Mikrobiologiya va immunologiya



Download 2,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet33/46
Sana25.02.2023
Hajmi2,61 Mb.
#914533
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   46
Bog'liq
Umumiy mikrobiologiya

Biologik omillar ta’siri. 
Mikroorganizmlar tabiatda biotsenozning tarkibiga kiradi. Mikroblar 
tabiatda assotsiatsiyada bo‘lib, ular orasida doim yashash uchun kurash bo‘lib 
turadi. Shu muhitga yashashga ko‘nikkan turlar, yangilariga nisbatan antagonistik 
xususiyati kuchli bo‘ladi. Masalan, sut-qatiq bakteriyalari ichburug‘, o‘lat va 
boshqa qo‘zg‘atuvchilarga antagonistik ta’sir qiladi. Ko‘k yiringli tayoqcha, 
shigellalar, salmonellalar, kuydirgi, vabo vibrioni, stafilokokk, meningokokklar va 
boshqalar o‘sishini to‘xtatadi. Ayniqsa, odam organizmi normal mikroflorasi 
E.koli, Str.fecalis, laktobakteriyalar, aktinomitsetlar kuchli antogonistik 
xususiyatga ega. Mikroblar har xil guruhlari orasida bir necha tip o‘zaro 
munosabat yotadi:
1.
Simbioz - har xil organizmlarni o‘zaro foyda keltirib birga yashashi. 
(achitqisimon zamburug‘lar va lyambliyalar). 
2. Metabolizm - bir mikroorganizm boshqasi boshlagan jarayonni davom ettiradi 
(nitrifikatsiyalovchi va ammoniy fiksatsiyalovchi boshqalar). 
3.
Satellizm - birga yashovchilardan biri boshqasining o‘sishini stimulyasiya 
qiladi (achitqilar, sarsinalar). 
4.
Sinergizm - mikroblar birlashmasi a’zolarining fiziologik vazifalarining 
kuchayishi. 
5. Viroforiya - (fuzabakteriyalar va borrelsiyalar) viruslar va bakteriyalarning 


78 
(virogeniya) birga yashashi. 
6. Antagonizm - har xil turlarni biologik mos kelmasligi. Paster zamonidan 
ma’lum misollar: kuydirgi batsillalar va gemolitik streptokokk, korinebakteriyalar- 
gemolitik streptokokk, stafilokokk - zamburug‘lar. 
Tashqi muhit omillarining mikroorganizmlarga ta’siridan vrachlar amaliyotida 
patogen mikroblarga qarshi kurashda (sterilizatsiya, pasterizatsiya, dezinfeksiya va 
boshqalar) foydalaniladi. 
Sterilizatsiya (naslsizlantirish) 
- sterillanadigan ob’ektdagi hamma tirik 
organizmlarni (patogen, nopatogen, sporali, sporasiz) yo‘qotish. Sterillashning 
quyidagi usullari ajratiladi: 
1. Qaynatish bilan sterillash –“sterilizator” deb ataladigan,qopqog‘i zich 
yopiladigan, ikkita ushlagichi bor metall idishlarda o‘tkaziladi. Ammo spora hosil 
qiladigan patogen mikroblar saqlagan buyumlarni sterillab bo‘lmaydi. Shpritslar, 
ignalar, rezina buyumlar - sterillanadi. 
2. Quruq issiq bilan sterillash - Paster pechkalarida olib boriladi. 150
0
S -2 soat, 
160
0
S- 1 soat, 180
0
S-30 daqiqa, 200
0
S-10-15daqiqa. 170
0
S da qog‘oz va paxta 
sarg‘ayadi. Laboratoriya idishlari, doka, paxta, fil’tr qog‘ozi sterillanadi. 
3. Bug‘ bilan bosim ostida sterillash - avtoklavlarda olib boriladi. Normal 
atmosfera bosimi (760 mm simob ustuni) “O” deb olinadi, odatda 120
0
S (1 atm). 
20-30 daqiqa sterillanadi. Sterillanganini bilish uchun ma’lum haroratda eriydigan 
kimyoviy indikatorlar qo‘shiladi: 
Benzonaftol -110
0

Antipirin -115
0

Rezorsin -118
0

Benzoy kislotasi - 121
0
S shpritslar, ignalar, rezina buyumlar, bog‘lovchi 
materiallar, uglevodli muhitlar laboratoriya idishlari sterillanadi: 
4. Oqib turgan bug‘ bilan sterillash - Kox apparatlarida olib boriladi. Vitamin, 
oziqli muhitlar, oqsilli, uglevodli muhitlar sterillanadi. 
5. Bakterial fil’trlar orqali mexanik sterillash - qon zardobi, vitaminlar va 
boshqalar sterillanadi. 


79 
6. Alangada – bakterial sirtmoqlar. 
7. Xona havosi - UBN. 
Pasterizatsiya - 65°S dabir marta sterillash. (sut, musallas, pivo, meva sharbatlari).
Tindalizatsiya - 60-65°S da bo‘lib-bo‘lib 5 kun davomida sterillash. 

Download 2,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   46




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish