Mikroiqtisodiyot va makroiqtisodiyot

 
4.4-rasm. Raqobatlashuvchi firmaning qisqa muddatli oraliqdagi 
harajatlari va foydasi. 
P=MC=MR 
D 
Q 
Q1 
Q* 
Q0 
0 
MC 
C, P хarajatlar 
va narx
ATC 
S 
AVC 
K 
F 
E 
Pe 
A 
B 
S 

---

103 
Raqobatlashgan firma foydasini maksimallashtirish sharti yordamida biz 
firmaning muvozanat holatini belgilovchi nuqtani grafik orqali aniqlashimiz 
mumkin (4.4-rasm). 
Rasmda 
E
nuqta raqobatlashuvchi firmaning qisqa muddatli oraliqdagi 
muvozanat holatini ifodalaydi. Bu nuqtada 
MC
P

bo‗lib, ushbu nuqtada firma 
foydani maksimallashtiradigan ishlab chiqarish hajmi 
*
Q
ga erishadi. 
Rasmda umumiy daromad (
TC
TR

) 
*
0
EQ
P
e
to‗rtburchak yuzasiga, umumiy 
harajat 
*
0
ABQ
to‗rtburchak yuzasiga teng. Umumiy maksimal foyda (
TC
TR
Q


)
(
max

) 
EB
AP
e
yuza bilan ifodalanadi va bu yuza quyidagi formula 
bo‗yicha hisoblanadi: 


Q
ATC
P




.
(4.10) 
Ishlab chiqarish hajmi 
*
Q
dan kichik bo‗lganda 
*
0
Q
Q

chekli daromad chekli 
harajatdan ko‗p demak, ishlab chiqarish hajmini oshirib qo‗shimcha foyda olish 
imkoniyati bor. Rasmda ikki karra shtirxlangan 
SFE
yuza ishlab chiqarish hajmi 
0
Q
ga kamaygandagi yo‗qotilgan foydani ifodalaydi.