Mikrobiologiya va virusologiya fanidan oraliq nazorat savollari

Turli davrlarda mikroorganizmlarni klassifikatsiya qilinishi. Bu bakteriyalarni A. A. Imsheneskiy tubandagicha klassifikatsiyalaydi:

a) stenotermin termofillar - bular uchun temperaturaning maksimum nuktasi 75-80°S, optimum nuktasi 50-65°S, 28-30°S da esa kupaya olmaydi. Bu gurux tabiatda kam tarkalgan;

b) evritermin termofillar uchun temperaturaning maksimum chegarasi 70-75°S, optimum nuktasi 50-65°S bulib, 28-30°S da juda sekin kupayadi, tabiatda keng tarkalgan gurux.

v) termotolerant formalar uchun temperaturaning maksimum chegarasi 50-65°S, optimum 35-45°S, minimumi 5-10°S bulishi kerak. 30- 60°S oraligida juda tez kupayadi, tabiatda tuprokda, gungda, issik bulok suvlarida keng tarkalgan guruk. Termofill bakteriyalarda moddalar almashinuvi protsessi juda jadal boradi, shuning uchun ular juda tez kupayadi va yaxshi rivojlanadi. Agar mezofillarda bakteriyalarning katta koloniyasi uch kundan keyin kosil bulsa, termofillarda bir kundan keyin kosil buladi, tez usadi va tez nobud buladi.

Zamonaviy klassifikatsiya mikroorganizmlarni atroflicha urganib, ularning barcha xususiyatlarini bilishni takazo etadi. Mikroorganizmlarni sinflarga ajratish va nomlash uchun zarur bulgan axborotni olish uchun xar tomonlama kurinishlari, mikrobning xamma tashki va ichki tuzilishlarini, uni fiziologiya va bioximiyasini bilish muximdir. Shuning uchun mikroorganizmlarining tashki va ichki strukturalari, fiziologik va biokimyoviy xususiyatlarini, xamda mikroorganizmlarni tabiiy sharoitda yuzaga keltiradigan asosiy jarayonlarni bilish zarur bulib, bunda ularning kuyidagi xususiyatlari xakidagi bilimlar asos kilib olinadi:

1. 
   Shakli va ulchami;
   
2. 
   Xdrakati (xivchinlarining bor - yukdigi va joylanishi);
   
3. 
   Kapsulasining bor yukdigi;
   
4. 
   Endospora xosil kilishi;
   
5. 
   Gram usulida buyalishi;
   
6. 
   Modda almashinishinig uziga xos tomonlari va energiya olish uslublari;
   
7. 
   Energiya olishi;
   
8. 
   Uzi yashab turgan tashki muxitni kanday kilib uzgartirishi va tashki muxit uning yashashiga kanday kilib ta’sir etishi va uning xayot faoliyatini saklab kolishi.
   

39.