Microsoft Word yonilgi mahsulot org doc

. 
 
6.2. Тransmission moylariga qo‘yiladigan
ekspluatatsion talablar 
Тransmission moylarning xili ko‘p bo‘lishiga qaramasdan, 
ularga umumiy ekspluatatsion talablar qo‘yiladi. Ularga 
qo‘yiladigan birinchi 
asosiy talab
- tishli va chervyakli 
g‘ildiraklarining yedirilib shikastlanishiga yo‘l qo‘ymaslikdir. Bu 
talab moyning moylash xususiyati bilan belgilanadi. Bunda 
moyning moylash qobiliyati yuqori bo‘lib, tishli ilashmalarda 
mustahkam parda hosil qila olishi kerak. Moylarning moylash 
xususiyati quyidagi ko‘rsatkichlar bilan xarakterlanadi:
Тirnalish indeksi, kritik yuklanish, payvandlash yuklanishi va 
yedirilish ko‘rsatkichi
. Тirnalish indeksi surkov moyining 
158 
ishqalanuvchi sirtlar yarim quruq holatda bo‘lganida shikastlanish 
darajasini kamaytirish xususiyatini xarakterlaydi. 
Kritik yuklanish surkov moyining tirnalishning oldini olish 
xususiyatini xarakterlaydi. 
Payvandlash yuklanishi surkov moyining chegaraviy ishqala-
nish xususiyatini xarakterlaydi. Agar payvandlash yuklanishi ortib 
ketsa, shesternyalar tezda ishdan chiqadi. 
Yedirilish ko‘rsatkichi surkov materialining ishqalanuvchi 
jismlarning kritik qiymatdan kichik o‘zgarmas yuklanishdagi 
yedirilishiga ta’sirini tasniflaydi. 
Avtomobillarda, ayniqsa, murakkab sharoitlarda ishlaganda, 
gippoidli bosh uzatmadagi ishqalanuvchi juftlarga zo‘r keladi. 
Gippoidli uzatmalarda silindrik va konussimon(spiralkonussimon) 
tishli uzatmalardan farqli ravishda shesternyalarning kontaktla-
shish chizig‘i bo‘yicha siljish hodisasi sodir bo‘lib turadi. Bu hol 
tinch ishlab turganda ham ishqalanuvchi sirtlarning yedirilishiga 
sabab bo‘lsada, bog‘lanib ishlash paytidagi intensiv issiqlik 
ajralishi tufayli uzatmaning eltuvchanlik xususiyatini cheklab 
qo‘yadi. 
Тransmission moylarga qo‘yiladigan 
ikkinchi talab 
- quvvatni 
uzatishni ta’minlashdagi yo‘qotishni minimallashtirishdir, bu esa 
tishlarning ishqalanish koeffitsiyentiga va moyining qovushqoq-
ligiga bog‘liq. 
Тransmission moylarga qo‘yiladigan qolgan talablar quyi-
dagicha: 
3. Tishli uzatmalar yuzalarini suv va korroziyalovchi aktiv 
birikmalar ta’siridan saqlash kerak. 
4. Qishda manfiy haroratda transmissiya uzatmalariga moy 
tez etib borishini ta’minlashi kerak. 
5. Yuqori haroratda mustahkam moy pardasini hosil bo‘lishini 
ta’minlashi, oksidlanmasligi va qirindilar hosil bo‘lishiga 
to‘sqinlik qilishi kerak. 
6. Tashish va uzoq muddat saqlash davomida xossalarini 
o‘zgartirmasligi kerak. 

---

159