Mikroiqtisodiyot makroiqtisodiyot” fanidan o‘quv-uslubiy majmua bilim sohasi

bu iqtisodiyotning uzoq vaqt davomida yuqori sur’atlar bilan o‘sib borishidir.

Haqiqiy iqtisodiy o’sish	Real Ekonomic rost	Реальный экономический рост	statistika organlari tomonidan muntazam nashr etiladigan YaIM yoki boshqa makroiqtisodiy ko’rsatkichlarning haqiqiy yillik ko’payishidir.
Potentsial iqtisodiy o’sish	Potential economic rosta	Потенциал экономического роста	iqtisodiyot o’sishi mumkin bo’lgan tezlikdir.Potentsial iqtisodiy o’sishni ta’minlovchi omillar bo’lib quyidagilar hisoblanadi: - resurslarning ko’payishi; - samaradorlikni oshishi.
Ish o‘rni	Job vacancy	Рабочее местр	tegishli ravishda jihozlangan va ish qurollari bilan ta’minlangan, miqdor va sifat tavsiflariga ega bo‘lgan, belgilangan mehnat me’yoriga ko‘ra ishlab chiqarish topshirig’i yoki funktsiyasini bajaruvchi xodimning yoki yagona ishlab chiqarish topshirig’ini yoxud texnologiya jihatdan ajralmas funktsiyani bajaruvchi xodimlar guruhining mehnat faoliyati amalga oshadigan makon tushuniladi. tovar va xizmatlar ishlab chiqarish uchun zarur resurslar. Asosiy ishlab chiqarish omillari bo’lib mehnat va kapital hisoblanadi. Kapital – bu xodimlar foydalanadigan ishlab chiqarish qurollari: quruvchi uchun qurilish krani, hisobchi uchun kalkulyator, ushbu kitob muallifi uchun shaxsiy kompyuter. Mehnat – bu odamlar ishga atagan vaqtdir. Biz kapitalni ifodalash uchun K va mehnatni ifodalash uchun L sidan foydalanamiz.
Import	import	импорт	mamlakat ichki bozorlarida sotish uchun chet el mollarini, kapitalini va texnologiyasini olib kelish. Import xalqaro mehnat taqsimoti natijasidir.
Importga chegaralangan moyillik	Marginal propensity to import	Резервная валюта	importga qilingan xarajatlardagi o’zgarishning YaIM yoki YaMD o’zgarishiga nisbatan ulushi. importga qaratilgan xarajatlar hissasi.
Devalvatsiya	Devalvation	девальвация	qayd qilingan valyut kursi tizimi amal qilayotgan sharoitda hukumat tomonidan milliy valyutaning boshqa valyutalarga nisbatan kursini tushirishga qaratilgan tadbiri. Devalvatsiya to’lov balansi taqchilligini bartaraf qilish, eksportni arzonlashtirish, importni qimmatlashtirish imkonini beradi.
Demping	Demping	демпинг	- tovarlarni tannarxiga qaraganda yoki ichki bozordagiga qaraganda past bahoda eksport qilish.
Rezident	Rezident	резидент	xo’jalik faoliyatida milliy qonunchilikka to’liq amal qiladigan, mazkur mamlakatda ro’yxatga olingan yoki doimiy yashaydigan yuridik yoki jismoniy shasx.
Rezerv valyuta	Reserve value	Резервная валюта	xalqaro hisob-kitob ishlarida, jumladan savdo-sotiq, kredit va investitsiya ishlarida, shuningdek xorijiy valyuta rezervlarini jamlashda qo’llanadigan, jaxon bozorida tan olingan, lekin kelib chiqishi milliy bo’lgan valyuta.
Reeksport	Reeksport	реэкспорт	mamlakatga oldin import qilingan tovarlarni hech qanday savdo-texnologik ishlov bermasdan eksport qilish.
xarid qobiliyati	Cjncumer parity	покупательский паритет	aniq pul birligining bozordagi tarif va narxlar darajasi sharoitida ma’lum miqdordagi tovar va xizmatlarga almashinuv qobiliyati.
O’zgaruvchan almashuv kursi	flexible exchange rate	Меняющийся обменный курс	ichki muvozonatni tiklash maqsadida mamlakat almashuv kursiga ega bo’ladigan xalqaro hisob-kitoblar tizimi.
Qayd etilgan valyuta kursi	fixed exchange rate	Фиксированный курс валюты	Markaziy bank tomonidan valyuta interventsiyasi yordamida ta’minlab turiladigan valyuta kursi.
Xarid qobiliyati pariteti	Purchasing power parity	Паритет покупательной способности	valyutalar almashinuv kurslarining shunday darajasiki, bunda har bir valyutaning xarid qobiliyati tenglashadi.
Rezerv valyuta	Reserve currency	Резервная валюта	xalqaro hisob-kitob ishlarida, jumladan savdo-sotiq, kredit va investitsiya ishlarida, shuningdek xorijiy valyuta rezervlarini jamlashda qo’llanadigan, jaxon bozorida tan olingan, lekin kelib chiqishi milliy bo’lgan valyuta.
Soliq islohoti-	Tax reform	налоговая реформа	Soliq tizimini qayta ko’rish va uni yangilash, moliyaviy munosabatlarning o’zgarishi tufayli yuzaga keladi.
Pulga bo’lgan talab	Demand for money	Спрос на деньги	Uy xo’jaliklari va firmalar tomonidan bitimlarda to’lov vositasi sifatida foydalanish, ko’zda tutilmagan xarajatlar uchun saqlab turish, moliyaviy aktivlar sifatida foydalanib daromad olish uchun jamg’arish maqsadida ega bo’lishga intilgan pul miqdori.
Ochiq bozordagi operatsiyalar	Open market operations	Операции на открытом рынке	Markaziy bank tomonidan davlat obligatsiyalarini (qimmatli qog’ozlarni) tijorat banklari va aholidan sotib olish va ularga sotish bo’yicha operatsiyalardir.
Hisob stavkasi	Annual rate	Годовая ставка	Hisob stavkasi yoki qayta moliyalash stavkasi deb Markaziy bank tomonidan tijorat banklariga beriladigan ssudaning foiz stavkasi tushuniladi.
Majburiy zaxiralar	Compulsory reserves	Обязательные резервы	Bu kredit maqsadlari uchun ishlatilmaydigan bank omonatlarining bir qismidir.
Daromad samarasi	Income effect	Эффект дохода	ishchining ish haqining o’sishi natijasida ish vaqtining qisqarishi hisobidan dam olish vaqtining ortishi.