Mikrobiologiyada laboratoriya mashg’ulotlari

 
Bakteriyalar 
Bakteriyalar  tabiatda  keng  tarqalgan  mikroorganizmlar  bo'lib, 
ular  haqiqiy  murakkab  tuzilgan  yadroga  ega  emas.  Bakteriyalar  bir 
hujayrali,  o'lchami  va  fiziologik  xususiyatlari  bilan  farqlanuvchi  turli 
tuman  organizmlardir.  Shakliga  ko'ra  bakteriyalar  sharsimon, 
tayoqchasimon va burama ko'rinishda bo'ladi. 
Sharsimon  bakteriyalar.  Bu  guruh  bakteriyalari  -  kokklar 
(yunoncha coccus- don, shar degani) quyidagi guruhlarga bo'linadi: 
1. 
Monokokklar  (lotincha  "mono"  bitta)  bitta  sharsimon 
hujayraga  ega  bakteriyalar.  Bunga  misol  qilib  Micrococcus  agilis 
turini olish mumkin. 
2. 
Diplokokk  (loticha  "deplos"  ikkita)  ikkita  sharsimon 
hujayrani birikishidan hosil bo'lgan bakteriyalar. Bularga  Azotobacter 
chroococcum misol bo'ladi. 
3. 
Tetrakokk  (lotincha  "tetra"  to'rtta)  to'rtta  sharsimon 
hujayrani birikishidan hosil bo'lgan bakteriyalar. 

---

 
25 
4. 
Streptokokk (lotincha "streptos" zanjir) o'zaro zanjirsimon 
ko'rinishda 
birikkan 
sharsimon 
hujayralardan 
hosil 
bo'lgan 
bakteriyalar.  Sut  kislotali  bijg'ishni  qo'zg'atuvchi  Streptococcus  lactis 
bunga misol bo'la oladi. 
5. 
Sarsinalar  (lotincha  "sarsina"  bog'lam)  kub  ko'rinishda 
o'zaro birikkan 8, 16 yoki 32 ta sharsimon hujayralardan hosil bo'lgan 
bakteriyalar.  Bunga  misol  qilib  havoda  uchraydigan  Sarsina  flava 
bakteriyasini olish mumkin. 
6. 
Stafilokokk  (lotincha  "staphule"  uzum  shingili)  uzum 
shingili  ko'rinishida  o'zaro  birikkan  sharsimon  hujayralardan  hosil 
bo'lgan bakteriyalar.