Microsoft Word yonilgi mahsulot org doc

xiralashish 
harorati
deb ataladi.
Yonilg‘ining qotish harorati
deb, uning oquvchanligi 
yo‘qolgan haroratga aytiladi. Bu haroratda yonilg‘ini butunlay 
ishlatib bo‘lmaydi. Bir idishdan ikkinchi idishga ham quyib 
bo‘lmaydi. Хiralanish va qotish haroratlari orasida farq katta 
bo‘lmasligi kerak, ya’ni 4-6
0
C dan oshmasligi shart. Xiralashish 
va qotish haroratlarini maxsus asbobda aniqlanadi (3.3- rasm). 
3.3- rasm. Xiralashish va qotish haroratini aniqlash asobi. 
1
-
shisha probirka, 2- termometr, 3- xavo vannasi, 4- sovutuvchi modda 
solingan idish, 5- tashqi haroratni ko‘rsatib turuvchi termometr. 

---

91 
Ishni bajarish tartibi: 
1. Diametri 25-30 mm bo‘lgan shisha probirkaga (1), 45 mm 
balandlikda yonilg‘i quyiladi. Aniqlashdan oldin yonilg‘i suv 
sizlantiradi. Probirka ustiga tikinlar yordamida manfiy haroratli 
termometr o‘rnatiladi (2). Termometrni simobli uchi yonilg‘i 
ichiga tushiriladi. 
2. Yonilg‘i solingan probirkani yana ikkinchi probirkaga 
tushiriladi. Ikkinchi probirka xavo vannasi (3) vazifasini bajaradi. 
3. Qo‘shaloq probirkalarni sovutuvchi modda solingan idishga 
(4) joylashtiriladi. Sovutgich vannasida ham termometr bo‘lib, 
tashqi haroratni ko‘rsatib turadi (5). Sovutuvchi modda sifatida 
muz yoki qor bilan osh tuzi aralashmasini yoki spirt bilan suyuq 
azot,aralashmasini olish mumkin.
 
4.Haroratni muttasil pasaytirib boriladi va xar 5
0
C ga 
pasayganda, probirka chiqarib turiladi va sovutuvchi modda 
aralashtirilib turiladi. 
5. Kristallarning ko‘zga ko‘rinish harorati yonilg‘ining 
xiralashish harorati deb qabul qilinadi. Sovutishni bir oz davom 
ettirib: probirkani 45° qiyshaytirilganda yonilg‘i yuzasi o‘zgarmay 
qolsa, harorat qotish harorati deb qabul qilinadi. 
Yonilg‘i markasi 
Xiralash harorati 
Qotish harorati 
L (yozgi) 
-5
0
C 
-10
0
C 
Z (qishki) 
-25
0
C 
-35
0
C