Mikrobiologiya va virusologiya fanidan oraliq nazorat savollari

Bakteriyalarning spora hosil qilishi. Bakteriya xujayrasida xosil bulgan spora kupincha kattalashmaydi, xujayra xam avvalgi xolatini uzgartirmaydi. Bu tipdagi spora xosil kilish basillyar tipda spora xosil bulishi deyiladi va bu tipdagi spora xosil bulishi Bacillus avlodi vakillarida uchraydi. Yetilgan spora vegetativ xujayra devori parchalanganidan sung tashkariga chikadi.

Bakteriyalar spora hosil qilish turlari va sporaning ahamiyati. Bakteriyalarning Bacillus, Clostridium, Desulfotomaculum avlodlariga kiruvchi vakillari, ayrim kokkilar, spirillalar endosporalar xosil kiladi. Sporalarning shakli yumalok yoki ellipsimon buladi. (19-rasm). Ular tashki muxit sharoitiga chidamli buladi. Sporalar nur sindiradi va shuning uchun mikroskop ostida kuzatilganda yaltirab kurinadi. Bakteriya xujayrasi odatda bitta spora xosil kiladi. Ammo Clostridium avlodining ba’zi turlarida bir va undan kup sporalar xosil bulishi aniklangan. Bakteriyaning ozika muxitidan kerakli moddalarni olishi kiyinlashsa yoki modda almashinuvida kup zararli maxsulotlar xosil bulsa, spora xosil kiladi. Demak, spora xosil kilish - bakteriya xujayrasi uchun nokulay sharoitga moslashishdir. Spora xosil bulishi sharoitga boglik. Sporalar, vegetativ xujayralar nobud buladigan sharoitlarda xam tirik koladi. Ular kuritish va bir necha soat kaynatishga xam chidamli. Yetilgan sporalarda moddalar almashinuvi juda sekin boradi.