Mikrobiologiya va virusologiya

Gramm usulida bo‘yash. 
Mikroorganizmlar Gramm usulida bo‘yalish-bo‘yalmasligiga 
qarab ikki guruhga bo‘linadi. 
1. Gramm usulida mikroorganizmlar binafsha rang bo‘yalsa 
gramm-musbat 
deyiladi. 
2. Gramm usulida mikroorganizmlar qizil rangga bo‘yalsa 
gramm-manfi
y deyiladi. 
Gramm usulida bo‘yash mikroorganizmlarning turini aniqlash uchun asosiy belgi bo‘lib, u 
quyidagilardan iborat:
Quritilgan va fiksatsiya qilingan mazokka gensian –violet bo‘yog‘idan quyilib, 1-2 daqiqa 
saqlanadi. So‘ngra bo‘yoq suv bilan yuvib tashlanadi va mazokka lyugol eritmasi( Kaliy yod dagi 
yod eritmasi) tomizilib 1-2 daqiqa qo‘yiladi. Bu eritma ham suv bilan yuvib tashlanib, mazok 
spirtga 0,5-1 daqiqa solib qo‘yiladi. So‘ngra preparat yana suv bilan yuviladi va unga fuksin 
bo‘yog‘idan quyiladi, 3-4 daqiqa keyin bo‘yoq suv bilan yuvilib, mazok havoda quritilgach unga 
bir tomchi immersion moy tomizilad va mikroskopda immersion obyektiv bilan qaraladi. Gramm-

---

musbat usulida bo‘yaladigan miaroorganizmlar propoplazmasida gensian violet-bilan yod 
eritmasining birikmasi vujudga keladi, bu eritma spirtda erimaydi; bunday mikroorgnizimlar 
spitrga botirilganda ranrgini yo‘qotmaydi, to‘q binafshaligicha qolaveradi. 
Garmm-musbat usulida bo‘yalmaydigan mikroorganizmlarning protoplazmasida gensian-
violet bilan yod birikmasi hosil bo‘ladi, lekin spirtda erib ketadi. Natijada mikroorganizmlar 
rangini yo‘qotadi. Rangsizlangan mikroorganizimlar fuksin bilan bo‘yalganda qizil tusga kiradi. 
Gramm –musbat mikroorganizmlar mikroskopda to‘q binafsha, gramm-manfiy 
mikroorganizmlar esa qizil bo‘lib ko‘rinadi. Namuna uchun preparat tish g‘uboridan tayyorlanadi. 
Bunda garmm-musbat mikroorganizmlar va garmm manfiy miaroorganzimlar buladi. 
Gramm-musbat mikroorganizmlar bo‘yalish jihatidangina emas, bir qancha xossalari bilan 
ham gramm-manfiy bakteriyalardan farq qiladi. 
Antibiotiklar 
gramm-manfiy 
mikroorganizimlardan 
ko‘ra, 
gramm-musbat 
mikroorganizmlarga tezroq ta’sir etadi. Mikroorganizimlarninrg gramm usulida qanday 
bo‘yalishiga qarab, unga turli antibiotiklarning qanday ta’sir etishini oldindan bilish mumkin.
Mikroorganizmlar genetikasi va selektsiyasining rivojlanishi bilan ma'lum tur guruhining 
elementlar evolyutsiya birligi – populyatsiya tushunchasi joriy qilingan.