Microsoft Word xulqi ogishgan bolalar psixologiyasi

Axloqiy fyenomyenlarning qiyosiy tavsifnomasi

Axloqiy dyeviatsiya tasniflarini taqqoslab, biz turli axloqiy fyenomyenlarning farqli xususiyatlarini anchagina aniq ifodalashi mumkin.

Ijtimoiy axloqning asosiy variantlari:

Mye'yoriy («standart») axloq– ko`pchilik odamlar uchun xaraktyerli bo`lgan ijtimoiy mye'yorlarga mos tushadi, atrofdagilarning ma'qullashini uyqotadi va mye'yoriy moslashuvga olib kyeladi. Umuman olganda, u garchi individuallikdan maqrum bo`lsa-da, vaziyatga tyeng, mahsuldor.

Marginal (chyeklangan) axloq – ijtimoiy mye'yorlarning eng oxirgi chyegarasida turadi, mye'yor chyegaralarini yuvadi va kyengaytiradi, atrofdagi odamlarda zo`riqish tuqdiradi.

Nostandart («nomye'yoriy») axloq – ushbu jamiyatda ushbu vaqtda qabul qilingan kamchilik odamlarga xos mye'yorlar chyegarasidan chiqadi. Ikki asosiy shaklda namoyon bo`ladi:

• 
  kryeativ (ijodiy) axloq – yangi qoyalarni amalga oshiradi, o`ziga xos, mahsuldor, taraqqiyparvar, mye'yorning o`zini o`zgartirishga olib kyelishi mumkin, biroq qator qollarda atrofdagilarning qarshiligini uyqotadi;
  
• 
  dyeviant (og`ishgan) axloq – mahsuldor emas, dyestruktiv yoki autodyestruktiv, atrofdagilarning ma'qullamasligini uyqotadi.
  

4. Patologik axloq – tibbiy mye'yorlardan og’ishadi, aniq simptomlar shaklida namoyon bo`ladi, mahsuldorlik va shaxsning ishga layoqati tushib kyetadi, atrofdagilarning qayrixoqligi yoki qo`rquvini. Patologik axloq vaziyatga tyeng emas, u shaxsning o`z harakatlarini anglash va ularni boshqarish qobiliyatining pasayishi bilan birga boradi.

Nazorat vazifalari

Axloqiy og’ishlarning yagona tasnifini yaratishda qiyinchilik tuqdiruvchi sabablarni ayting.

Ijtimoiy og’ishishlarning asosiy turini sanab byering.

Axloqiy buzilishlarning (kattalar va bola-o`smir yoshidagilar uchun) Kasallarni o`ninchi qayta ko`rish Xalqaro tasnifiga muvofiq asosiy ko`rinishlarini ayting.

Shaxsning og`ishgan xulqini psixologik tizimlashtirishdagi asosiy yutuqlar va kamchiliklarni ifodalang.

Axloqiy og’ishlarning ishchi tasnifini yodga oling.

Og`ishgan axloq ko`rinishlarida o`z tasnifingizni taklif qiling. Turli axloqiy fyenomyenlarni sanab byering va taqqoslang.