Mikroiqtisodiyot fanidan savolnoma

Sof joriy qiymat (NPV) - investitsiyalash ob’ektidan foydalanish davrida oldindan qat’iy belgilangan va o’zgarmas foiz stavkasida olinadigan daromadlar va qilinadigan harajatlarning alohida muayyan davrdagi barcha kirim va chiqimlarning diskotlashtirilishi yo’li bilan olingan va ular o’rtasidagi farqni ifodalovchi qiymat
191) Bo`lg`usi qiymat qanday aniqlanadi?
192) Inflyatsiya darajasi investitsiyalardan olinadigan daromadga ta′sir qiladimi? Daromadni oshishi yoki kamayishiga tasir qiladi
193) Yer bozorining o`ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat? Hosildorligi va qulay joylashuvi
194) Yerning narxi qanday hisoblanadi? Yer narxi=Ijara narxi/Foiz stavkasi
195) Absolyut va differensial renta qanday aniqlanadi? Absolut renta-yerning soifatiga bog’liq bo’lmagan holda olinadigan to’lov Differensial renta-yerning sifatiga bog’liq holda olinadigan to’lov
196) Umumiy va qisman muvozanat tushunchalari nimani anglatadi? Umumiy muvozanat- barcha bozorlarning o’zaro tasiri natijasida shakllanadigan muvozanatlilik
197) Teskari aloqa samarasi tushunchasi nimani anglatadi? Bu o’zaro bog’liq bozorlarda narxlar va talab-taklifni o’zgarishi boshqa bozordagi talab-taklif va narxlarni ozgarishiga ta’siridir
198) Umumiy muvozanatni tahlil etish bosqichlari nimalardan iborat? 1.Dastlabki o’zgarish 2.O’zaro orinbosar tovarlar bozorlari 3.O’zaro to’ldiruvchi tovarlar bozorlari 4.Teskari aloqa samarasi
199) Umumiy muvozanat tenglamalar tizimi kim tomonidan ishlab chiqilgan va nimani ifodalaydi? Shveytsariyalik iqtisodchi Leon Valras
200) Ayirboshlash samaradorligi deganda nimani tushunasiz? Ayirboshlanganda ikki tomon ham manfaat ko’rishi kerak
201) Pareto bo`yicha samaradorlik nima va u qanday holatlarda yuzaga keladi? Pareto samarasi-bu bozorda boshqa birovning vaziyatini yomonlashtirmasdan o’zining holatini yaxshilay olmaydi
202) “Edjuort qutisi” orqali nimani aniqlash mumkin? Ikki tovarni ikki kishi yoki ikki omilni ishlab chiqarish jarayonlari o’rtasidagi taqsimlashning barcha mumkin bo’lgan variantlarini aks ettiruvhi grafik.
203) Optimal bitimlar chizig`ining mohiyati nimada? Ikkita iqtisodiy nematni ikki istemolchi o’rtasida samarali taqsimlashning barcha variantlarni aks ettiruvchi to’plam
204) Adolatlilik va samaradorlik tushunchalari bir-biriga mos keladimi? Yo’q
205) Iste′mol imkoniyatlari egri chizig`iga ta′rif bering. Pareto boyicha samarali bo’lgan barcha nuqtalar to’plami orqali iste’mol imkoniyatlari egri chizigidir.
206) Zamonaviy iqtisodiyotda adolatli taqsimotga oid qanday yondashuvlar mavjud? 1)klassik liberalizm 2)utilitarizm 3)egalitarizm 4)roulzian
207) Ishlab chiqarish samaradorligining umumiy muvozanatga qanday aloqasi bor?
208) Umumiy muvozanat va farovonlikni baholash mezonlari orasida qanday bog`liqlik mavjud? Bozor turlari qanday aniqlanadi?
209) Raqobatlashmagan bozorlarda narx va ishlab chiqarish hajmi qanday aniqlanadi? Monopol firma tomonidan o’rnatiladi
210) Bozor hokimiyati deganda nimani tushunasiz? Bozorda korxonalar soni juda ko’p bo’lgan bozor
211) Sof monopoliya deganda nimani tushunasiz? Tarmoqda yagona firma bo’lib har qanday turdagi raqobat mavjud emas. Bozorga kirish deyarli imkonsiz
212) Litsenziya, patent, mualliflik huquqi raqobatga qanday ta`sir ko`rsatadi? Malum firmaning malum darajada bozordagi ulushga ega chiqishida va ayni tovarning xususiyatlari orqali monopol bo’lish imkoni bor
213) Monopoliyaning jamiyat uchun foydali va zararli tomonlarini izohlab bering. Monopoliyani yaxshi tomoni samaradorlik bo’lishi mumkin
Yomon taraflari: raqobat muhiti yo’q, narxlar baland, mahsulot sifati yo’q
214) Monopol narxga soliq qanday ta`sir ko`rsatadi? Narxlar oshishiga olib keladi
215) Lernerning monopol ko`rsatkichi qanday aniqlanadi?. L=(P-MC)/MC=-1/E
216) Xerfendal-Xirshman indeksi nimani ifodalaydi. Tarmoqdagi firmalar ulushini tahlil qilib monopol yoki monopol emasligini organadi
217) Monopol sharoitda narx qanday aniqlanadi? Monopol firma belgilaydi
218) Monopsoniya bozorining xususiyatlari nimalardan iborat? Tarmoqsa yagona istemolchi mavjud boladi
219) Monopsoniya hokimiyati darajasiga qanday omillar ta`sir ko`rsatadi? Taklif elastikligi,monopsoniya ijtimoiy harajatlari
220) Monopsoniya hokimiyati darajasi va taklif elastikligi o`rtasida qanday bog`liqlik mavjud? Taklif eslatik bo’lsa monopsoniya kuchsizlanishi mumkin
221) Monopsoniyaning jamiyat uchun foydali va zararli tomonlari nimalarda namoyon bo`ladi? Zarar tomonlari narxlar barqaror bolmaydi
222) Monopol hokimiyatga ega bo`lgan firmalarning narx belgilash strategiyasi asosini nima tashkil etadi?
223) “Adolatli foyda olishni na`minlaydigan narx” qanday aniqlanadi?
224) Narx belgilashda iste′molchi yutug`ini egallash deganda nima nazarga tutiladi? Narxni muvozanat narxdan baland belgilash
225) Narxlar diskrininatsiyasining qanday toifalari turlarimavjud? 1.Birinchi toifali narx diskriminatsiyasi 2. Ikkinchi toifali narx diskriminatsiyasi 3. Uchinchi toifali narx diskriminatsiyasi
226) Birinchi toifali narx diskriminatsiyasida narx qanday belgilanadi? Iste’molchilar daromadiga ko’ra
227) Birinchi toifali mukammal narx diskriminatsiyasida iste′molchi yutug`i qanday egallanadi? Talab chekli xarajatdan ustun bo’lganda firma ishlab chiqarishini oshirib foydasini orttiradi
228) Ikkinchi toifali narx diskriminatsiyasida narx belgilashning shartlari nimalardan iborat? Istemol hajmi bo’yicha
229) Blokli narx belgilash deganda nimani tushunasiz? Mahsulot turli miqdorlari va paketlari uchun har xil narx o’rnatiladi
230) Uchinchi toifali narx diskriminatsiyasiga ko`ra narxlarni diversifikatsiyalash qanday amalga oshiriladi? Istemolchilar toifalari bo’yicha
231) Xaridorning rezerv narxi qanday o`lchanadi? Istemolchi sotib olishi mumkin bo’lgan maksimal narx rezerv narx deyiladi. Uni belgilashda istemolchining daromadiga ko’ra ideal diversifikatsiyalanadi
232) Ikki qismli (tarkibli) tarifda narx belgilash tartibi qanday? Narxni istemolchilar oldindan to’lashadi. Keyin yana qo’shimcha haq to’lanadi. Parklar bunga yaqqol misol
233) Iste′molchilar soni qismli (tarkibli) tarif belgilashda qanday ahamiyatga ega? Har bir vaziyatda turlicha narx belgilanadi
234) Raqobatlashgan monopol bozor muvozanatini belgilovchi ko`rsatkichlar nimalardan iborat? Narxlar janggi
235) Raqobatlashgan monopol bozorning samaradorligi to`g`risida so`zlab bering. Resurslar eng yanggi texnologiyalarda foydalanish evaziga samaradorlik ortishi mumkin
236) Oligopolistik bozor qanday xususiyatlarga ega? Firmalar kamligi,kirishda to’siqlar borligi, firmalar harakati bir-biriga bog’liqligi
237) “Narxlar jangi” orqali oligopolistik bozor muvozanati shartini tushuntiring. P=MC=AC bolgunga qadar davom etadi. Koproq istemolchilarni jalb qilish uchun oligopolistik raqobatda ko’p ishlatiladi
238) Kurno muvozanatini izohlab bering. Duopoliya sharoitida har bir firma shunday optimal ishlab chiqarish hajmini tanlaydiki, bunda ikkinchi firmani bu hol qanoatlantiradi
239) Duopolik bozorda harakat qilayotgan firmalar uchun quyidagilardan qaysi biriga erishish afzalroq: Kurno muvozanatiga, raqobatlashgan muvozanatga va kelishgan holda harakat qilishga? Kelishilgan holda harakat qilsa ko’proq foyda oladi ikkovi ham.
240) “Qamalga shaxs muammosi” nimani bildiradi va uni iqtisodiy masalalarni echishga qo`llash tartibini tushuntirib bering. Firmalar oldida 2 ta variant turadi: agressiv harakat qilib ikkinchi tomonni bozor ulushini egallash yoki passiv harakat bilan ikkinchi tomon bilan kelishish
241) Narx belgilashda liderlikning ahamiyati nimalardan iborat? Lider firma koproq foyda olishga intiladi
242) Kelishuv yechimi deganda nimani tushunasiz? Ikki firma o’zaro kelishib, harakat qilib o’z foydasini maksimal qiladi
243) Lider firma bozordagi o`z ulushini qanday aniqlaydi? Lider tovar narxini va ishlab chiqarish hajmini o’zi mustaqil belgilaydi