchun masala va topshiriqlar
1. Shakar bozori muvozanat holatga yaqin holatda. Muvozanat narx 1300 so’m. Mahsulot hajmi 10 000 kg. 1 kg. shakar narxi 1200 so’m bo’lsa, talab ortib 12000 kg., taklif 9000 kg. tashkil qildi. Shakarga bo’lgan talab va taklif funksiyalari aniqlansin. Davlat 1 kg shakar narxini 1250 so’m qilib belgiladi. Davlatning narx siyosati qanday oqibatlarga olib keladi?

2. Talab va taklif funksiyalari to’g’ri chiziq ko’rinishida. Muvozanat narx 10 000 so’mga, muvizanat hajm esa 3600 ga teng. Narx 8 000 so'm bo’lganda talab hajmi 40 000 tani tashkil etadi. Agar narx 12 500 bo’lsa, taklif hajmi aniqlansin.

3. Bozordagi taklif funksiyasi A tovar uchun QS=4P-2000 ga teng. Avval bu bozordagi talab hajmi Q=19000-2P ko’rinishida edi. So’ngra esa reklama tufayli 11000-2P ga ortdi. Bozorning oldingi va hozirgi muvozanat parametrlarini toping.



4. Talab funksiyasi QD=P2-70P+400, taklif funksiyasi esa QS=30P-600 ga teng bo’lsin.

A) Bozorning muvozanat parametrlari aniqlansin.



B) Talab va taklif funksiyalarini grafikda aks ettiring.

5-MAVZU. TALAB VA TAKLIF ELASTIKLIGI.

Reja:


  1. Elastiklik to`g`risida tushuncha

  2. Talab va taklifning narx bo`yicha elastikligi

3.Talabning daromad bo`yicha elastikligi
Tovarlarga bo'lgan talab, tovarlar narxi, iste’molchilar didi, daromadiga va boshqa tovarlar narxiga ta'sir ko'rsatadi.

Baho clastikligi kocfficienti (lR) tovarga bo'lgan talab hajmini uning bahosini bir foizlik o'zgarishi shairoitida foizli o'zgarishini ko'rsatadi. Talab bahoga o'zaro teskari bog'liq ekan, baho elastikligi koeffitsienti manfiy bo'ladi. Lekin qoidaga ko'ra, koeffisientning faqat absolyut miqdori olinadi.

Agar elastiklik koeffisienti birdan katta bo'lsa, (1R F 1) ushbu mahsulotga bo'lgan talab elastik bo'ladi. Agar (lRrl)bo’Isa, noelastik talab, agar 1R = 1 bo'lsa, talab birlik elastiklikda bo'ladi.

Absolyut elastik bo’lmagan sharoitda (1R = 0) talab egri chizig'i ordinata o’qiga, talab absolyut elastik bo'lgan sharoitda esa abcissa o’qiga parallel boladi(IR = »).

Talab elastikligi funkciyasi narxga nisbatan o'zgaradi. Yuqori narxlarda talab elastik. narx past bo'lganda noelastik bo'ladi. Talabning balio bo'yicha elastikligi tovarni sotishdan tushgan umumiy tushum hajmiga ta'sir ko'rsatadi. Agar talab noelastik bo'lsa, narx qaysi yo’nalishda o'zgarsa sotuvchining umumiy tushumi ham xuddi shunday o'zgaradi. Birlik elastiklikda bo'lsa, tushum o'zgarmaydi. Elastik talabda esa yuqorida qayd etilgan kattaliklar qarama- qarshi yo’nalishda o'zgaradi, ya’ni narx oshsa, tushum kamayadi. Biror tovarning o’rnini bosuvclii tovarlar qancha ko'p bo'lsa, ushbu tovarning baho elastikligi ham yuqori bo'ladi. Elastiklikka o’rganilayotgan vaqt oralii ham ta’sir ko'rsatadi. Agar u qanchalik uzoq davom etsa, talabning baho elastikligi shuncha yuqori bo'ladi.

Talabning daromad bo'yicha elastiklik koeffisienti (l() iste’molchining daromadi hajmini o'zgarishi hisobiga mahsulotga bo'lgan talab hajmini ta’siri darajasini ko'rsatadi.

Agar 1 hajm nisbiy bo'lsa. mahsulotlar sifatsiz bo'ladi, sifatli mahsulotlar esa koeffisientning salbiv hajmi bilan farqlanadi. Ularni birlamchi eng kerakli predmetlar tarkibiga kiritish niumkin (Or 1; r I), ikkinchi zaruriyatli (I > = I) va ortiqcha boylik (I F I).

(IM1) - kesilish elastiklik koeffisienti bo'lib, bitta tovariti (x) boshqa tovar bahosi (u) o'zgarishi hisobiga talab hajmi reaksiya darajasini xarakterlaydi. Beiilgan koeffisient hajmi tovarlarning o'zaro aloqasiga bog'liq. Ular bir-birini o’rnini bosa oladigan (I xu T o) bir-birini to’ldira oladigan (I ro) va neytral (1 - o) bo’lishi mumkin.

Taklif elastikligi tovarlarga bo'lgan bahoni o'zgarishini va taklif hajmini ko'rsatadi. Taklif elastikligi koeffisietini aniqlashda vaqt omili nisihim ro’I o’ynaydi. Tovar ishlab chiqaruvchilarning vaqti qancha uzoqlashsa, shunchalik bahoni o'zgartirish imkoniyatiga ega.
Mashulotning maqsadi.

  1. Baho elastikligi nima ekanligini tushunish.

2. Elastik, noelastik va birlik elastiklikda bo'lgan talab mohiyatini tushunish.

3. Talabning daromad bo'yicha elastikligini va uni hisoblashni aniqlash.

4 Talabning daromad bo'yicha elastikligini va uni hisoblashni aniqlash.

5. Talabning kesilish elastiklik koeffisientini o’rganish va ushbu koeffisientni bir- birining o’rnini bosa oladigan, bir-birini toidiradigan va neytral tovarlar bilan solishtirish.

6. Taklif elastikligi, uning formulasi va vaqt omilining ta’sirini aniqlash.

Asosiy termin va tushunchalar.

1. Baho elastikligi birdan katta, ya’ni talab hajmi bahoga nisbatan yuqori darajada.

2. Talab hajmini uning bahosini bir foizlik o'zgarishi sharoitida foizli o'zgarishini ko’rsatuvchi koeffisient.

3. Baho elastikligi birga teng, ya’ni baho va talab hajmi bir xil darajada o'zgaradi.

4. Shunday tovarlarki, talab hajmi iste’molchilarning daromadi oshganda o’sadi. Shunday tovarlarki, talab hajmi iste’molchilarning daromadi oshganda kamayadi.

5. Talabning daromad bo'yicha elastikligi birdan katta, ya’ni ushbu tovarlarga bo'lgan ehtiyoj, iste’molchi daromadidan ham yuqori.

6. Mahsulot bahosining I% ga o'zgarishi, uning taklifini necha %ga o'zgarishini anglatadi.

7. Baho elastikligi birdan kichik, ya’ni talab hajmi bahoga nisbatan past darajada.

8. Iste’molchilar daromadi hajmini o'zgarishi hisobiga mahsulotga bo'lgan talab hajmining foizli o'zgarishi.

9. Bitta tovarni boshqa tovar bahosi o'zgarishi hisobiga talab hajmining foizli o'zgarishi.

10. Tovarning narxi o zgarmagan holda, unga bo'lgan talab hajmining o'zgarishi.

11. Narx o'zgarishi natijasida talab hajmining o'zgarmasligi.

12. Bir tovar narxining o'zgarishiga, ikkinchisining esa unga bo'lgan talab hajmini o'zgarishga togri mutanosiblikda bo'lgan tovarlar.

13. Bir tovar narxining o'zgarishiga, ikkinchisining esa unga bo'lgan talab hajmini o'zgarishiga teskari mutanosiblikda bo'lgan tovarlar. i

  1. Elastik talab.

  2. Talabning baho bo'yicha elastikligi. .

3. Birlik elastiklikda.

4. Normal tovarlar.

5. Sifatsiz tovarlar.

6. Zeb-ziynat buyumlari

7. Taklifning baho bo'yicha elastikligi

8. Noelastik talab.

9 . Talabning daromad bo'yicha elastikligi

10. Kesilish elastiklik koeflicienti.

11. Mutloq elastik talab

12. Mutloq noelastik talab.

13. Bir-birini to’Idiruvchi tovarlar.

14. O‘rinbosuvchi tovarlar
Mavzuga doir masalalar
1. Tovuq go'shti va mol go'shtining kеsishgan talab elastikligi Еtm=+0.28 ga tеng bo'lsin. Agar mol go'shtining narxi 20 foizga ko’tariladigan bo'lsa, tovuq go'shtiga bo'lgan talab nеcha foizga oshishini aniqlang?

Yechimi:

Kеsishgan talab elastikligi formulasidan foydalansak, Еtm=%Qt/%Pm, ushbu tеnglikka ega bo’lamiz 0,28=Q%/20%. Mazkur tеnglikni yеchib, Q%=0,28×20=5,6 qiymatga ega bo’lamiz. Dеmak, mol go'shtining narxi 20 foizga ko’tarilsa, tovuq go'shtiga bo'lgan talab 5.6 foizga oshar ekan.


2. X tovarga bo'lgan talab funksiyasi ushbu ko'rinishda bеrilgan:

Qx=18-Px+2Py

Y tovarning narxiga bog'liq X tovarga bo'lgan kеsishgan talab elastikligini toping, agar ularning narxlari 4 va 3 dollarni tashkil etadigan bo'lsa.


Yechimi:

Qx=18-4+2×3=20

Qx/Py=2



Exy=Py/Qx× Qx/Py=3/20×2=0.3
3. Aytaylik biror tovarga bo'lgan talab funksiyasi quyidagicha bеrilgan bo'lsin:

Q=245-3.5P

Agar tovarning narxi 10 dollarga tеng bo'lsa, narxga bog'liq talab elastikligini aniqlang.

Elastiklik koeffisеnti hisoblash uchun biz tovarning narxi (P), hajmi (Q) va dQ/dP larni bilishimiz lozim bo'ladi. Tovarning narxi 10 dollar bo'lganda,

Q=245-3.5×10=245-35=210.

dQ/dP=-3,5.

Endi esa, aniqlangan raqamlarni elastiklik formulasiga qo'ysak, quyidagi natijani olamiz:



Mazkur -0.167 raqami shuni anglatadiki, agar tovarning narxi 1%ga o'zgarsa talab hajmi 0.167 %ga o'zgarishini bildiradi. Bundan shunday xulosa kеlib chiqadiki, tovarning narxi 10 dollar bo'lganda talab noelastikdir.
4. Biror A tovarga bo'lgan talab funksiyasi ushbu ko'rinishda bеrilgan: QD=100-0.5P

Tovar narxi P nеcha somni tashkil etganda tovar elastik va noelastik bo'ladi?


Yechimi:

Narxga bog'liq chizig'i talab elastikligini topish formulasidan foydalanamiz: Elastiklik koeffisiеnti birdan katta bo'lsa talabni elastik, birdan kichik bo'lsa noelastik dеb yuritilishini esga olgan holda, qaysi narxda talab elistikligi 1 ga tеng bo’lishini topib olamiz.


Dеmak, tovar narxi 100 dan kichik bo'lsa, talab noelastik bo'ladi, 100 dan katta bo'lsa elastik boladidеb xulosa qilish mumkin.

5. Talab funksiyasi quyidagi ko'rinishda bеrilgan:

QD=60-4P

Nе’matning narxi nеcha somga tеng bo'lganda, elastiklik koeffisiеnti -2 ga tеng bo'ladi?

;

-120+8P=-4P



-120=12P

P=10
Mustaqil ishlash uchun masala va topshiriqlar





  1. Jadvaldagi ma’lumotlar asosida talab va taklif elastikligini hisobiahg.




Taklif

elastikligi

Taklif etilgan

mahsulot

miqdori

Mahsulot

bahosi

Talab etilgan

mahsulot

miqdori

Talab

elastikligi




28000

10

10000







22500

9

13000







17000

8

17000







13000

7

22000







11000

6

29000





2. Quyidagi jadvalda iste'mol tovarlari, pivo va vinoga bo'lgan talabning baho va kesilish boyicha elastiklik koeffisientlari berilgan.

Tovar

Koeffitsient




1

Baho elastikligi




Talabga nisbatan kesilishi

Elastiklik




elastikligi

Iste'mol

tovarlari

Vino

1

pivo


Pivop




| 0.25

X







0.01 !

Istemol tovarlari

0.25


x


0.06





0.01


Vino

1.2


-0,13

X

0 , 27

Pivo

0.85


0.07

0,41

X




Quyidagi savollarga javob bering:

  1. Qaysi tovarlar uchun talab elastik, qaysilari uchun noelastik?

  2. Jadvaldagi iste'mol tovarlari va boshqa tovarlar o'rtasidagi bog'liqlikni qaiday xarakterlash mumkin.

  3. Quyida vinoga bo'lgan talab egri chizig'i ko'rsatilgan.

  4. Quyidagi holatlar uchun ushbu egri chiziqning o'zgarishini ko'rsating.

  5. Agar iste'mol tovarlarining narxi oshsa.

Vinoga bo'lgan talab egri chizigi qanday o'zgaradi.

Taklif elastikligi

Taklif hajmi

Baho




0

2




2

4




4

6




6

8




8

10




10

12




12

14




14

16

3. Jadvalda x tovarga bo'lgan taklif xajmi to'g'risida ma'lumotlar keltirilgan.
Jadval ma'lumotlari asosida:

  1. Taklifiling baho bo'yicha elastikligini hisoblang.

2. Hisoblangan taklif elastikligi bo'yicha tegishli xulosa chiqaring.
4. Avtomabilning eski narxi 5000 som bo'lib,1150 dona avtomabilga talab bildirilgan. Avtomobilning yangi narxi 4500 somni tashkil etib, 1500 dona avtomabilga talab bildirilgan. Avtomobilga bo'lgan talabning baho bo'yicha elastikligini toping.

5. Talab funksiyasi quyidagicha berilgan: QD=24000-6P

Aniqlansin:

A)  Talab elastikiligi.

B)   Narx qanday bo’lganda elastiklik EDP= -0.5 ga teng bo’ladi.

C)   Narx 2000 va 3000 oralig’idagi qaysi qiymatda elastiklik maksimal bo’ladi.


Download 0,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish