Microsoft Word yonilgi mahsulot zapasorg doc

Dizel  yonilg‘ilarining yoyilgan indikator diagrammasi
: 
a–yumshoq ishlash;   b–qattiq ishlash. 
 
Dizel  dvigatelining  ta’minlash  tizimi  silindrlarni  tozalangan 
yonilg‘i  va  havo  bilan  ta’minlaydi,  yonilg‘ini  yuqori  bosimgacha 
siqadi, dvigatelning ish rejimiga  qarab kerakli yonilg‘i miqdorini 
silindrga  mayda  to‘zitilgan  holda  uzatadi  va  uni  silindr  ichidagi 
siqilgan,  qizigan  havo  bilan  aralashtiradi  hamda  silindrni 
ishlatilgan gazlardan tozalaydi (3.7-rasm).   
 
 
 
3.7-rasm. Dizel dvigatelining ta’minlash tizimi: 
1–yonilg‘i  nasosi; 2–yonilg‘i baki; 3,5,6–truboprovod; 4–dag‘al 
tozalash filtri; 7–havo tozalagich; 8–ventil; 9–haydash nasosi;   
10–forsunka; 11–yonish kamerasi; 12–mayin tozalash filtri. 

---

 
98 
Dizellar  ishlaganda  qora  tutun  chiqishi  ishlatilgan  gazlarda 
qurum  borligi  bilan  tushuntiriladi.  Qurumning  boshlang‘ich 
o‘lchamlari 0,02
–
0,2 mkm ga teng bo‘lib, uglerod va og‘ir uglevo-
dorodlardan  tashkil  topadi.  Ular  uglevodorodli  yonilg‘ilarning 
chala yonish mahsullaridir. 
Yonilg‘i  tarkibida  yengil  oksidlanadigan  uglevodorodlar 
(normal  parafin  uglevodorodlar)  ko‘p  bo‘lsa,  alangalanishining 
kechikish  davri  juda  qisqa  bo‘ladi.  Natijada  dvigatel  osongina 
yurgizib  yuboriladi,  yumshoq  va  barqaror  ishlaydi,  yonish 
jarayoni juda yaxshi o‘tadi (3.6-rasm a
–
indikator diagrammasi). 
Yonilg‘ining  qovushqoqligi  ortishi,  fraksion  tarkibi  og‘irla-
shishi    va  smolali-asfalt  birikmalar  miqdorining  ortishi  bilan 
yonilg‘ining yonib tugash vaqti uzayadi. 
Hozirgi  zamon  tekshirish  usullari  dizel  dvigatellarida  purka-
ladigan  yonilg‘i  oqimini  tashqi  qobig‘ining  bir  necha  joyida  bir 
vaqtning  o‘zida  alanganing  hajmiy  manbalari  hosil  bo‘lishini 
aniqlashga  imkon  berdi.  Bu  holda  alanganing  tarqalish  tezligi 
1000  m/sga  yetadi.  Yuzaga  keladigan  manbalar  miqdori  yonish-
dan  oldin  bo‘ladigan  reaksiyalar  (oksidlanish)ning  kechish 
intensivligi va alangalanishning kechikish davriga bog‘liq. Bu esa 
yonilg‘i tarkibida izomer tuzilishdagi qiyin oksidlanadigan parafin 
uglevodorodlar  va  aromatik  uglevodorodlar  miqdoriga  bog‘liq. 
Chunki  bu  uglevodorodlar  dvigatelning  taqillab(qattiq)  ishlashiga 
sabab bo‘ladi (3.6-b rasm). Silindr ichida bosim keskin ko‘tariladi, 
dvigatel  quvvati  kamayadi,  yonilg‘i  sarf  miqdori  ortadi,  detallar 
tezda ishdan chiqadi.