Mikrobiologiya va virusologiya



Download 1,85 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/82
Sana22.04.2022
Hajmi1,85 Mb.
#572590
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   82
Bog'liq
Mikrobiologiya O\'UM

pH ionlarining ta’siri 
umuman yuqorida aytganimizdek mikroorganizmlarga 
turli nurlarning ta’siri asosan uning tarkibidagi vodorod ionlarining holatiga 
bog’liq. 1. Ko`pchilik mikroorganzimlarning rivojlanishida 
pH 4-5 minimum 
pH 7-8 optimum 
pH 10 maksimum bo`ladi. 
Ko`pchilik mikroorganizmlarning rivojlanishida pH 7 dan 9 gacha bo`lib 
ularga neytrofil bakteriyalar deyiladi. 
1.
Atsirofillar – yer osti shag’allarida uchraydigan ma’lum bir mikroorganizm 
yashab uning rivojlanishida pH 1.5-4.0 gacha yetadi. 
2.
Ko`pchiliklari – alkolofillar - pH 9.0-10.5 gacha yetadi – ammonifsikatorlar 
va oltingugurtni qaytaruvchilar misol bo`la oladi. 
Biologik faktorlarning ta’siri.
Mikroorganizmlar bir-biri bilan yoki 
boshqa organizmlar birgalikda yoki bog’liq holda rivojlanadi. Bunday holatga 
biotsenoz deyiladi. Uni quyidagi gruppalarga bo`lib o`rganiladi. 
Simbioz 
Metabioz 
Sinrgizm 
Antogonizm 
Parazitizm .
Simbioz – bir xil muhitda ikki xil mikrob yoki ikki xil organizm birgalikda 
hamkorlikda yashaydi. Masalan: lishayniklar – bu yerda zamburug’lar bilan suv 
o`simliklari birgalikda hayot kechiradi. Yoki dukkaklilar oilasiga kiruvchi 
o`simliklar bilan Rhizobium avlodigadagi tuganak bakteriyalarning birgalikda 
yashashi. Metabioz – ikkita organizm birga yonma-yon yashab yashash davrida 
biri ishlab chiqqan mahsulotidan ikkitasi bahramand bo`ladi, ya’ni sharoit yaratib 
beradi. Masalan: saprofit mikroblar oqsillarni parchalab leptonga va 
aminokislotalarga ajralib undan nitrafikatsiyalovchi mikroorganizmlar nitrat 
kislota va uning olib boradi. Ammonifikatsiyada N
3
S chiqib u fototrof 
mikroorganizmlar o`zlashtirishadi. Sinergizm 2 va ko`plab organizmlar 
birgalikda yashab foyda ko`radi. Masalan: ammonifikatorlar bilan nitrofikatorlar 


43 
fototrof bakteriyalarning birgalikda yashashi. Antogonizm – bir turdagi mikrob 
rivojlangan joyda ikkinchi turdagi mikrob rivojlana olmasa, ya’ni u ishlab 
chiqqan mahsuloti ta’sir kilib halokatga olib keladi. Bunday hodisani 
zamburug’lar bilan bakteriyalar o`rtasida ko`rish mumkin.
Abu Ali ibn Sino ham moxlar yaralarni tuzatishda yordam berishini 
kuzatgan va foydalangan. I.I.Mechnikov ham antogonizm ustida ish olib borgan. 
Bu hodisani 1877 yili L.Paster chuqur o`rganib quydirgi tayoqchasining 
rivojlanishiga chirituvchi mikroblar to`sqinlik qilishini aniqlagan. Antogonizm 
hodisasi antibiotiklarning paydo bo`lishiga olib keldi. Antibiotik – grekcha 
«anti» – qarshi «bios» – hayot ma’nosini bildiradi. Mikroblar hayotiga qarshi 
ishlatiladigan antibiotiklar o`simlik va hayvonlardan olinadigan mahsulotlardan 
tayyorlanadi. 1871-1872 yillarda V.A.Manassein va A.G.Polotobnev Penitsillin 
avlodidagi zamburug’lar patogen bakteriyalarning o`sishini to`xtata olishini 
ko`rsatdi. Antiseptik xususiyatga ega bo`lgan bakteriyalardan olingan 
antibiotiklarni esa R.Emmerx va O.Lev tavsiya etishgan. 1929 yili A.Flsming 
mog’or zamburug’ining penitsillium netatumran birinchi marta antibiotik ajratib 
oldi. Antibiotik moddalar zamburug’lardan aktinomitsetlardan, bakteriyalardan, 
o`simliklardan va hayvonlardan olinadi. Hayvonlar organizmidan olingan 
antibiotiklarga: eritrin, ekmolin va lizotsinlar kiradi. O`simliklar organizmidan 
fitontsid degan antibiotiklar olinadi. Fitontsidlar sarimsok piyozda, limon, terak 
bargida bo`ladi. Umuman antibiotiklar qo`yidagi talablarga javob berishi kerak.
Nihoyatda past (10-50 mkg) kontsentratsiyada ham bakteriotsidlik 
xususiyatiga ega bo`lishi kerak.
1.
Organizmga yomon ta’sir etmasdan va organizmga yuborilganda o`zining 
aktivligini yo`qotmasligi 
2.
Organizmning fiziologik holatini buzmasdan mikroblarning hayot 
faoliyatiga yomon ta’sir etishi kerak.

Download 1,85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   82




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish