Mikro va makro iqtisodiyot

ISTE’MOLCHI TANLOV NAZARIYASI

ISTE’MOLCHI TANLOV NAZARYASIDA UCH QOIDA AMAL QILADI

• ISTE’MOLCHILAR BARCHA NE’MATLARNI KLASSIFIKATSIYA QILADI VA BIR-BIRI BILAN SOLISHTIRA OLADI YA’NI UNDA BOZORDA MUSTAQIL VA XECH KIMGA BOG’LIQ EMAS.
• ISTE’MOLCHI XOHISHI TRANZITIVDIR . AGAR ISTE’MOLCHI A MAJMUANI B GA NISBATAN KO’PROQ XOXLASA VA B MAJMUANI C MAJMUADAN KO’RA KO’PROQ HOHLASA , UNDA U AMAJMUANI C MAJMUAGA NISBATAN KO’PROQ BO’LADI YA’NI A>B; B>C BO’LSA ,DEMAK A>C
• TO’YINMASLIK ISTE’MOLCHI BOZORDA O’Z EHTIYOJLARINI TO’LAROQ QONDIRISHIGA HARAKAT QILADI, YA’NI HAR DOIM NE’MATNING KO’PROQ QISMINI KAMROQ QISMIDAN AFZAL KO’RADI.

ISTE’MOLCHI O’ZINING DIDI VA RUHIYATIGA KO’RA TURLI XIL TOVARLAR TO’PLAMINI MA’QUL KO’RISH MUMKIN.

BUNDA U TOVARLARNING MA’LUM BIR TO’PLAMINI BOSHQA BIRIGA TAQQOSLAB KO’RADI. ISTE’MOLCHI TANLOVINI TUSHUNTIRISHDA BEFARQLIK EGRI CHIZIG’I MUHIM ROL O’YNAYDI. MUQOBIL TANLOV QUYIDAGI SHARTLARNI KELTIRIB CHIQARADI: BIRINCHIDAN, TANLOV NUQTASINING BYUDJET CHIZIG’IDA YOTISHI. ISTE’MOLCHI AMALDA BARCHA DAROMADINI ISTE’MOLGA SARFLAMAY , MA’LUM QISMINI KELGUSIDAGI ISTE’MOLGA QOLDIRSADA NAZARIY JIHATDAN BIZ UNI BARCHASI SARFLANADI ,DEB FARAZ QILAMIZ. AGAR NUQTA BYUDJET CHIZIG’IDAN CHAPDA YOTSA – DAROMADINING TO’LIQ SARFLANMAGANLIGNI ,O’NGDA YOTSA –SARFLAR IMKONIYAT DARAJASIDAN CHETGA CHIQILGANLIGINITUSHUNAMIZ; IKKINCHIDAN TANLANGAN ISTE’MOL TOVARLARI TOPLAMI ENG MA’QUL KO’RILGAN KOMBINATSIYALARDA BO’LISHI LOZIM.

ISTE’MOLCHI TANLOVINI OPTIMALLASHTIRISH

BU REJANING HAM MAQSADI ISTE’MOLCHI QANDAY QILIB TANLOV AMALGA OSHIRISHINI TUSHUNTIRISHI HISOBLANADI. BIZDA ANALIZ UCHUN IKKI MUHIM MANBAA MAVJUD: ISTE’MOLCHINING MOLIYAVIY AHVOLI VA ISTE’MOLCHINING XOHISHLARI . ENDI BIZ USHBU IKKI QISMNI BIRLASHTIRIB , ISTE’MOLCHINING NIMA XARID QILISHI HAQIDAGI QARORINI TAHLIL QILAMIZ.

ISTE’MOLCHINING END QULAY TANLOVI O’ZIMIZNING QADRDON PEPSI VA PITSAMIZNI YANA BIR MAROTABA “davraga taklif etamiz’’. ISTE’MOLCHI O’ZI UCHUN ENG YAXSHI BO’LGAN PEPSI VA PITSANI XARIDI VARIANTIGA TO’XTASHI MUMKIN-BU UNING END SO’NGI TANLOVI BO’LADI. AMMO ISTE’MOLCHI O’Z BUDJET SIG’IMIGA HAM QARASHI KERAK. CHUMKI BU UNING YAGONA MOLIYAVIY O’LCHOV MANBAASI HISOBLANADI.