Mikrobiologiyada laboratoriya mashg’ulotlari

Suyultirish  usuli.  Tekshirilayotgan  material  sterillangan  suyuq 
oziqa muhitida yoki fiziologik  eritmada suyultiriladi. 
Tekshirilayotgan  materialning  turiga  va  uning  tarkibidagi 
mikroorganizmlarning  soniga  qarab    oziqa  muhiti  1:100,  1:1000, 
1:10000 nisbatda suyultiriladi. Muhit suyultirilganda uning tarkibidagi 
mikroorganizmlarning  soni  kamayadi  va  siyraklashadi.  Misol:  1  ml 
tekshirilayotgan  materialda  1  mln  mikroorganizmlar  bo'lsa,  1:1000 
nisbatda suyultirilganda bu suyultirilgan suyuqlikning 1 ml  da 1 mln, 
1:10000  nisbatda  suyultirilgan  bo'lsa  100  ming  va  hokazo 
mikroorganizmlar  bo'ladi.  Shunday  qilib,  tekshirilayotgan  material 
qancha  ko'p  suyultirilsa,  undagi  mikroorganizmlar  soni  shuncha 
kamayadi.  Bu  esa  mikroorganizmlarni  alohida  -  alohida  sun'iy  oziqa 
muhitida unib chiqishiga imkon beradi va sof kulturani, ya'ni bir turli 
mikroorganizmlar koloniyasini undirishga sharoit yaratadi. 
Tekshirilayotgan  material  suyuq  bo'lsa,  mikroorganizmlarning 
soni taxminan aniqlanadi va ularning soni ko'p bo'lsa,  0,1 ml, agarda 
kam  bo'lsa  1  ml  olinib,  suyultiriladi.  Suyultirishdan  avval  bir  necha  
probirkalarda  9  ml  sterillangan  suyuq  oziqa  muhiti  yoki  sterillangan 
fiziologik  eritma  tayyorlanadi  va  probirkalarga  quyiladi.  Agarda 
tekshirilayotgan  materialda  mikroorganizmlar  ko'p  bo'lsa,  birinchi 
probirkaga  9  ml  emas,  balki  9,9  ml  quyiladi.  Tekshirilayotgan 
materialdan  kam  bo'lsa  1  ml  olinib,  tayyor  probirkaga  quyiladi  va 
yaxshilab  aralashtiriladi.  Suyultirish  1:1  nisbatda  bo'ladi.  Agarda 
materialda  mikroorganizmlar ko'p   bo'lsa, probirkaga  materialdan 9,9 
ml  emas,  balki  0,1  ml  olinadi,  bunda  suyultirish  1:100  nisbatda 
bo'ladi.  Bu  suyuqlikdan  1  ml  olib,  uchinchi  9  ml  li  suyuqlikka  quyib 
aralashtirmasdan 1:1000 nisbatda  suyultiriladi. 

---

 
49 
 
Suyultirish usuli yordamida mikroorganizmlarni sof holda ajratib olish 
 
Shunday  qilib,  kerakli  darajada  suyultirish  va  kerakli 
suyultirilgan  mikroorganizmlar  aralashmasidan  olib  tekshirish 
mumkin. 
Bu  usulda  tekshirilayotgan  ko'p  suyultirilgan  kulturadan  Petri 
likobchaga  zich  oziqa  muhitdan  bir  necha  tomchi  tomizib,  shpatel 
yordamida  yoyiladi.  Material  yaxshi  yoyilgandan  so'ng  Petri 
likobchaga ag'darilib, termostatga quyib mikroorganizmlar undiriladi. 
Suyultirilgan  suyuqlikdan  tekshirilayotgan  material,  ya'ni 
undirilgan  mikroorganizmlarning  belgilaridan  boshqa  koloniyalarni 
olib boshqa sun'iy oziqa muhitiga ekib, sof kultura olinadi.