Mikrobiologiya va immunologiya

Biokimyoviy xususiyati- sutni va lakmusli sutni ivitmaydi, metilen ko’kini rangsizlantirmaydi, laktoza, sorbit, mannitni parchalamaydi.Saqov antivirusi qo’shilgan oziq muhitda o’smaydi.
Chidamliligi yiringda 6 oy,go’ngda 1 oy saqlanadi.70^oC da 1 soatda, 85^oCda 30 daqiqada, 1% li formalin, 2% li o’yuvchi natriy 10-25 daqiqada o’ldiradi.
Patogenligi va o’zgaruvchanligi. Soqov bilan yosh bir tuyoqlilar kasallanadi. Laboratoriya sharoitida mushuk va sichqonlar kasallikka moyildir. Soqov streptokokklari juda ham o’zgaruvchan, u birinchi generasiyalaridayoq virulentligini yo’qotadi, bir vaqtda bitta, ikkita yoki to’p bo’lib joyla shadigan atipik shakllari paydo bo’ladi.
Patogenezi. Soqov bilan kasallanib o’tgan otlar streptokokk tashuvchisi bo’lib qoladi.Yoshlari og’iz orqali yoki burun shilliq qavati orqali zararlanib, qo’zg’atuvchi tomoq oldi limfa halqasida to’planib, kataral-yiringli yallig’lanish rivojlanadi.
Immunitet kasallanib sog’aygan hayvonlarda umrbod saqlana di.Vaksina yordamida sun’iy immuniteti paydo qilib bo’lmaydi.
Diagnoz mikroskopiya, bakteriologiya, biosinov usullarida qo’yiladi. Biopreparatlar ishlab chiqilmagan. Davolash uchun antibiotiklar qo’llaniladi.

Diplokokkli infeksiyani chaqiruvchi streptokokklar.

Str.pneumoniae (dipl.septicum,dipl.lanceolatus). Diplokokk 1871 yil L.Paster tomonidan topilgan.Kasallik yosh hayvonlarda o’pka yoki ichak shakllarida o’tadi. Hayvonlar 2 - 4 haftaligidan bir necha oylikgacha yoshda kasallanadi.
Morfologiyasi. Patmaterialdan tayyorlangan surtmalarda qo’zg’atuvchi juft kokklar shaklida joylashadi. Surunkali jarayonlarda mikrob diplostrepto kokk shaklida joylashadi. Grammusbat, kapsulali, harakatsiz, spora hosil qilmaydi. Kulturalarda kapsula hosil bo’lmaydi. Kulturadan tayyorlangan surtmalarda qisqa zanjir shaklida joylashadi. Kokklarning o’lchami 0,5-1,5 mkm. Hayvon organizmida kapsula hosil qiladi.
Kultural xususiyatlari. Str. pneumoniae 37^oC da aerob va anaerob sharoitlarda o’sadi.zardobli GPB da bir hilda loyqalanish,kamroq cho’kma hosil bo’ladi. zardobli GPA da mayda shudringsimon koloniyalar, qonli agarda gemoliz zonasi bor koloniyalar hosil qiladi.