Mikroiqtisodiyot

Yangi  o’quv  materialini   mustahkamlash: 

5.Mavzuni  mustahkamlash  uchun  mavzuga oid  tezkor 

savollarni beradi (8-ilova ) 

6. Musta’qil ish sifatida  koordinatalar asosida  talab va 

taklif egri  chiziqlarni chizish va   ularning harakatini  

o’rganish topshiriq  beriladi. Topshiriqni bajarish 

bo’yicha  yo’riqnoma beriladi. (9-ilova ) 

 

Uy vazifasini  

taqdim etadi 

Savollarga javob 

beradilar. 

Mavzu  nomi va 

rejasini yozib 

oladilar. 

Diqqat  qiladilar. 

Savollarga javob 

beradilar. 

 

 

 

Yozadilar hamda 

tinglaydilar.  

Grafiklarni , egri 

chiziqlarni 

chizishni  

o’rganadi va 

bajaradi. 

 

 

 

 

 

 

 

Savollarga javob 

beradi. 

Topshiriqni 

bajaradi. 

3- bosqich. 

Yakuniy  

bosqich.  

(5 min) 

Mashg’ulot yakuni: 

1.Faol  ishtirok  etgan  o’quvchilarni  baholaydi  va  

rag’batlantiradi.  

2. Uyga vazifa sifatida mavzuni  Yo’ldoshevning   

“Iqtisodiyot  nazariyasi”darsligidan mavzuni o’qib INSERT  

usulida    tahlil   qilib  kelish  vazifa qilib beradi.  

 

Baholari bilan 

tanishadilar. 

 

 Uyga vazifani 

yozib oladi. 

 

---

 

10 

TAYANCH  SO’Z  VA  IBORALAR: 

Talab, Taklif, Talab qonuni, Taklif qonuni, Talabga ta’sir  etuvchi omillar, 

Taklifga ta’sir etuvchi omillar, Talab egri chizig’i,  Taklif egri chizig’i, Bozor 

muvozanati, Muvozanat narx, muvozanat miqdor, talab va taklifning to’rt 

qoidasi. 

Ilova  №1 

 

Nazorat  savollari: 

 

1.  Iqtisodiyot tushunchasini  ta’riflang. 

2.  Mikroiqtisodiyot va makroiqtisodiyot tushunchalarini ta’rilang va farqini ayting. 

3. Mikroiqtisodiyotning bilish uslublarini sanab o’ting va izohlab bering. 

4. Mikroiqtisodiyot faninig  predmeti va vazifalarini  ko’rsatib bering. 

5. Mikroiqtisodiy ko’rsatkichlarni sanab o’ting va izohlab bering. 

6. Mikroiqtisodiyot fanining predmetini ayting.  

7. Mikroiqtisodiyot fanining vazifalarini ko’rsating. 

8. Ilmiy bilish uslublarini izohlab bering va misolllarda yoriting. 

a) Dialektik, 

b) ilmiy abstraksiya, 

v) deduktiv va induktiv 

g) tarixiylik va mantiqiylik, 

d) tahlil va sintez, 

e) matematik va statistic, 

j) eksperiment. 

9. Mikroiqtisodiy ko’rsatkichlarga ta’rif bering 

a)  foyda  

b) daromad; 

v) narx 

g) xarajat: 

d) samaradorlik; 

e) mehnat unumdorligi; 

Ilova №2 

 

FAOLLASHTIRISH UCHUN SAVOLLAR: 

 

1.Talab tushunchasiga   ta’rif  bera  olasizmi? 

2.Talabning turlarini  farqlay olasizmi? 

3.Talab qonunini  izohlab bera  olasizmi? 

4. Talabga ta’sir etuvchi omillarni  ko’rsata olasizmi?  

5.Taklif  tushunchasiga   ta’rif  bera  olasizmi? 

3. Taklif qonunini  izohlab bera  olasizmi? 

4. Taklifga  ta’sir  etuvchi  omillarni  ko’rsata olasizmi?  

 

 

 

 

---

 

11 

Ilova №3 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.ISTE’MOLCHI 

DIDI 

2.ISTE’MOLCHI  

DAROMADLARI 

 

TALAB-  

to’lovga qobil 

ehtiyoj bo’lib, 

iste’molchining 

sotib olish 

istagini 

bildiradi. 

TALABGA  

TA’SIR  

QILUVCHI  

OMILLAR 

 

TALAB   

QONUNI - 

bozordagi  talab 

narxga  nisbatan  

teskari 

mutanosiblikda 

o’zgaradi 

 

3.ISTE’MOLCHI 

DAROMADLARI 

 

 

4. NARX  

O’ZGARISHINING  

KUTILISHI. 

 

 

Tb= Q* 1/P 

Tb-talab 

Q- mahsulot 

miqdori

. 

P-  NARX 

 

---

 

12 

Ilova №4 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.ISHLAB 

CHIQARUVCHILAR 

SONI 

2.RESURSLAR 

NARXI 

 

TAKLIF-  

Muayyan tovarni,  

ma’lum miqdorda, 

muayyan  narxda  

sotish  istagi bo’- 

lib ishlab 

chiqaruvchi  

tomonidan  

namoyon  bo’ladi. 

TAKLIFGA  

TA’SIR  

QILUVCHI  

OMILLAR 

 

3.ISHLAB 

CHIQARISH 

TEXNOLOGIYASI 

 

4. NARX  

O’ZGARISHINING  

KUTILISHI. 

TAKLIF 

QONUNI - 

bozordagi  taklif 

narxga  nisbatan  

to’g’ri 

mutanosiblikda 

o’zgaradi 

 

 

Tf= Q* P 

Tf-taklif 

Q- mahsulot 

miqdori

. 

P-  NARX 

---

 

13 

Ilova №5 

 

 

 

 

 

 

 

 

P 

P 

D 

S 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Q 

Q 

 

 

 

 

Ilova №6 

 

 

 

 

 

 

 

Ilova №5 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

TALAB  EGRI  CHIZIG’I –talab miqdori   o’zgarishining  

narxga  nisbatan  bog’liqligini  ko’rsatadi. Talab egri 

chizig’I  talab oshsa   chapga va yuqoriga, talab  kamaysa 

o’ngga  va pastga  siljiydi. 

 

TAKLIF  EGRI  CHIZIG’I –taklif miqdori   

o’zgarishining  narxga  nisbatan  bog’liqligini  ko’rsatadi. 

Taklif  egri chizig’i  taklif  oshsa   chapga va pastga, taklif  

kamaysa o’ngga va yuqoriga  siljiydi. 

 

Muayyan narxda  talab va taklif miqdori  bir 

biriga mos tushib, bozorda  mahsulotning 

yetishmovchiligi yoki ortiqchaligi  kuzatilmasa  

bozor   muvozanat holatida  bo’ladi.  Bu  holatda  

talab va taklif egri  chiziqlari  bir biri bilan 

tutashgan nuqtada  namoyon bo’ladi. 

---

 

14 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

P 

 

D 

S 

A-bozor muvozanati. 

 

Pa- muvozanat narx. 

                                                                                          Qa- muvozanat  miqdor 

 

A 

Pa 

P- narx 

 

Q- miqdor 

 

D – talab egri  chizig’i 

 

S – taklif  egri  chizig’i 

 

Q                                      

                                        Qa 

 

Ilova №7 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Talab va taklif 

egri  chiziqlari 

tutashgan 

nuqtaning   

vertical o’qdagi 

aksi 

MUVOZANAT  

NARXINI  

ko’rsatadi. 

Talab va taklif 

egri  chiziqlari 

tutashgan 

nuqtaning   

vertical o’qdagi 

aksi 

MUVOZANAT  

MIKDORNI  

ko’rsatadi. 

 

TALAB VA  TAKLIFNING  

TO’RT  QOIDASI. 

1-qoida 

Talab  oshsa  

muvozanat narx va 

muvozanat  miqdor  ham  

oshadi

 

2-qoida 

Talab  kamaysa  

muvozanat narx va 

muvozanat  miqdor   

kamayadi

 

---

 

15 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ilova №7 

 

Tezkor savollar: 

1.To’lovga qobil ehtiyoj  bu nima? 

2. Iste’molchi didi, daromadi, ularning soni va narx o’zgarishining kutilishi  bu  qaysi 

ko’rsatgichga ta’sir etuvchi omillar? 

3. Narxga nisbatan teskari mutanosiblikda  o’zgaruvchi iqtisodiy  kategoriya bu 

nima?(qaysi qonun)? 

4.Tovarni  muayyan  narxda, ma’lum  miqdorda, mayyan bir vaqtda  sotish istagi bu nima? 

5. Narxga nizbatan to’gri mutanosiblikda o’zgaruvchi kategoriya bu nima? 

6. Texnologiya darajasi, resuslar narxi, raqobatchilar soni va  narx  o’zgarishining kutilishi 

qaysi ko’rsatgichga ta’sir etuvchi omillar? 

7.Talab miqdori va narxning bog’liqligini ifoda etuvchi egri chiziq qaysi ? 

8.Talab oshsa talab egri chizig’I qanday o’zgaradi? 

9.Talab kamaysa egri chiziq qanday o’zgaradi? 

10.Taklif  miqdori va narxning bog’liqligini ifoda etuvchi egri chiziq qaysi ? 

11.Taklif  oshsa talab egri chizig’I qanday o’zgaradi? 

12.Taklif  kamaysa egri chiziq qanday o’zgaradi? 

13. Muayyan  narxda  talab va taklif miqdori bir biriga mos tushib  bozorda mahsulotning 

ortiqchaligi yoki yetishmovchiligi kuzatilmasa  bu qanaqa holat? 

14. Muvozanat holatida  talab oshsa  muvozanat  narx qanday o’zgaradi? 

15. Muvozanat holatida  talab oshsa  muvozanat miqdor  qanday o’zgaradi? 

16. Muvozanat holatida  talab kamaysa  muvozanat  narx qanday o’zgaradi? 

17. Muvozanat holatida  talab kamaysa  muvozanat miqdor  qanday o’zgaradi? 

18. Muvozanat holatida  taklif  oshsa  muvozanat  narx qanday o’zgaradi? 

19. Muvozanat holatida  taklif oshsa  muvozanat miqdor  qanday o’zgaradi? 

20. Muvozanat holatida  taklif  kamaysa  muvozanat  narx qanday o’zgaradi? 

21. Muvozanat holatida  taklif kamaysa  muvozanat miqdor  qanday o’zgaradi? 

22. Bozor muvozanatida talab va taklif tenglashgan miqdor bu nima? 

23. Bozor muvozanatida talab va taklif  miqdorlari mos tushgan narx  bu nima? 

 

 

Ilova №8 

 

Individual  ishlash uchun  topshiriq : 

 

1. Jadvaldan foydalanib  taklif egri  chizig’ini  koordinata   chizig’ida  joylashtiring 

3-qoida 

Taklif  oshsa  

muvozanat narx  

pasayadi,  muvozanat  

miqdor  oshadi

 

4-qoida 

Taklif  kamaysa   

muvozanat narx  oshadi,  

muvozanat miqdor  

kamayadi

 

---

 

16 

2. Jadvaldan foydalanib  talab egri  chizig’ini  koordinata   chizig’ida  joylashtiring 

 

Bir birlik mahsulot narxi. 

Mahsulotga  talab miqdori 

10 

10 

8 

20 

6 

30 

4 

40 

2 

50 

 

 

Bir birlik mahsulot narxi. 

Mahsulotning  taklifi  miqdori 

10 

60 

8 

50 

6 

35 

4 

20 

2 

5 

 

Topshiriqni bajarish yo’riqnomasi. 

 

1.  Daftaringizga  koordinata  o’qining  musbat tomonini  chizing. 

2.  Koordinata o’qining vertical chizig’ida   narxni (P)  gorizontal o’qida  miqdorni (Q)  

ni  joylashtiring. 

3.  Koordinata o’qlarida   masshtab asosida  o’sib borish tartibida  raqamlarni 

joylashtiring. 

4.  Koordinata  o’qida   nuqtalarni joylashtiring  va ularni tutashtiring. 

5.  Hosil bo’lgan egri chiziqlarni tegishli harflar bilan belgilang.  

 

Ilova №9 

 

Uyga  vazifa  

B.N Yo’ldoshev “Iqtisodiyot nazariyasi” darsligidan  mavzuni INSERT texnikasi 

yordamida  o’qib tahlil qilish, 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

INSERT –inglizcha so’zdan olingan bo’lib,interfaol belgilash,samarali o’qish, 

fikrlash ma’nolarini  anglatadi.Ya’ni samarali o’qish va fikrlash maqsadida  matnda 

belgilar qo’yish hisoblanadining interfaol tizimi hisoblanadi. 

Matnni  belgilash tizimi: 

(√) – Mening  bilganimni  tasdiqlovchi  axborot. 

(+) – men uchun yangi  axborot ; 

(−) – Mening bilganlarimga zid axborot; 

(?) – Meni  o’ylantirib qo’ydi.Bu bo’yicha menga qo’shimcha axborot  kerak 

Amaliy  ish  va  kitob bilan  ishlash  metodi doirasida  qo’llaniladigan  o’qitish 

texnikasi bo’lib, o’quv materialini o’zlashtirish  va mustahkamlash, kitob bilan 

ishlash hamda  tanqidiy  fikrlash  ko’nikmalarini   shakllantirish  maqsadida 

foydalaniladi. 

 

 

---

 

17 

 

 

 

ADABIYOTLAR    RO’YXATI: 

1.Salimov.B.T Hamdamov.S, O’Roqov Sаlimоv.B.T, Hаmdаmоv.S, O’Rаqоv.N.I . 

MikRoiqtisodiyot.”Ijod dunyosi” nashRiyoti 2003 yil. 

2.EgambeRdiyev.E MikRoiqtisodiyot. «Ilm ziyo» nashRiyoti. Toshkent-2005 

     3.XudoybeRdiyev.Z,  Homitov.K    TadbiRkoRlik  va  biznes    asoslaRi.  Toshkent  -

2009yil. 

     4.ShakaRov.A.B 

AbdukaRimov.F.B. 

TyRdibekov.H.I, 

“MikRoiqtisodiyot”  

Toshkent 2009 yil. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

18