Mikrobiologiya va virusologiya fanidan oraliq nazorat savollari

Prokariyot va eukariyot mikroorganizmlarning hujayra tuzilishidagi farqlar.

Belgilar	Prokariotlar	Eukariotlar
Yadro	Mitoz yuli bilan bulinadi yadro membranasi yuk	Mitoz yuli bilan bulinadi yadrosi membrana bilan uralgan
DNK ning xolati	G istonlar bilan boglanmagan aloxida molekulalar	Gistonlar bilan boglangan xolda xromosomalarda joylashagan
Membranalarning tarkibi	Sterollar uchramaydi	Sterollar bor
Nafas olish sistemasi	Membranalar yoki mezosomalar nafas olish sistemalari. Mitoxondriyalar uchramaydi.	Mitoxondriyalar mavjud, nafas olish sistemalari membranalar bilan uralgan organellalar
Ribosomalarning kattaligi	70S	80S
Sitoplazmaning xarakati	Sitoplazma xarakatlanmaydi	Sitoplazmaning xarakati anik
Xujayra pusti	Ximiyaviy tarkibida peptidoglikanlar kompleksi bor	Xujayra pusti organik va anorganik moddalardan tuzilgan.
Xivchinlar	Bir yoki bir necha fibrillalardan tashkil topgan juda nozik va mayda	20 ta fibrilladan tashkil topgan: ular 2x9x2 xolatidagi guruxlarda tuplangan
Vakuolasi	Kamdan-kam uchraydi	Doim uchraydi
Xujayralarning kuruk moddasi	10^-15-10^-11g	10^-11-10^-7g

Prakariyot hujayrasining tuzilishi. Prokariot xujayralarda yadro bilan sitoplazma orasida anik chegara yuk, yadro membranasi bulmaydi. Ularda DNK maxsus strukturaga ega emas. Shuning uchun prokariotlarda mitoz va meyoz jarayonlari amalga oshmaydi. Ribosomalari esa 70 S ni tashkil kiladi. Mitoxondriya va xloroplastlarga ega emas. Mitoxondriy vazifasini mezosomalar (sitoplazmatik membranadan xosil bulgan struktura) bajaradi.

Bakteriyalarning o’lchami va shakli. Ko'pchilik bakteriyalarnmg eni 0,2 - 2,0 mkm va uzunligi 2-8 mkm oralig’ida bo'ladi;

Bakteriyalarning shakli quydagicha bo'ladi: sharsimon —koklar: tayoqchasimon - basilalar; va spiralsimon bakteriyalar. Shu bilan biraa ba'zi bakterivalar Dolimorf tuzilishaa ham eaa.

22. 
    Bakteriya hujayrasining hujayra tashqi qisimlari va ularning vazifalari. Tashki kurinishiga karab ular uch guruxga bulinadi: sharsimonlar - kokklar, tayokchasimonlar - bakteriyalar va basillalar, spiralsimonlar - vibrionlar, spirillalar va spiroxetalar. Sharsimon bakteriyalar kokklar (kokkus - lotincha don) deyiladi. Ular sferasimon, ellipssimon, nuxotsimon va boshka kurinishga ega buladi. Bakteriya xujayralarining bir - biriga nisbatan joylanishiga karab, xar xil nomlanadi. Sharsimon bakteriyalar xujayrasi bulinib, ayrim joylashsa ular monokokklar, xujayra bulinishi natijasida xar xil uzum boshi kabi tuplamlar xosil kilsa - stafilokokklar deyiladi. Bakteriyalar bulingandan sung ikkitadan bulib joylashganlari - diplokokklar, bulinishi natijasida uzun zanjir xosil kilsa - streptokokklar, turttadan bulib joylashsa - tetrakokklar, kub yoki paket shaklida joylashsa - sarsinalar deb ataladi.
    
23.